'''МурамМу́рам''', — горад у [[Расія|Расіі]], адміністрацыйны цэнтр [[Мурамскі раён|Мурамскага раёна]] [[Уладзімірская вобласць|Уладзімірскай вобласці]]. Насельніцтва 118,2 тыс. чалавек (2009). Размешчаны на левым беразе ракі [[Рака Ака|Акі]] ў 137 км ад [[Горад Уладзімір|Уладзіміра]] на мяжы з [[Ніжагародская вобласць|Ніжагародскай вобласцю]].
Мурам — адзін саз старажытнейшыйнайстаражытнейшых рускіх гарадоў. Назва паходзіць з назвы фіна-угорскага племяплемені [[мурама]]. Першым удзельным мурамскім князем лічыцца [[Глеб Уладзіміравіч Святы|Глеб Уладзіміравіч]]. У 1088 г. на пэўны час Мурам быў захоплены волжскімі балгарамі. Плацілі даніну Русі, з XII ст. паступова асіміліраваліся рускімі.
З 1097 — сталіца Мурама-Разанскай зямлі. У самастойнае княства Мурамска-Разанская зямля вылучылася са складу Чарнігаўскага княства ў 1127 пры князю Яраславе Святаславиічы. Пасля яго смерці (1129) на мурамскі столсталец селсеў і быўстаў першым мурамскім князем яго сын Святаслаў, пазней — унук Расціслаў. Пры Расціславе МуромоМурама-Разанская зямля распалася на Мурамскае і Разанскае княствы, якія канчаткова адасобіліся пасля смерці Святаслава (1145). У Старой Разані князь пакінуў сына Глеба. Разанскі князь Глеб Расціславіч усімі сродкамі змагаўся са сваім паўночным суседам Растова-Суздальскім княствам. Вынікам стала перамога Усевалада Вялікае Гняздо ([[1208]]), які паланіў мясцовых князёў.
У 1219 у Разані княжыў Інгвар Ігаравіч, ягоным нашчадкам яму брат Юрый. Пры ім княства падвергнулася спусташэнню ордамі Батыя. Мурамскае княства складалася з МуромаМурама з уездампаветам. ЗалежылаЗалежала ад Уладзіміра-Суздальскага княства. Падвяргалася шматлікім набегам татараў. Апошнім мурамскім князем быў Юрый Яраславіч, якога ў 1355 сагнаў з прастола ФядорФёдар Глебавіч. У 1392 вялікі князь маскоўскі Васіль I Дзмітрыевіч далучыў Мурамскае княства да Масквы.
