Цмок: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
|||
Радок 27:
У [[Лукомскі цмок|лукомскім паданні]] цмок выглядае "быццам чалавек", жыве ўнутры вялікага валуна (у валуна ёсць рэальны прататып, які існуе і сёння) і шые людзям адзенне. Часам ён ператвараецца ў [[Вясёлка|вясёлку]], размяшчаецца над лукомскім возерам і п'е адтуль ваду, якую перапампоўвае на неба, каб ішлі дажджы. Яму спадабалася дзяўчына, але тая не папярэдзіла цмока, калі пачалася навальніца. Мой спужаўся і паляцей над возерам. Але маланкі яго забілі. Адразу ж пачаліся бясконцыя дажджы, якія маглі затапіць усю зямлю. Толькі калі цела цмока было пахавана, дажджы скончыліся. Верагодна, тут прысутнічае рэшта старажытнага язычніцкага міфа аб змаганні Пяруна (бога-грамабоя) з нейкім зямным богам (верагодна, [[Вялес|Вялесам]]), аб смерці апошняга і аб выкліканым смерцю парушэнні прыроднага балансу (патопе).
Народная традыцыя часам атоесамлівае цмока з самім [[Сатана|Сатаной]] (Люцыпарам), галоўным дэманам, якога Бог скінуў з неба. Паводле фалькларыста [[Адам Ягоравіч Багдановіч|А. Я. Багдановіча]], [[Анёл|анёлы]] пасадзілі Цмока-Дэмана
== Цмокі ў літаратуры фэнтэзі ==
Радок 34:
== Навуковае тлумачэнне ==
Сёння няма агульна прынятай тэорыі наконт паходжання веры ў цмокаў (драконаў). Не знойдзена ніякіх пераканаўчых слядоў рэальнага існавання падобных істот у мінулым. [[Дыназаўры]] вымерлі за дзясяткі мільёнаў гадоў да ўзнікнення першых людзей і таму не маглі стаць правобразамі цмокаў. Мяркуецца, аднак, што ў якасці прататыпаў міфічнага цмока маглі выступаць [[Камета|каметы]], стыхійныя катастрофы<ref>[http://tonos.ru/articles/dragon Драконы (русск)]</ref>, а таксама рэальныя жывёлы. Таксама верагодна, што амаль [[Інстынкт|інстынктыўны]] страх чалавека перад рэптыліямі, у прыватнасці перад змеямі, шмат тысяч гадоў таму нарадзіў веру ў гіганцкіх рэптылій-пачвар.
Цмок звязаны з [[вада|вадой]] (жыве ў [[балота|балоце]], у некаторых апавяданнях — у моры), але яго нутраная прырода — вогненная (як і іншыя легендарныя Змеі, ён зяхае агнём). Фактычна ён сумяшчае ў сабе несумесныя стыхіі — ваду, [[агонь]], [[паветра]] (паводле некаторых версій, нават жыве на небе, сярод хмар). Адсюль, магчыма, увасабляе першасны, неструктураваны сусвет, дэміургічнае (творчае) раскладанне якога вядзе да ўзнікнення ўсяго існага.
|