|
== Рэканкіста ==
ЦэнтрыАсяродкі супраціву арабскаму заваёўванню паўсталі яшчэ ў [[VIII ст]] на поўначы паўвострава:
* каралеўства [[Астурыя]] (з [[718]]), якое паклала пачатак [[Рэканкіста|Рэканкісце]]
* [[Навара]], якая дамаглася незалежнасці ў дужанні з арабамі і франкамі ў сярэдзіне [[IX ст]],
* [[Іспанская марка]], утворанная на тэрыторыі паміж [[Пірынеі|Пірынеямі]] і р. [[рака Эбра|Эбра]], заваяванай франкамі ў 785—811. Да канца IX стагоддзя графствакняствы, з якіх складалася Іспанская марка, ператварыліся ў фактычна незалежныя феадальныя дзяржавы.
З [[924]] годзе каралеўства Астурыя сталазмяніла зваццаназву каралеўствамна [[Леон]] (па назве новай сталіцы — г. Леон). У [[1035]] [[Кастылія]] аформіласясталася яксамастойным самастойнае каралеўствакаралеўствам. У гэтым жа годзе незалежным каралеўствам стаў [[Арагон]]. ІнтэрасыЗацікаўленасці развіцця Рэканкісты патрабавалі аб'яднаннюяднання і цэнтралізацыі ўтварыўшыхсяўтвораных на поўначы і ўсходзе паўвострава самастойных іспанскіх дзяржаў. У [[1037]] (канчаткова ў [[1230]]) аб'ядналіся ў адзінае каралеўства Леон і Кастылія. На паўночным- усходзе палітычная гегемонія перайшла ў XI стагоддзі да Арагона.
Вырашальны этап Рэканкісты пачаўся пасля распаду ў 1031 годзе Кардоўскага халіфата. У [[1085]] кастыльцы ўзялі [[Таледа]], стаўякі стаўся сталіцай Леона-Кастыльскага каралеўства. Дробныя арабскія дзяржавы, якія сутыкнуліся з гэтай пагрозай, заклікалі на дапамогу [[Альмаравіды|Альмаравідаў]] з Паўночнай Афрыкі, якія, атрымаўшыапасля перамогуперамогі ў [[1086]] пры Салацы прыпынілі ход Рэканкісты, і падпарадкавалі сабе ўсю мусульманскую Іспанію. Аднак у [[1118]] Арагон адваяваў у маўраў [[Сарагоса|Сарагосу]].
У [[1212]] пры [[Бітва пры Лас Навас дэ Талоса|бітве пры Лас Навас дэ Таоса]]{{арфаграфія}} аб'яднаныя сілы Кастыліі, Арагона і Навары атрымалі вырашальную перамогу над войскамівойскам [[Альмахады|Альмахадаў]] (у што ў сярэдзіне XII стагоддзя выцесніўшыхвыціснулі з Іспаніі Альмаравідаў). У [[1236]] годзе кастыльцы ўзялі [[Кардова|Кардову]], у [[1248]] — [[Севілія|Севілію]]; у [[1229]]—[[1235|35]] Арагон адваяваў [[Балеарскія астравы]], у [[1238]] — [[Валенсія|Валенсію]];. [[Партугалія|партугальцы]] вызвалілі ў [[1249]]—[[1250|50]] тэрыторыю [[Алгарві]] (поўдзень сучаснай Партугаліі). Да сярэдзіны [[XIII ст]] у маўраў засталася толькі невялікая тэрыторыя на поўдні — [[Гранадскі эмірат]]. На захадзе Рэканкісту праводзіла Партугалія (у [[1095]]—[[1139]] графства, намінальна залежнае ад Леона; з 1139 — каралеўства, у [[1143]] прызнанае незалежным і Леонам).
У [[1492]] Рэканкіста завяршыласяскончылася ўзяццем Гранады — апошняй апоры мусульман на Пірынейскім паўвостраве. Араба-берберскае насельніцтва, пакінутае ў Іспаніі, гвалтоўна звярталасязвярталі ў [[хрысціянства]]. У 1492 з Іспаніі былі выгнаныявыгналі [[яўрэі|яўрэяў]], у [[1502]] — маўрымаўраў, непрыняўшыяякія не прынялі хрысціянства.
== Гл. таксама ==
| 