|
<!-- |Без гімна=* -->
}}
'''Малайзія''' ({{lang-zsm|Malaysia}} {{IPA|[məlejsiə]}}; {{lang-en|}} {{IPA|[məˈleɪʒə]}} або {{IPA|[məˈleɪsiə]}}) — дзяржава ў [[Паўднёва-Усходняя Азія|Паўднёва-Усходняй Азіі]], на поўдні паўвострава [[паўвостраў Малака|Малака]] і ў паўночнай частцы вострава [[востраў КалімантанБарнеа|КалімантанБарнеа]]. Клімат — экватарыяльны, гарачы і вільготны. Агульная плошча 329,8 тыс. кв. км. Сталіца – [[Куала-Лумпур]] (1,5 млн. чал.). Адміністрацыйным цэнтрам краіны, куды з 2003 перанесеныя ўрадавыя ўстановы, з'яўляецца [[ПутраджайяПутраджая]]. Нацыянальны дзень 31 жніўня. Дзяржаўная мова малайзійская. Афіцыйная рэлігія іслам суніцкага толку. Мусульмане складаюць большасць насельніцтва – каля 60%. Адміністрацыйнае дзяленне: 13 штатаў і тры федэральныя тэрыторыі.
{{змест злева}}
== Дзяржаўны лад ==
КанстытуцыйнаяФедэратыўная канстытуцыйная манархія падобная да [[Вестмінстэрская сістэма|Вестмінстэрскай сістэмы]]. Вярхоўны[[Янг ді-Пертуан кіраўнікАгонг]] (кароль) абіраецца на 5 гадоў з ліку дзевяці спадчынных правіцеляў (султанаў) штатаў. У снежні 2006[[2011]] афіцыйна ўступіў на сталец Вярхоўны кіраўнік Мізан Зайнал[[Абдул АбідзінХалім]].
ЗаканадаўчыЗаканадаўчая органўлада двухпалатныпрадстаўленая парламентдвухпалатным [[Парламент Малайзіі|Парламентам]]. Верхняя палата Сенат (паўнамоцтвы — 3[[Сенат гады, старшыня – Абдул Хамід Паванцех)Малайзіі|Сенат]]. Ніжняя, [[Палата Прадстаўнікоў, (спікерМалайзіі|Палата — Пандзікар Амін Муліа)Прадстаўнікоў]], фарміруеццафармуецца на тэрмін 5 гадоў па выніках усеагульных прамых выбараў.
Выканаўчую ўладу здзяйсняе кабінет[[Кабінет міністраўМалайзіі|Кабінет]] на чале з Прэм'ер-міністрам Абдулой[[Наджыб АхмадамРазак|Наджыбам БадавіРадзакам]]. Міністр замежных спраў Раіс Яцім.
У Малайзіі дзейнічаюць каля 40 буйных палітычных партый. Дамінуючыя пазіцыі ва ўнутрыпалітычным жыцці займае кааліцыя [[Нацыянальны Фронтфронт, Малайзія|Нацыянальны фронт]] (13 партый). Вядучая роля ў ёй належыць найбуйнейшай, фактычна кіруючай партыі – Аб'яднанай малайскай нацыянальнай арганізацыі (АМНА). Найболей уплывовая апазіцыйная партыя Панмалайзійская ісламская партыя (ПАС).
== Насельніцтва ==
Знешнегандлёвае абарачэнне Малайзіі, якая ўваходзіць у першую дваццатку дзяржаў свету па гэтым паказчыку, у 2007 склала 324,2 млрд. дол. ЗША (у 2006 - 285,3 млрд. дол.). Экспарт у асноўным прадстаўлены гатовымі вырабамі — электроніка і электратэхніка, а таксама прадукцыя хімічнай прамысловасці. У імпарце галоўнымі артыкуламі з'яўляюцца тавары прамежкавага спажывання (кампаненты і паўфабрыкаты для вытворчасці гатовых вырабаў). Асноўныя гандлёвыя партнёры ЗША, Сінгапур, Японія і Кітай. Аб'ём прамых замежных інвестыцый у 2007 склаў больш 6 млрд.дол. Найбуйнейшымі інвестарамі застаюцца Японія і ЗША.
Прыбытак на душу насельніцтва дасягнуў $6,4 тыс. дол.ЗША. Узровень інфляцыі ў 2007 – 4%, беспрацоўя – 3,3%. З 2005 уведзены плаваючы курс нацыянальнай валюты, які ў сярэднім складае 3,5 рынггіта за 1 дол. ЗША. Знешні доўг – 50,3 млрд. дол. ЗША.
== Узброеныя сілы ==
{{Малайзія ў тэмах}}
{{Малайская федэрацыя}}
{{Паўднёва-Усходняя Азія}}
{{Садружнасць Нацый}}
| 