Гноман: Розніца паміж версіямі

[[Выява:Beijing sundial.jpg|thumb|300px|Сонечны гадзіннік ўу [[Забаронены горад | Забаронены горад]] ([[Пекін]])]]

'''Гно́ман''' ({{lang-grc|γνώμων}}<ref name=pr>{{Крыніцы/Слоўнік іншамоўных слоў у 2-х тамах., Мн., 1999, Т.|1}}, С.393</ref> — указальнік) — найстаражытнейшы [[астранамічны інструмент]], вертыкальны прадмет ([[стэла]], [[калона]], шост), які дазваляе па найменшай даўжыні яго цені (ў [[поўдзень]]) вызначыць вуглавую вышыню сонца. Найкарацейшая цень паказвае і напрамак [[сапраўдны мерыдыян | сапраўднага мерыдыяна]]. Гноманам таксама называюць частку [[сонечны гадзіннік|сонечных гадзіннікаў]], па цені ад якой вызначаецца час ўу сонечных гадзінах. Вынаходнікам гномана з'яўляецца старажытнагрэчаскі філосаф і астраном [[Анаксімандр]] Мілецкі.

Для дакладнасці вымярэння важнае значэнне мае вышыня гномана — чым ён вышэйшы, тым даўжэйшы цень, які ён адкідае, што павышае дакладнасць вымярэння. Для зручнасці адліку на канцы гномана была адтуліна, якая ярка была відаць ўу цені. Тым не менш дакладнасць гномана уў прынцыпе невялікая, так як вуглавы дыяметр Сонца прыблізна роўны 30', выкарыстоўваць жа гноман для вымярэння па зорках немагчыма.