Уладзіслаў Максімілянавіч Страмінскі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Біяграфія: стылявыя змены
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{Мастак
|фон =
|імя = Уладзіслаў Максімілянавіч СтрамінскіСтрэмінскі
|імя пры нараджэнні = Władysław Strzemiński
|партрэт = Władysław Strzemiński.jpg
|шырыня = 200px
|загаловак = Уладзіслаў СтрамінскіСтрэмінскі (1932)
|дата нараджэння = 21.11.1893
|месца нараджэння = [[Мінск]], <br /> [[Расійская імперыя]]
Радок 23:
}}
 
'''Уладзіслаў СтрамінскіСтрэмінскі''' (''Уладзіслаў Максімілянавіч СтрамінскіСтрэмінскі (Стшамінскі, СтрэмінскіСтрамінскі)''; {{lang-pl| Władysław Strzemiński}}; {{lang-ru| Владислав Максимилианович Стржеминский}}; {{ДН|21|11|1893}}, {{МН|Мінск||}} — {{ДС|25|12|1952}}, {{МС|Лодзь||}}) — беларускі і польскі [[мастак]], прадстаўнік [[Авангардызм|авангарднага мастацтва]], заснавальнік [[унізм]]у.
 
== Біяграфія ==
Нарадзіўся 21 лістапада 1893 года ў Мінску ў сям'і вайскоўца і шляхціца. Ён быў старэйшым сынам Максіміляна Бенедыкта СтрамінскагаСтрэмінскага (1847—1919) і Эвы Разаліі, у дзявоцтве Аляхновіч, з якой Максімілян ажаніўся ў 1886 годзе. Уладзіслаў быў ахрышчаны ў касцёле на Залатой Горцы. Ва Уладзіслава была сястра Яніна і брат Валяр'ян. Дзяцінства будучага мастака прайшло ў Мінску ў «доме пасярод саду» на вуліцы Гарбарнай, 21. <ref name="LifeAndWork">{{cite web
|url = http://www.ddg.art.pl/strzeminski/life.html
|title = The Life and Work — Chronology
Радок 37:
}}</ref>.
 
У 1904 годзе адзінаццацігадовым хлопчыкам Уладзіслаў паступіў у кадэцкае вучылішча імя Аляксандра II ў Маскве, якое скончыў у 1911 годзе. Кадэцкі корпус, які даў яму добрую адукацыю, быў першым этапам у ваеннай кар'еры СтрамінскагаСтрэмінскага, аб чым так марылі яго бацькі.
 
У 1911 годзе паступіў у Ваеннае інжынернае вучылішча ў [[Горад Санкт-Пецярбург|Санкт-Пецярбургу]], якое закончыў у 1914 годзе з воінскім званнем інжынернага [[падпаручнік]]а.
Радок 54:
Зазнаў уплывы [[Малевіч]]а і [[супрэматызм]]у.
 
У 1923—1924 гг. СтрамінскіСтрэмінскі жыў і працаваў у [[Вілейка|Вілейцы]], дзе выкладаў малюнак у мясцовай гімназіі імя Генрыка Сянкевіча <ref>{{cite news|url=http://www.rh.by/by/257/10/8065/|title=Мастак Уладзіслаў СтрамінскіСтрэмінскі: лёс, творчасць і Вілейка|date=17 снежня 2013|publisher=[[Рэгіянальная газета]]|accessdate=2014-12-27}}</ref>. Менавіта тут Страмінскі пачаў маляваць свае сінтэтызаваныя вобразы.
 
Увосень 1931 г. СтрамінскіяСтрэмінскія пераехалі ў Лодзь, стварылі ў гэтым горадзе музей сучаснага мастацтва, аб'яднаўшы вакол сябе аднадумцаў.
Шукаючы паратунку ад [[Другая сусветная вайна|вайны]], 10 верасня 1939 г. СтрамінскіяСтрэмінскія зноў вяртаюцца ў Вілейку, дзе, спыніўшыся ў малодшага брата Валер'яна, яны пражывуць амаль да лета 1940 г. Тут з'яўляецца першы з ваенных цыклаў малюнкаў мастака пад назвай «Заходняя Беларусь».
 
Дачка СтрамінскагаСтрэмінскага Ніка так згадвае ў сваіх успамінах умовы, у якіх у Вілейцы нараджаўся цыкл «Заходняя Беларусь»:
<blockquote>
''Мы жылі ў прымітыўных умовах. Каб справіць фізіялагічныя патрэбы ці прынесці вады, трэба было хадзіць на двор. У пакоі бліжэй да кухоннай пліты, адным бокам амаль дакранаючыся да ўваходу, стаяў мой дзіцячы ложачак. Далей пасцель маёй мамы, а пры сцяне, насупраць дзвярэй, што вядуць у сені, ложак бацькі. Прыткнуты да яго кульгавы стол даўжэйшым бокам кранаўся акна. Менавіта тут, адвярнуўшыся ад пакою, сядзеў бацька, пакрываючы аркушы паперы нейкімі незразумелымі мне рысункамі. Такім чынам і паўстаў цыкл «Заходняя Беларусь». Напэўна за гэтым самым сталом бацька таксама займаўся праектаваннем дэкарацый, пра якія пазней напісаў [[Юльян Пшыбась]]: "…ён адзін у тым найгоршым для мастацтва часе мог даць прыклад жывапісу, які патрэбны быў прапагандзе. [[Ежы Путрамант|Путрамант]] згадвае ў сваім «Паўстагоддзі» як Страмінскі перамяніў на свята 1 мая 1940 года беднае шэрае мястэчка Вілейку ў каляровую феерыю, у тэатр прасторавых жывапісных кампазіцый. Бо тады ўлады развязалі яму рукі ў аздабленні горада.
Радок 84:
 
== Сляды выяў ==
У 1948-1949 гадах СтрамінскіСтрэмінскі стварыў серыю так званых салярыстычных карцін. СтрамінскіЁн ўбачыў на іх так званыя «сляды выяў» ці «сляды малюнкаў» (па-польску «powidoki»), якія ўзнікаюць у выніку погляду на сонца. У той самы перыяд СтрамінскіСтрэмінскі імкнуўся прымірыць авангард з дактрынай сацрэалізму шляхам стварэння новых прынцыпаў для рэалістычнага прадстаўлення. Малюнкі і карціны, якія з'яўляюцца ў выніку гэтых пошукаў, ствараюць сваю форму для гэтых слядоў светлавых выяў.
 
== Ушанаванне памяці ==
[[Файл:Grób Władysława Strzemińskiego.jpg|thumb|right|Магіла Уладзіслава СтрамінскагаСтрэмінскага ў [[Лодзь|Лодзі]].]]
* Акадэмія выяўленчага мастацтва ў [[Горад Лодзь|Лодзі]] носіць імя Уладзіслава СтрамінскагаСтрэмінскага.
* Мастак [[Эдуард Уладзіміравіч Мацюшонак|Эдуард Мацюшонак]] прысвяціў СтрамінскамуСтрэмінскаму некалькі сваіх работ <ref>[http://www.rh.by/by/194/20/5453/ Вілейскі мастак Эдуард Мацюшонак паказаў чытачам “РГ” сваю выстаўку] // «[[Рэгіянальная газета]]»</ref>.
* Творчасць Страмінскага даследавала яго дачка [[Ніка Страмінская]] (пам. у [[2001]]).
* У 2009 годзе польскі Нацыянальны банк выпусціў памятную манету, 2 злотыя (4 снежня, сплаў «[[Паўночнае золата]]») і 20 злотых (7 снежня, серабро) з выявай Страмінскага<ref>[http://www.nbp.pl/banknoty_i_monety/monety_okolicznosciowe/2009/2009_14___wladyslaw_strzeminski.pdf „Polscy malarze XIX/XX wieku”] // Narodowy Bank Polski</ref>.
Радок 97:
 
== Літаратура ==
* ''Шунейка Я.'' СтрамінскіСтрэмінскі // БЭ ў 18 т. Т. 15. Мн., 2002.
* ''Сяргей Харэўскі''.[http://bk.baj.by/lekcyji/litaratura/hareuski02.htm Мастакоўская літаратура. Літаратурная дзейнасць мастакоў і дойлідаў ХХ ст.]//Беларускі калегіюм.
* ''Strzemińska N.'' Miłość, sztuka i nienawiść. О Katarzynie Kobro i Władysławie Strzemińskim. Res Publica, Warszawa, [[1986]] {{ref-pl}} ISBN 83-7046-017-8.
* ''Stanisław Gieżyński''.[http://www.weranda.pl/archiwum/261-08-2010/13115-zolnierz-awangardy?limitstart=0 Żołnierz awangardy] {{ref-pl}}//Партал weranda.pl.
 
{{DEFAULTSORT:СтрамінскіСтрэмінскі Уладзіслаў Максімілянавіч}}
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Мастакі паводле алфавіта]]