Цыркуляцыя атмасферы: Розніца паміж версіямі

'''Цыркуляцыя атмасферы''' - сістэма замкнёных плыняў [[паветраныя масы|паветраных мас]], якія праяўляюцца ў маштабах паўшар'яў або ўсяго зямнога шара. Падобныя плыні прыводзяць да пераносу рэчыва і энергіі ў атмасферы як у шыротным, так і ў мерыдыянальным кірунках, праз што з'яўляюцца найважнейшым клімататворным працэсам, ўплываючы на надвор'е ў любым месцы планеты.▼

[[Файл:Omega-500-july-era40-1979.png|thumb|злева|Вертыкальная хуткасць на 500 hPa, ліпеньскае сярэдняе. Ўзыходныя (адмоўныя велічыні) канцэнтруюцца блізка да сонечнага экватара; сыходныя (станоўчыя велічыні) больш разасяроджаныя.]]▼

Асноўная прычына цыркуляцыі атмасферы - сонечная энергія і нераўнамернасць яе размеркавання на паверхні планеты, у выніку чаго розныя ўчасткі глебы і паветра маюць розную тэмпературу і, адпаведна, розны атмасферны ціск (барычны градыент). Акрамя Сонца на рух паветра ўплывае кручэнне Зямлі вакол сваёй восі і неаднароднасць яе паверхні, што выклікае трэнне паветра аб глебу і яго перасоўванне.▼

Паветраныя плыні па сваіх маштабах змяняюцца ад дзясяткаў і сотняў метраў (такія рухі ствараюць лакальныя [[вецер|вятры]]) да сотняў і тысяч кіламетраў, прыводзячы да фарміравання ў [[Трапасфера|трапасферы]] [[цыклон]]аў, [[антыцыклон]]аў, мусонаў і пасатаў. У стратасферы адбываюцца пераважна занальныя пераносы (што абумоўлівае існаванне шыротнай занальнасці). Глабальнымі элементамі атмасфернай цыркуляцыі з'яўляюцца так званыя цыркуляцыйныя ячэйкі - ячэйка Хадлі, ячэйка Ферэла, палярная ячэйка.▼