Луі Даву: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др афармленне
Радок 85:
|сайт = <!-- сайт персоны -->
}}
'''Луі Нікаля Даву''' ({{lang-fr|Louis-Nicolas Davout}} ці ''D’AvoutD'Avout, Davoust'') (10.5.1770, Ану, [[Шампань]]  — 1.6.1823) - — французскі ваенны дзеяч. [[Маршалы Францыі|Маршал Францыі]] ([[1804]]), герцаг Аўэрштэцкі ([[1808]]), прынц Экмюльскі ([[1809]]).
==Біяграфія==
Нарадзіўся ў бургундcкім мястэчку Ану у шляхецкай сям'і, быў старэйшым з дзяцей кавалерыйскага лейтэнанта Жана-Франсуа д'Аву (''Jean-François d'Avout''; 1739-1779) і Франсуазы-Адэлаіды Мінар дэ Велар (''Françoise-Adelaide Minard de Velars''; 1741-1810).
 
== Біяграфія ==
Скончыў ваеннае вучылішча ў [[горад Асер|Асеры]] ў [[1785]] і [[Парыж]]ы [[1778]]. У [[1789]] годзе падтрымаў [[Вялікая французская рэвалюцыя|рэвалюцыю]] і перайшоў у рэвалюцыйную армію, пасля чаго ў 1793 годзе стаў генералам. Удзельнічаў у вайне супраць [[першая антыфранцузкая кааліцыя|першай антыфранцузкай кааліцыі]], [[грамадзянскай вайне ў Вандэі|грамадзянскай вайне ў Вандэі]], [[Егіпетская кампанія|Егіпецкай]] і [[Італьянская кампанія|Італьянскай кампаній]].
Нарадзіўся ў бургундcкім мястэчку Ану у шляхецкай сям'і, быў старэйшым з дзяцей кавалерыйскага лейтэнанта Жана-Франсуа д'Аву (''Jean-François d'Avout''; 1739-17791739—1779) і Франсуазы-Адэлаіды Мінар дэ Велар (''Françoise-Adelaide Minard de Velars''; 1741-18101741—1810).
 
Скончыў ваеннае вучылішча ў [[горад Асер|Асеры]] ў [[1785]] і [[Парыж]]ы [[1778]]. У [[1789]] годзе падтрымаў [[Вялікая французская рэвалюцыя|рэвалюцыю]] і перайшоў у рэвалюцыйную армію, пасля чаго ў 1793 годзе стаў генералам. Удзельнічаў у вайне супраць [[першая антыфранцузкая кааліцыя|першай антыфранцузкай кааліцыі]], [[грамадзянскай вайне ў Вандэі|грамадзянскай вайне ў Вандэі]], [[Егіпетская кампанія|Егіпецкай]] і [[Італьянская кампанія|Італьянскай кампаній]].
Даву лічыўся аднім з найвыдатнейшых палкаводцаў [[Напалеон]]а. У 1807—08 гадах быў генералам-губернатарам [[Варшаўскае герцагства|Варшаўскага герцагства]]. З [[1811]] камандзір першага Эльбскага абсервацыйнага корпуса, які ў студзені [[1812]] года ператвораны ў першы корпус "[[Вялікая армія|Вялікай арміі]]" для вайны супраць [[Расія|Расіі]]. У ходзе [[Віленская аперацыя|Віленскай аперацыі]] 1812 Даву спрабаваў акружыць другую рускую армію [[П.І. Баграціёна|П.І. Баграціёна]]; заняў [[23 чэрвеня]] [[Валожын]] і [[26 чэрвеня]] [[Мінск]], чым парушыў сувязь паміж рускімі арміямі. З-за недысцыплінаванасці [[Жэром Банапарт|Жэрома Банапарта]], які адмовіўся падначаліцца Даву, Баграціёну ўдалося адысці на [[Бабруйск]]. Праследуючы другую армію, Даву ўзяў [[Магілёў]], у [[бой каля Салтанаўкі|баі каля Салтанаўкі]] адкінуў Баграціёна на поўдзень, але не змог перашкодзіць яго пераправе на левы бераг [[рака Днепр|Дняпра]]. 22 ліпеня першы корпус злучыўся з галоўнымі сіламі Напалеона каля [[Дуброўна|Дуброўны]], у далейшым удзельнічаў у [[Смаленская аперацыя 1812|Смаленскай аперацыі 1812]]. У [[Барадзінская бітва|Барадзінскай бітве]] Даву быў паранены. Пры адступленні з [[Масква|Масквы]] Даву камандаваў ар'ергардам арміі, жорсткімі мерамі здолеў захаваць дысцыпліну ў сваім корпусе.
 
Даву лічыўся аднім з найвыдатнейшых палкаводцаў [[Напалеон]]а. У 1807—08 гадах быў генералам-губернатарам [[Варшаўскае герцагства|Варшаўскага герцагства]]. З [[1811]] камандзір першага Эльбскага абсервацыйнага корпуса, які ў студзені [[1812]] года ператвораны ў першы корпус "«[[Вялікая армія|Вялікай арміі]]"» для вайны супраць [[Расія|Расіі]]. У ходзе [[Віленская аперацыя|Віленскай аперацыі]] 1812 Даву спрабаваў акружыць другую рускую армію [[П.І. Баграціёна|П.І. Баграціёна]]; заняў [[23 чэрвеня]] [[Валожын]] і [[26 чэрвеня]] [[Мінск]], чым парушыў сувязь паміж рускімі арміямі. З-за недысцыплінаванасці [[Жэром Банапарт|Жэрома Банапарта]], які адмовіўся падначаліцца Даву, Баграціёну ўдалося адысці на [[Бабруйск]]. Праследуючы другую армію, Даву ўзяў [[Магілёў]], у [[бой каля Салтанаўкі|баі каля Салтанаўкі]] адкінуў Баграціёна на поўдзень, але не змог перашкодзіць яго пераправе на левы бераг [[рака Днепр|Дняпра]]. 22 ліпеня першы корпус злучыўся з галоўнымі сіламі Напалеона каля [[Дуброўна|Дуброўны]], у далейшым удзельнічаў у [[Смаленская аперацыя 1812|Смаленскай аперацыі 1812]]. У [[Барадзінская бітва|Барадзінскай бітве]] Даву быў паранены. Пры адступленні з [[Масква|Масквы]] Даву камандаваў ар'ергардам арміі, жорсткімі мерамі здолеў захаваць дысцыпліну ў сваім корпусе.
У [[1813]]—[[1814|14]] камандзір 13-га корпуса, кіраваў абаронай [[Гамбург]]а. У час "[[Сто дзён Напалеона|Ста дзён]]" Напалеона быў ваенным міністрам. Пры [[другая рэстаўрацыя Бурбонаў|другой рэстаўрацыі Бурбонаў]] звольнены з арміі і да [[1817]] высланы пад нагляд паліцыі.
 
У [[1813]]—[[1814|14]] камандзір 13-га корпуса, кіраваў абаронай [[Гамбург]]а. У час "«[[Сто дзён Напалеона|Ста дзён]]"» Напалеона быў ваенным міністрам. Пры [[другая рэстаўрацыя Бурбонаў|другой рэстаўрацыі Бурбонаў]] звольнены з арміі і да [[1817]] высланы пад нагляд паліцыі.
Пасля [[бітва пад Ватэрлоа|бітвы пры Ватэрлоа]] Даву высунуў саюзнікам патрабаванне абвясціць поўную амністыю ўсім асобам, якія ўдзельнічалі ў рэстаўрацыі Напалеона. У выніку перамоў саюзнікі былі вымушаныя прыняць яго патрабаванне. Даву быў адзіным маршалам Напалеона, ніколі не прыносіў прысягу Бурбонам. У 1818 Даву атрымаў доступ да двара [[Людовік XVIII|Людовіка XVIII]], а ў [[1819]] годзе быў узведзены ў [[пэры Францыі]].
 
Пасля [[бітва пад Ватэрлоа|бітвы пры Ватэрлоа]] Даву высунуў саюзнікам патрабаванне абвясціць поўную амністыю ўсім асобам, якія ўдзельнічалі ў рэстаўрацыі Напалеона. У выніку перамоў саюзнікі былі вымушаныя прыняць яго патрабаванне. Даву быў адзіным маршалам Напалеона, ніколі не прыносіў прысягу Бурбонам. У 1818 Даву атрымаў доступ да двара [[Людовік XVIII|Людовіка XVIII]], а ў [[1819]] годзе быў узведзены ў [[пэры Францыі]].
 
Памёр Даву [[1 чэрвеня]] [[1823]] года ў [[Парыж]]ы ад [[туберкулёз]]у лёгкіх.
 
== Літаратура ==
* Chenier Davout, duc d’Auerstaedtd'Auerstaedt.  — P., 1866.
* Marquise de Blocqueville (дочь Даву). Le Maréchal Davout raconté par les siens et lui-même.  — P., 1870—1880, 1887.
* John G. Gallaher. The Iron Mashal  — a biography of Louis N. Davout.  — L.: The Greenhill Books, 2000.
* Чиняков М.  К.  Луи-Никола Даву.  — Вопросы истории.  — 1999.  — №  2.  — С. 59-72.
* Исходящая переписка маршала Даву (с 14 октября по 31 декабря 1811  г.) // Отечественная война 1812 года. Отд. 2. Т. 1. Спб., 1903.
 
{{Бібліяінфармацыя}}
{{Маршалы Напалеона I}}
{{Бібліяінфармацыя}}
 
[[Катэгорыя:Главы ваеннага ведамства Францыі]]