Распад СССР: Розніца паміж версіямі

Распад СССР прывёў да незалежнасці 15 рэспублік СССР і з'яўленні іх на сусветнай палітычнай арэне як самастойных дзяржаў<ref>У наш час дэ-факта  — 19 дзяржаў (ці «дзяржаўных утварэнняў»), 15 з якіх з'яўляюцца чальцамічленамі [[ААН]], 2  — прызнаны некаторымі краінамі-чальцамічленамі ААН ([[Расія]] і [[Нікарагуа]]), і 2  — не прызнаны ніводнай з краін-сяброў ААН</ref>.

Прычынамі распаду былі: неразвязанасць у СССР нацыянальнага пытання, застой у эканоміцы і іншыя. Але гэтыя фактары паасобку не неслі вызначальнай пагрозы, але канкрэтны збег абставінаў прывёў да развалу СССР. Важным фактарам было супрацьстаянне [[Барыс Ельцын|Барыса Ельцына]] і [[Міхаіл Гарбачоў|Міхаіла Гарбачова]]. Да 1990 года іх патэнцыял як дзеячаў зраўняўся, і ніводны з іх не жадаў дзяліцца ўладаю з другім.

На працягу 1990—1991 гадоў усе саюзныя і многія з аўтаномных рэспублік прынялі Дэкларацыі аб суверэнітэце.

[[Рэферэндум]] [[17 сакавіка]] [[1991]] года ў Беларусі па пытанні аб захаванні [[СССР|Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік]] з'яўляўся часткай агульнасаюзнага рэферэндуму па дадзеным пытанні. У рэферэндуме прынялі ўдзел 6 126 983, або 83,3 працэнта грамадзян, якія маюць права ўдзельнічаць у галасаванні. За захаванне абноўленага Саюза ССРСССР выказалася 82,7 працэнта якія прынялі ўдзел у галасаванні. Колькасць грамадзян, якія адказалі на рэферэндуме «не», склала 16,1 працэнта. 1,2 працэнта бюлетэняў прызнаны несапраўднымі.

Урад СССР абвясціў аб намеры падпісаць новы саюзны дагавор. А гэта фактычна ставіла пад сумнеў дамову ад [[1922]] года. Нягледзячы на шматлікія цяжкасці, у ліпені [[1991]] года новы дагавор быў распрацаваны. Планавалася падпісаць яе [[20 жніўня]] таго ж года. Але [[жнівеньскі путч]] перарваў усе спробы.

=== КанчатковыКанечны распад ===

Адна за адной рэспублікі абвяшчала поўны суверэнітэт. [[24 жніўня]] гэта зрабіла [[УССР]], [[25 жніўня]]  — [[БССР]]. Працэс стаў незваротны, ён імкліва развіваўся. У верасні 1991 года канчаткова сфарміравалася [[Рэспубліка Беларусь]]<ref>[http://www.zoneby.net/legal/n89docs/zk89146i.htm Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 25 августа 1991  г. №1019№ 1019-XII]</ref>.

6 верасня 1991  г. была прызнана незалежнасць Літвы<ref>[http://www.libussr.ru/doc_ussr/usr_19436.htm Постановление Гос. совета СССР от 6 сентября 1991  г. N ГС-1]</ref>, Латвіі<ref>[http://www.libussr.ru/doc_ussr/usr_19437.htm Постановление Гос. совета СССР от 6 сентября 1991  г. N ГС-1]</ref>, Эстоніі<ref>[http://www.libussr.ru/infdoc10.htm Постановление Гос. совета СССР от 6 сентября 1991  г. N ГС-3]</ref>.