Аляксандр Карлавіч Ельскі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
безгустоўнасць у афармленні
др Праўкі аўтарства Pracar (размова) адкочаныя; вернута апошняя версія аўтарства [[User:Чаховіч Уладзіслаў|Чаховіч У...
Радок 37:
 
== Паходжанне і сям'я ==
[[File:Aliaksandar Jeĺski z dačkoj Aliesiaj.png|thumb|Аляксандр Ельскі са сваёй дачкой Аляксандрай («Алесяй»)]]
Належаў да [[каталіцызм|каталіцкага]] [[род Ельскіх|роду Ельскіх]] (герба «Пелеш»), які адносіўся да сярэднезаможнай [[шляхта|шляхты]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]].
File[[Файл:Stanislaŭ Jeĺski.png|thumb|злева|Скарбовы камісар (1792—1793) Рэчы Паспалітай [[Станіслаў Уладзіслававіч Ельскі|Станіслаў Ельскі]] (?—1829) — дзед Аляксандра Ельскага (1834—1916)]]
 
Дзед Аляксандра Ельскага ([[Станіслаў Уладзіслававіч Ельскі]]) быў пяцігорскім палкоўнікам у часы караля і вялікага князя [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі|Станіслава Аўгуста (Панятоўскага)]] і быў у шлюбе з графіняй Розай [[род Прозараў|Прозар]], дачкою віцебскага ваяводы. Бацька ([[Караль Станіслававіч Ельскі|Караль Станіслававіч Ельскі]]) быў уладальнікам маёнткаў Дудзічы і Замосце (у Ігуменскім павеце Мінскай губерні), выпускніком [[Віленскі ўніверсітэт|Віленскага ўніверсітэта]] (медыцынскага факультэта)<ref>''Марачкіна, І.'' Руплівец з Замосця // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 53.</ref>, скрыпачом-аматарам, атрымаў у свой час прафесійную падрыхтоўку ў вядомых музыкантаў Кіфелінга і Дашчынскага, напісаў некалькі твораў для [[скрыпка|скрыпкі]] (дагэтуль вядомы толькі адзіны твор «Паланэз 1837 года»<ref>''Марачкіна, І.'' Руплівец з Замосця // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 53.</ref>), быў выбраны дваранствам Ігуменскага павета на пасаду ігуменскага павятовага харужага<ref>''Кісялёў, У.'' Ельскія на Беларусі // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 29.</ref>. Маёнтак Дудзічы Караля Станіслававіча Ельскага паводле інвентара ад 1844 г. быў даволі значны — налічваў 407 душ мужчынскага полу і 411 душ жаночага, 1656 дзесяцін зямлі; а маёнтак Замосце — 1372 дзесяціны<ref>''Киштымов, А.'' Ельские: опыт сельских хозяев (19 — начало 20 вв.) // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 103, 104.</ref>.
 
Радок 45 ⟶ 44:
 
Пры хросце ў [[каталіцтва]] ў 1834 г. у касцёле ў [[гарадскі пасёлак Смілавічы|Смілавічах]] атрымаў поўнае імя «Аляксандр Вінцэнт Ельскі»<ref>''Кісялёў, У.'' Ельскія на Беларусі // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 29; ''Марачкіна, І.'' Руплівец з Замосця // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 53.</ref>.
File[[Файл:Aliena Jeĺskaja.png|thumb|злева|Гелена Калячынская (1838—1901) — жонка Аляксандра Ельскага (1834—1916)]]
[[File:Aliaksandar Jeĺski z dačkoj Aliesiaj.png|thumb|Аляксандр Ельскі са сваёй дачкой Аляксандрай («Алесяй»)]]
 
У 1858 г.<ref>''Марачкіна, І.'' Руплівец з Замосця // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 54.</ref> Аляксандр Каралевіч Ельскі ажаніўся з Геленай Калячынскай (25.06.1838—17.04.1901)<ref>''Pierzyńska-Jelska, E.'' Non omnos moralis // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 39.</ref>, ад якой меў двух дзяцей<ref>''Кісялёў, У.'' Ельскія на Беларусі // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 30.</ref>:
Радок 51 ⟶ 52:
 
Аляксандр Ельскі быў шчаслівы ў сямейным жыцці, а яго дзеці былі выхаваны ў павазе да бацькоў і касцёла<ref>''Марачкіна, І.'' Руплівец з Замосця // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 57.</ref>. Яго любімая дачка (якую ў сям'і называлі «Алесяй») за грошы бацькоў некалькі гадоў выхоўвалася ў каталіцкім кляштары ў [[горад Версаль|горадзе Версалі]] ([[Францыя]]), а таму свабодна валодала [[французская мова|французскай мовай]], мела літаратурныя здольнасці, вельмі рана пачала дапамагаць бацьку ў апісанні музейных калекцый у Замосці. Алеся Ельская напісала цікавы нарыс пра маёнтак Дудзічы і яго ўладальнікаў у мінулым (прадстаўнікоў шляхецкіх родаў Заранкаў, Букатых, Прозараў, Ельскіх)<ref>''Марачкіна, І.'' Руплівец з Замосця // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 57, 58.</ref>. Муж Алесі [[Зыгмунт Глогер]] стаў добрым сябрам Аляксандру Ельскаму, шмат з ім ліставаўся і наведваў маёнтак Замосце<ref>''Марачкіна, І.'' Руплівец з Замосця // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 58.</ref>. Ва ўзросце 39 гадоў Алеся памерла ад запалення лёгкіх, пакінуўшы мужу Зыгмунту Глогеру дваіх дзяцей — Яніну і Станіслава<ref>''Марачкіна, І.'' Руплівец з Замосця // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 58.</ref>. Унукі Аляксандра Ельскага (Яніна і Станіслаў) не раз прыязджалі з [[горад Варшава|Варшавы]] да свайго дзеда ў Замосце<ref>''Марачкіна, І.'' Руплівец з Замосця // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 58.</ref>.
<gallery perrow=5>
File:Stanislaŭ Jeĺski.png|Скарбовы камісар (1792—1793) Рэчы Паспалітай [[Станіслаў Уладзіслававіч Ельскі|Станіслаў Ельскі]] (?—1829) — дзед Аляксандра Ельскага (1834—1916)
File:Aliena Jeĺskaja.png|Гелена Калячынская (1838—1901) — жонка Аляксандра Ельскага (1834—1916)
</gallery>
 
== Адукацыя ==
[[File:Ex-building of Minsk provincial gymnasium - 2008 AD.JPG|злева|thumb|Былы будынак [[Мінская губернская гімназія|мінскай гімназіі]], дзе вучыўся Аляксандр Ельскі. Фота 2008 г.]]
Пачатковую адукацыю атрымаў у нямецкай гімназіі ў г. Лаздэне ([[Усходняя Прусія]]) — паводле думкі [[Уладзімір Іосіфавіч Мархель|Уладзіміра Мархеля]], верагодна, у Лаздэне жылі сваякі аляксандравай маці-[[немцы|немкі]] — Людвікі (Луізы)<ref>''Марачкіна, І.'' Руплівец з Замосця // Дзеля блізкіх і прышласці. — Мінск, 1999. — С. 53.</ref>.