Вікіпедыя

Эстонія: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др арфаграфія
абнаўленне звестак
Радок 25:
|Найбуйнейшыя гарады = [[Талін]], [[Тарту]], [[Нарва]], [[Кохтла-Ярвэ]], [[Пярну]]
|Пасады кіраўнікоў = [[Прэзідэнт Эстоніі|Прэзідэнт]] <br/> [[Прэм'ер-міністр Эстоніі|Прэм'ер-міністр]] <br/> [[Старшыня Рыйгікогу]]
|Кіраўнікі = [[Тоамас Хендрык Ільвес]] <br/> [[Тааві Рыйвас]] <br/> [[Эйкі Нестар]]
|Месца па плошчы =
|Плошча =
Радок 31:
|Этнахаронім = [[Эстонцы]]
|Месца па насельніцтву = 154
|Насельніцтва = 1.286313.479271<ref>[http://www.stat.ee/34277 Statistics Estonia - Population] {{ref-en}}</ref>
|Год ацэнкі = 20132015
|Насельніцтва па перапісу = 1.294.455486<ref>[http://www.stat.ee/phc2011 Population and Housing Census] {{ref-en}}</ref>
|Год перапісу = 2011
|Шчыльнасць насельніцтва = 2928
|Месца па шчыльнасці = 181
|ВУП (ППЗ) = 39,431 млрд<ref name="IMF">[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=41&pr.y=2&sy=2016&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=939&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= IMF - Estonia] {{ref-en}}</ref>
|ВУП (ППЗ) = 29,944 млрд
|Год разліку ВУП (ППЗ) = 20132016
|Месца па ВУП (ППЗ) =
|ВУП (ППЗ) на душу насельніцтва= 2230.351038<ref name="IMF"></ref>
|Месца па ВУП (ППЗ) на душу насельніцтва=
|ВУП (намінал) = 24,284224 млрд<ref name="IMF"></ref>
|Год разліку ВУП (намінал) = 20132016
|Месца па ВУП (намінал) =
|ВУП (намінал) на душу насельніцтва= 18.127453<ref name="IMF"></ref>
|Месца па ВУП (намінал) на душу насельніцтва=
|ІРЧП = {{рост}}0,846861<ref>[http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf UNDP - Human Development Report 2015 Work for Human Development] {{ref-en}}</ref>
|Год разліку ІРЧП = 20132014
|Месца па ІРЧП = 3330
|Узровень ІРЧП = <span style="color:#090;">вельмі высокі</span>
|Авіякампанія =
|Валюта = [[Еўра]] (€), (EUR)
|Дамены = [[.ee]], [[.eu]]
|ISO = EE
Радок 68:
Пасля [[Кастрычніцкая рэвалюцыя|Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917]] і распаду Расійскай імперыі, Эстонія [[24 лютага]] [[1918]] года абвясціла незалежнасць. У чэрвені [[1940]] года краіна была гвалтоўна інкарпараваная ў Савецкі Саюз згода з савецка-германскім дагаворам. З [[1941]] па [[1944]] год Эстонія была пад нямецкай акупацыяй, потым — зноў у складзе СССР. Незалежнасць Эстонія аднавіла [[20 жніўня]] [[1991]] года.
 
Пасля канчатковага вываду расійскіх войск [[31 жніўня]] [[1994]] года Эстонія змагла развіваць актыўныя сувязі з Заходняй Еўропай. [[29 сакавіка]] [[2004]] года Эстонія далучылася да [[NATOНАТА]], а [[1 мая]] [[2004]] года — да [[Еўрапейскі Саюз|Еўрапейскага Саюза]].
 
== Палітыка і дзяржаўны лад ==
Эстонія — [[унітарная дзяржава|унітарная]] дэмакратычная рэспубліка. [[Прэзідэнт Эстоніі]] абіраецца [[Рыйгікогу|аднапалатным парламентам]] на пяць год. [[Выканаўчая ўлада]] ажыццяўляецца [[урад|ўрадам]], які фармуецца прызначаным прэзідэнтам прэм'ер-міністрам і складаецца з 14 міністраў. Урад прызначаецца прэзідэнтам са згоды парламенту.
 
[[Заканадаўчая ўлада]] належыць аднапалатнаму парламенту[[Рыйгікогу]] (''Riigikogu'' — «Дзяржаўная Асамблея»), які складаецца са 101 дэпутата і абіраецца на 4 гады.
 
[[Судовая ўлада]] прадстаўлена Нацыянальным Судом ([[эстонская мова|эст.]]: ''Riigikohus''), які складаецца з 17 судзей. Намеснік Нацыянальнага Суда пажыццёва прызначаецца парламентам з намінацыі прэзідэнтаПрэзідэнта.
 
== Адміністрацыйны падзел ==
Радок 96:
Эстонія — член [[Еўрапейскі Саюз|Еўрапейскага Саюза]], буйнейшай у свеце эканамічнай зоны. Пасля аднаўлення незалежнасці краіны ў [[1991]] годзе адбылася [[прыватызацыя]] большасці энергетыкі, тэлекамунікацый, чыгункі і іншых прадпрыемстваў.
 
Эстонія стала адной з найбольш дынамічных эканомік усходняй Еўропы і свету. Яна першай з былых рэспублік [[СССР]] выйшла на ўзровень вытворчасці [[1990]] года і перавысіла яго. Самым цяжкім з эканамічнага пункту гледжання годам для краіны быў [[1999]], пад уплывам фінансавага крызісу ў Расіі [[17 жніўня]] [[1998]] года. Эстонія стала другой балтыйскаю краінай, якая далучылася да [[Сусветная гандлёвая арганізацыя|Сусветнай гандлёвай арганізацыі]] (у лістападзе [[1999]] года). Ужо да канца [[2002]] года Эстонія выканала большасць патрабаванняў для членства ў Еўрапейскім Саюзе, і [[1 мая]] [[2004]] года стала членам ЕС.
 
Важная прычына росту эканомікі Эстоніі — інвестыцыі [[Фінляндыя|фінляндскіх]] прадпрыемстваў, што пераносяць шмат вытворчасці на тэрыторыю краіны.
Радок 102:
Моцна развіты сектар інфармацыйных тэхналогій. Эстонія займае першыя месцы ў свеце па карыстанні Інтэрнэтам і выкарыстанні найноўшых сродкаў сувязі.
 
СукупныВалавы ўнутраны прадукт per capita складае $12 30018.453 і з'яўляецца найвышэйшым сярод краін Балтыі.
 
У [[1994]] годзе Эстонія стала першай у свеце краінай, якая перайшла на плоскую шкалу падаткаў, пры якой прыбытак любога памеру абкладаецца па адзіным тарыфе (26 %). У студзені [[2005]] года падатак на даходы фізічных асоб быў зменшаны да 24 %.
 
== Насельніцтва ==
{{main|Насельніцтва Эстоніі}} {{main|Беларусы Эстоніі}}
Амаль семдзесят працэнтаў насельніцтва складаюць этнічныя [[эстонцы]], астатнія — пераважна [[рускія]], якія жывуць галоўным чынам у прамысловым паўночным рэгіёне краіны ці ў сталіцы Таліне. Таксама маецца невялікая група этнічных [[фіны|фінаў]].
 
{| class="wikitable"
Паводле перапісу ад 2002 года, этнічны склад Эстоніі наступны:
|-
* 67,9 % [[эстонцы]]
! Нацыянальнасць !! Колькасць, чал. !! Адсотак
* 25,6 % [[рускія]]
|-
* 2,1 % [[украінцы]]
| [[Эстонцы]] || 907.937 || 69,14%
* 1,2 % [[беларусы]]
|-
* 0,9 % [[фіны]]
| [[Рускія Эстоніі|Рускія]] || 330.258 || 25,15%
* 2,3 % іншыя
|-
| [[Украінцы Эстоніі|Украінцы]] || 22.562 || 1,72%
|-
| [[Беларусы Эстоніі|Беларусы]] || 12.215 || 0,93%
|-
| [[Фіны Эстоніі|Фіны]] || 7.321 || 0,56%
|-
| [[Яўрэі Эстоніі|Яўрэі]] || 2.042 || 0,16%
|-
| [[Татары Эстоніі|Татары]] || 1.982 || 0,15%
|-
| [[Латышы Эстоніі|Латышы]] || 1.840 || 0,14%
|-
| [[Літоўцы Эстоніі|Літоўцы]] || 1.757 || 0,13%
|-
| [[Палякі Эстоніі|Палякі]] || 1.643 || 0,13%
|-
| [[Немцы Эстоніі|Немцы]] || 1.552 || 0,12%
|-
| Іншыя || 10.844 || 0,83%<ref>[http://www.stat.ee/34278 Population by ethnic nationality] {{ref-en}}</ref>
|}
 
== Рэлігія ==
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Эстонія"