Эрых фон Фалькенгайн: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др вікіфікацыя
др вікіфікацыя
Радок 63:
| Commons = Erich von Falkenhayn
}}
'''ЭрыхЭ́рых фон ФАЛЬКЕНГАЙНФА́ЛЬКЕНГАЙН''' (Эрых фон Фалькенхайн, {{lang-de|Erich von Falkenhayn}}; {{ДН|11|9|1861}}, замак Бельхаў каля г. [[Торунь]], цяпер [[Польшча]] — {{ДС|8|4|1922}}, пад [[Патсдам]]ам) — германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, [[генерал ад інфантэрыі]] (1915). Ваенны міністр [[Каралеўства Прусія|Прусіі]] ([[1913]]—[[1914]]), [[Генеральны штаб Германіі|начальнік генеральнага штаба Германіі]] (1914—[[1916]]) падчас [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]].
 
== Біяграфія ==
Ваенную службу распачаў у [[1880]]. У [[1890]] скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Некалькі гадоў быў інструктарам кітайскай арміі, а пад час [[паўстанне баксёраў|паўстання баксёраў]] працаваў у нямецкім штабе інтэрвенцкіх сіл. Пасля вяртання дахаты служыў у нямецкім Генеральным Штабе. З чэрвеня 1913 (да студзеня 1915) выконваў функцыі прускага ваеннага міністра.
 
Ваенную службу распачаў у [[1880]] гаду. У [[1890]] годзе скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Некалькі гадоў быў інструктарам кітайскай арміі, а пад час [[паўстанне баксёраў|паўстання баксёраў]] працаваў у нямецкім штабе інтэрвенцкіх сіл. Пасля вяртання дахатыдадому служыў у нямецкім Генеральным Штабе. З чэрвеня 1913 года (да студзеня 1915) выконваў функцыі прускага ваеннага міністра.
Няўдачы нямецкай арміі на пачатку [[Першая Сусветная вайна|Першай Сусветнай вайны]] прывялі да таго, што [[кайзер]] [[Вільгельм II]] прызначыў Фалькенхайна [[14 верасня]] [[1914]] шэфам Генеральнага штаба замест [[Гельмут фон Мольтке, малодшы|Гельмута фон Мольтке малодшага]].
 
Няўдачы нямецкай арміі на пачатку [[Першая Сусветная вайна|Першай Сусветнай вайны]] прывялі да таго, што [[кайзер]] [[Вільгельм II]] прызначыў Фалькенхайна [[14 верасня]] [[1914]] года шэфам Генеральнага штаба замест [[Гельмут фон Мольтке, малодшы|Гельмута фон Мольтке малодшага]].
Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на [[Заходні фронт|Заходнім фронце]] англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на [[Усходні фронт|Усходні]], каб змусіць [[Расійская імперыя|Расію]] прасіць перамір'я. У [[1915]] падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў [[Сербія|Сербію]]. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — [[Паўль фон Гіндэнбург|Гіндэнбургам]] і [[Эрых Людэндорф|Людэндорфам]], таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі ([[Бітва пад Вердэнам]]).
 
Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на [[Заходні фронт Першай сусветнай вайны|Заходнім фронце]] англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на [[Усходні фронт Першай сусветнай вайны|Усходні]], каб змусіць [[Расійская імперыя|Расію]] прасіць перамір'я. У [[1915]] годзе падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў [[Сербія|Сербію]]. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — [[Паўль фон Гіндэнбург|Гіндэнбургам]] і [[Эрых Людэндорф|Людэндорфам]], таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі ([[Бітва пад Вердэнам]]).
Параза плана пад [[Вердэн]]ам, наступ Брусілава на ўсходзе і ўваход у вайну [[Румынія|Румыніі]] сталі вынікам адхілення Фалькенхайна ад камандвання [[29 жніўня]] [[1916]]. Яго пераемнікамі сталі Гіндэнбург і Людэндорф.
 
ПаразаПаражэнне плана пад [[Вердэн]]ам, [[Брусілаўскі прарыў|наступ Брусілава]] на ўсходзе і ўваход у вайну [[Румынія|Румыніі]] сталі вынікам адхілення Фалькенхайна ад камандваннякамандавання [[29 жніўня]] [[1916]] года. Яго пераемнікамі сталі Гіндэнбург і Людэндорф.
Яго прызначылі камандуючым [[9-я армія, Германская імперыя|9-й Арміі]], якая ваявала супраць [[Румынія|Румыніі]] (верасень [[1916]] — чэрвень [[1917]]), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 разам з групай генерала [[Аўгуст фон Макензэн|А. Макензена]] нанёс паражэнне румынскай арміі і ўзяў [[Бухарэст]]. Вясною [[1917]] выехаў у [[Турцыя|Турцыю]]. Там камандаваў турэцкай Групай Арміі Палесціна. Атрымашў некалькі балючых паразаў і ў лютым [[1918]] быў вызвалены з пасады.
 
Яго прызначылі камандуючым [[9-я армія, Германская імперыя|9-й Арміі]], якая ваявала супраць [[Румынія|Румыніі]] (верасень [[1916]] — чэрвень [[1917]]), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 года разам з групай генерала [[Аўгуст фон МакензэнМакензен|А. Макензена]] нанёс паражэнне румынскай арміі і ўзяў [[Бухарэст]]. Вясною [[1917]] года выехаў у [[Турцыя|Турцыю]]. Там камандаваў турэцкай Групай Арміі Палесціна. Атрымашў некалькі балючых паразаў і ў лютым [[1918]] года быў вызвалены з пасады.
3 сакавіка 1918 камандуючы [[10-я армія, Германская імперыя|10-й арміяй]] (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў [[БНР|Беларускую Народную Рэспубліку]] і падтрымаў [[Рада БНР|Раду БНР]]. 27.3.1918 перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і [[Народны Сакратарыят Беларусі]] як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны<ref>А. Лукашзвіч (2003)</ref>. У лістападзе—снежні 1918 кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі.
 
3 сакавіка 1918 года — камандуючы [[10-я армія, Германская імперыя|10-й арміяй]] (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў [[БНР|Беларускую Народную Рэспубліку]] і падтрымаў [[Рада БНР|Раду БНР]]. [[27.3. сакавіка]] 1918 года перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і [[Народны Сакратарыят Беларусі]] як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны<ref>А. Лукашзвіч (2003)</ref>. У лістападзе—снежні 1918 года кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі.
Сышоў на спачынак [[5 чэрвеня]] [[1919]], знаходзіўся ў рэзерве. Выдаў успаміны ''«Нямецкае камандванне ў 1914—1916»''.
 
Сышоў нау спачынакадстаўку [[5 чэрвеня]] [[1919]] года, знаходзіўся ў рэзерве. Выдаў успаміны ''«Нямецкае камандваннекамандаванне ў 1914—1916»''.
 
{{зноскі}}