Вікіпедыя

Васка да Гама: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
арфаграфія
Няма тлумачэння праўкі
Радок 26:
'''Ва́ска да Га́ма''' ({{lang-pt|Vasco da Gama}}; [[1469]]—[[1524]]) — [[Партугалія|партугальскі]] даследчык, вядомы як першы [[Еўрапейцы|еўрапеец]], які здзейсніў марское падарожжа ў [[Індыя|Індыю]].
 
Адкрыццё да Гамы было вельмі значным і адкрыла шлях на цэлае стагоддзе для глабальнага імперыялізму і дазволіла партугальцам ўсталяваць вялізную [[каланіяльная імперыя|каланіяльную імперыю]] ў [[Азія|Азіі]]. Усталяванне маршруту азначала, што партугальцам больш не трэба будзе перасякаць ні [[Міжземнае мора]] ні небяспечны [[Аравійскі паўвостраў]], і што ўвесь шлях будзе зроблены па моры. Сума адлегласцяў, пакрытых ў туды і назад, зрабіла рэйс экспедыцыі самым доўгім марскім рэйсам да таго часу, больш працяглым, чым поўнае падарожжа вакол света па [[экватар]]у<ref>Diffie, Bailey W. and George D. Winius, "«Foundations of the Portuguese Empire, 1415–1580"1415—1580», p.176</ref>. Толькі праз стагоддзе пасля адкрыцця, такія еўрапейскія дзяржавы, як [[Англія]], [[Галандыя]] і [[Францыя]] змаглі, нарэшце, разарваць манаполію Партугаліі і марскую перавагу у шляху вакол Афрыкі, адкрываючы такім чынам новую эру еўрапейскага імперыялізма на Усходзе.
 
Пасля дзесяцігоддзяў спробаў маракоў дасягнуць Індыі, падчас якіх былі страчаны тысячамі жыццяў і дзясяткі судоў у караблекрушэннях і нападах, да Гама высадзіўся ў [[Кажыкодзе|Калікуце]] [[20 мая]] [[1498]] года. Дасягненне легендарных індыйскіх [[Дарога спецый|маршрутаў спецый]] карэнным чынам дапамагло [[Калоніі Партугаліі|Партугальскай імперыі]] палепшыць сваю эканоміку, якая да адкрыцця Васкі да Гама, была заснавана галоўным чынам на гандлі ўздоўж паўночнай і прыбярэжнай [[Заходняя Афрыка|Заходняй Афрыкі]]. Атрыманыя спецыі, ў асноўным складаліся з [[Перац чорны|перца]] і [[Карыца|карыцы]], але неўзабаве былі ўключаны і іншыя новыя для Еўропы прадукты, што прывяло да гандлёвай манаполіі Партугаліі на працягу некалькіх дзесяцігоддзяў.
Васка да Гама нарадзіўся ў [[1469]] г. у сям'і [[алкайд]]а горада [[Сініш]] і [[магістр]]а [[Ордэн Сант'яга|ордэна Сант'яга]] [[Эштэван да Гама|Эштэвана да Гамы]] (1430—1497 гг.). Маці — Ізабэл Садрэ.▼
 
Васка да Гама кіраваў двума армадамі ў Індыю, першую і чацвёртую, якая была самай буйной і стартавала ўсяго праз чатыры гады пасля яго вяртання з першай. За свой ўклад ён быў прызначаны [[спіс губернатараў Партугальскай Індыі|губернатарам Індыі]] ў [[1524]] годзе, пад тытулам [[Віцэ-каралеўства|віцэ-караль]], а таксама зноўствораным [[граф Відыгейра|графам Відыгейра]] ў [[1519]] годзе. Васка да Гама застаецца вядучай фігурай у гісторыі даследваннях і гэтага часу. Шматлікія ўшанаванні былі зробленыя ва ўсім свеце, каб адсвяткаваць яго даследаванні і дасягненні. Партугальскі нацыянальны эпас [[Лузіяды]] быў напісаны ў яго гонар. Яго першая паездка ў Індыю традыцыйна лічыцца важнай вяхой у сусветнай гісторыі, яна паклала пачатак першай хвалі глабальнага мультыкультуралізма<ref>{{cite book|first=Cliff|last=Nigel|title=Holy War: How Vasco da Gama's Epic Voyages Turned the Tide in a Centuries-Old Clash of Civilizations|publisher=Harper| date=September 2011}}.</ref>.
Існуе версія, паводле якой кароль [[Мануэл I]] першапачаткова даручыў экспедыцыю ў [[Індыя|Індыю]] бацьку Васка да Гамы, але ў сувязі з яго смерцю ў ліпені 1497 г. Васка да Гама прыняў камандаванне экспедыцыяй на сябе і адправіўся ў шлях з [[Лісабон]]а [[8 ліпеня]] [[1497]] г., абыйшоў [[Афрыка|Афрыку]] з поўдня, абмінуўшы [[мыс]] [[Мыс Добрай Надзеі|Добрай Надзеі]], і дасягнуў паўднёва-заходняга [[Малабар]]скага берага [[Індыя|Індыі]] [[20 траўня]] [[1498]] г.▼
 
== Біяграфія ==
Вярнуўшыся ў Партугалію ў верасні [[1499]] г., Васка да Гама быў сустрэты з вялікай пашанай, атрымаў буйную грашовую ўзнагароду і тытул «Адмірал Індыйскага Акіяна», а таксама тытул ''[[Дон, тытул|Дон]]'' і горад [[Сініш]] і [[Віла-Нова-ды-Мілфантэш]] у [[вотчына|вотчыну]]. У [[1519]] г. атрымаў тытул [[Граф, тытул|графа]] Відыгейра.▼
▲Васка да Гама нарадзіўся ў [[1469]]  г. у сям'і [[алкайд]]а горада [[Сініш]] і [[магістр]]а [[Ордэн Сант'яга|ордэна Сант'яга]] [[Эштэван да Гама|Эштэвана да Гамы]] (1430—1497  гг.). Маці — Ізабэл Садрэ.
 
▲Існуе версія, паводле якой кароль [[Мануэл I]] першапачаткова даручыў экспедыцыю ў [[Індыя|Індыю]] бацьку Васка да Гамы, але ў сувязі з яго смерцю ў ліпені 1497  г. Васка да Гама прыняў камандаванне экспедыцыяй на сябе і адправіўся ў шлях з [[Лісабон]]а [[8 ліпеня]] [[1497]]  г., абыйшоў [[Афрыка|Афрыку]] з поўдня, абмінуўшы [[мыс]] [[Мыс Добрай Надзеі|Добрай Надзеі]], і дасягнуў паўднёва-заходняга [[Малабар]]скага берага [[Індыя|Індыі]] [[20 траўня]] [[1498]] г.
Пазней яшчэ двойчы быў у Індыі. Памёр у [[Качын]]е (Індыя) [[24 снежня]] [[1524]] г. Прах быў перавезены ў Партугалію і пахаваны ў невялікай царкве ''Quinta do Carmo'' у [[Алентэжу]]. У [[1880]] г. прах быў перанесены ў [[Лісабон]].▼
 
▲Вярнуўшыся ў Партугалію ў верасні [[1499]]  г., Васка да Гама быў сустрэты з вялікай пашанай, атрымаў буйную грашовую ўзнагароду і тытул «Адмірал Індыйскага Акіяна», а таксама тытул ''[[Дон, тытул|Дон]]'' і горад [[Сініш]] і [[Віла-Нова-ды-Мілфантэш]] у [[вотчына|вотчыну]]. У [[1519]]  г. атрымаў тытул [[Граф, тытул|графа]] Відыгейра.
 
▲Пазней яшчэ двойчы быў у Індыі. Памёр у [[Качын]]е (Індыя) [[24 снежня]] [[1524]]  г. Прах быў перавезены ў Партугалію і пахаваны ў невялікай царкве ''Quinta do Carmo'' у [[Алентэжу]]. У [[1880]]  г. прах быў перанесены ў [[Лісабон]].
 
=== Займальныя факты ===
* Падчас аднаго з плаванняў Васка да Гама вымяняў у афрыканскіх тубыльцаў быка і вырабы са слановай косткі за некалькі чырвоных шапак.
* Уступіўшы на індыйскі бераг, Васка да Гама сустрэў там чалавека, які размаўляў на [[партугальская мова|партугальскай мове]]. Як потым высвятлілася, гэта быў гандляр з Паўночнай [[Афрыка|Афрыкі]].
 
== Літаратура ==
* Гама Васка да. {{крыніцы/БЭ|5}}
 
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:}}
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Васка_да_Гама"