Васка да Гама: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Павел Петро (размовы | уклад) |
Павел Петро (размовы | уклад) →Ранняе жыццё: дапаўненне |
||
Радок 31:
Васка да Гама кіраваў двума армадамі ў Індыю, першую і чацвёртую, якая была самай буйной і стартавала ўсяго праз чатыры гады пасля яго вяртання з першай. За свой ўклад ён быў прызначаны [[спіс губернатараў Партугальскай Індыі|губернатарам Індыі]] ў [[1524]] годзе, пад тытулам [[Віцэ-каралеўства|віцэ-караль]], а таксама зноўствораным [[граф Відыгейра|графам Відыгейра]] ў [[1519]] годзе. Васка да Гама застаецца вядучай фігурай у гісторыі даследваннях і гэтага часу. Шматлікія ўшанаванні былі зробленыя ва ўсім свеце, каб адсвяткаваць яго даследаванні і дасягненні. Партугальскі нацыянальны эпас [[Лузіяды]] быў напісаны ў яго гонар. Яго першая паездка ў Індыю традыцыйна лічыцца важнай вяхой у сусветнай гісторыі, яна паклала пачатак першай хвалі глабальнага мультыкультуралізма<ref>{{cite book|first=Cliff|last=Nigel|title=Holy War: How Vasco da Gama's Epic Voyages Turned the Tide in a Centuries-Old Clash of Civilizations|publisher=Harper| date=September 2011}}.</ref>.
== Даследванні да Васкі да Гамы ==
[[Выява:Caravel Boa Esperanca Portugal.jpg|thumb|right|Новы тып суднаў [[каравела]], уведзеныя ва ўжыванне ў сярэдзіне 15-га стагоддзя, значна дапамаглі партугальскім даследванням]]
Пачынаючы з першай часткі 15-га стагоддзя, [[партугальскія адкрыцці|партугальскія экспедыцыі]], арганізаваныя прынцам [[Генрых Мараплавец|Генры Навігатарам]] прасоўваліся ўніз ўзбярэжжа [[Афрыка|Афрыкі]] ў пошуках багаццяў Заходняй Афрыкі (у асноўным золата). Яны значна пашырылі Партугальская навігацыйныя веды, але мала спрыялі дасягненняў пастаўленных мэтаў. Пасля смерці Генрыха ў [[1460]] годзе партугальцы не праявілі вялікай цікавасці да даследванняў. У [[1469]] годзе манапольныя правы на Афрыканскі гандаль былі прададзены гандлёваму кансорцыуму на чале з [[Фернан Гомес|Фернанам Гомесам]]. На працягу некалькіх гадоў Гомес значна пашырыў веды партугальцаў аб [[Гвінейскі заліў|Гвінейскім заліве]], робячы бізнэс на залатым пылу, перцы, слановай косцці і рабах. Калі дамова з Гомесам падыйшла да абнаўлення ў [[1474]] годзе, прынц Жуан (будучы кароль [[Жуан II]]), спытаў свайго бацьку [[Афонсу V|Афонса V Партугальскага]] перадаць Афрыканскую манаполію яму.
Стаўшы манархам ў [[1481]] годзе, Жуан II пачаў доўгатэрміновыя рэформы. Каб разарваць залежнасць манарха на феадальнай шляхты, Жуан II вырашыць стварыць каралеўскую казну і бачыў каралеўскі гандаль ў якасці ключа да сваёй мэты. Пад наглядам Жуана II значна пашырырыўся гандаль золатам і рабамі ў Заходняй Афрыцы. Ён быў гатовы ўварвацца ў высокапрыбытковы [[Дарога спецый|гандаль спецыямі]] паміж Еўропай і Азіяй. У той час гандаль быў практычна манапалізаваны [[Венецыянская рэспубліка|Венецыянскай рэспублікай]], якая кіравала сухапутнымі маршрутамі праз [[Левант|леванційскія]] і егіпецкія парты, і далей праз [[Чырвонае мора]] да рынкаў спецыі Індыі. Жуан II паставіў новую мэту для сваіх капітанаў: знайсці марскі шлях у Азію вакол Афрыканскага кантынента.
У [[1487]] годзе Жуан II накіраваў двух дыпламатаў [[Перу да Кавільян]]а і [[Афонсу дэ Пайва]], сушшу праз Егіпет, ва Усходнюю Афрыку і Індыю, каб выведаць падрабязнасці рынкаў спецыі і гандлёвых шляхоў. Прарыў адбыўся неўзабаве пасля таго, як капітан Жуана II у [[Барталамеу Дыяш]] вярнуўся з адкрыцця [[Мыс Добрай Надзеі|мыса Добрай Надзеі]] ў [[1488]] годзе, даследаваўшы да [[Вялікая рыбная рака|Вялікай рыбнай ракі]] і пацвердзіўшы, што невядомае ўзбярэжжа працягнулася на паўночны ўсход.
Заставалася толькі даказаць сувязь паміж адкрыццямі Дыяша, а таксама Кавільяна і дэ Пайвы, і звязаць гэтыя асобныя сегменты у адкрыццё, каб наладзіць патэнцыйна прыбытковы гандлёвы маршрут ў [[Індыйскі акіян|Індыйскім акіяне]].
== Ранняе жыццё ==
[[Выява:50 Escudos célébrant le 500e anniversaire de la naissance de Vasco Da Gama, 1969.jpg|thumb|Выява Васка да Гама на памятнай манеце ў гонар 500-годдзя нараджэння]]
[[Выява:Sines06 edit1.jpg|thumb|left|Помнік Васка да Гаме ў [[Сініш]]ы, [[Партугалія]]]]
Васка да Гама нарадзіўся [[1460]] ці [[1469]] годзе<ref>[http://www.fordham.edu/halsall/mod/1497degama.html Modern History Sourcebook: Vasco da Gama: Round Africa to India,
Бацька Васкі быў [[Эштэбан да Гама]] служыў рыцарам ва ўладаннях інфанта Фердынанда, герцага Візеу<ref name="ames">{{cite book|title=The Globe Encompassed|author=Ames, Glenn J.|page=27|isbn=0-13-193388-4|year=2008|accessdate=10 January 2008}}.</ref>, а пасля ў шэрагах ваеннага [[ордэна Сант'яга, Партугалія|ордэна Сант'яга]]. Эштэбан да Гама быў прызначаны грамадзянскім губернатарам Сінеша ў 1460 годзе, гэтую пасаду ён займаў да [[1478]] года, а пасля працягнуў у якасці збіральніка падаткаў і загадчыкам маёмасці Ордэна ў рэгіёне.
Радок 41 ⟶ 51:
Эштэбан да Гама ажаніўся на Ізабель Содрэ, дочцы Жуана Содрэ (таксама вядомага як Жуана дэ Ресэнде), нашчадак сям'і ангійскага паходжання. Яе бацька і браты, [[Вісэнтэ Содрэ]] і Браш Содрэ, былі звязаныя са дваром інфанта [[Дыега, герцаг Візэу]] і вядомыя дзеячы ваеннага [[Ордэн Хрыста|ордэна Хрыста]].
Васка да Гама быў трэцім з пяці сыноў Эштэбана да Гама і Ізабель Содрэ
Каля [[1480]] года да Гама ўслед за сваім бацькам уступіў у ордэн Сант'яга<ref>Subrahmanyam, 1997, pp. 60-61.</ref>. Майстарам ордэна быў князь Жуан, які ў [[1481]] годзе ўзышоў на трон як кароль [[Жуан II|Жуан II Дасканалы]]. Жуан II апекавал ордэн і дастатак да Гамы ўзрос. У [[1492]] годзе, Жуан II накіраваў да Гама з місіяй ў порт [[Горад Сетубал|Сетубал]] і ў [[Алгарве]], каб захапіць [[Францыя|французскія]] караблі ў адплату за рабаванні ў мірны час супраць партугальскіх суднаў. З гэтай задачай да Гама хутка і эфектыўна справіўся<ref>Subrahmanyam, 1997, p. 63.</ref>.
| |||