Мікалай Аляксеевіч Козенка: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 22:
| imdb_id =
}}
'''Мікалай Аляксеевіч Козенка''' (нар. {{ДН|9|3|1951}}; в. Целепуны (цяпер у складзе г. [[Мазыр]]), [[Беларусь]]) — збіральнік, даследчык і папулярызатар беларускай народнай танцавальнай культуры, этнахарэограф, этнапедагог, арганізатар фальклорных фестываляў «Беларуская полька», «Берагіня», «Мяцеліца». Сёння Мікалай Козенка з'яўляецца лідарам <ref>Вячаслаў Калацэй. Хто, калі не я…: Да 60-годдзя Міколы Козенкі. — Мн.: Чатыры чвэрці, 2011. — С.152, 200-201</ref> у даследаванні і папулярызацыі беларускай народнай танцавальнай культуры.<ref>гл. «Традыцыйная мастацкая культура беларусаў». У 6 т. Т. І. Магілёўскае Падняпроўе, т. 2. Віцебскае Падзвінне, т. 3. Гродзенскае Панямонне. У 2 кн., т. 4. Брэсцкае Палессе. У 2 кн., т. 5. Цэнтральная Беларусь. У 2 кн., т. 6. Гомельскае Палессе і Падняпроўе. У 2 кн. (раздзелы «Інструментальная музыка», «Танцавальны фальклор», «Народныя гульні») (Мн.: Беларуская навука, Вышэйшая школшкола. 2001—2013)</ref>
 
== Біяграфія ==
Радок 33:
=== Адукацыя і праца ===
 
З 1967 па 1970 гады вучыўся ў Магілёўскім культасветвучылішчы на аддзяленні харэаграфіі. Пасля заканчэння быў запрошаны на працу ў Дом культуры Магілёўскага аўтамабільнага завода імя С. М. Кірава на пасаду кіраўніка дзіцячага харэаграфічнага калектыву. Адначасова па сумяшчальніцтву працуе выкладчыкам харэаграфічных дысцыплін у культасветвучылішчы (1971—1972). З 1972 па 1974 гады служыць артыстам балета ў ансамблі песні і танца Беларускай ваеннай акругі (г. Мінск). У 1974 годзе Мікалай Козенка паступае на харэаграфічнае аддзяленне Маскоўскага дзяржаўнага інстытута культуры. Паспяхова{{Крыніца?}} яго сканчае ў 1978 годзе, атрымаўшы дыплом па спецыяльнасці «культасветработа», спецыялізацыя «выкладчык харэаграфічных дысцыплін» <ref>Беларускі фальклор: Энцыклапедыя: У 2 т. Т.1: А капэла - Куцця / Рэдкал.: Г.П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2005. — 768 с.: іл.; С.699-700</ref>. Па заканчэнні інстытута працуе выкладчыкам кафедры харэаграфіі ў Мінскім інстытуце культуры (сёння Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў): на асноўнай рабоце (1978—1979), па сумяшчальніцтву (да 1988) <ref>Беларускі фальклор: Энцыклапедыя: У 2 т. Т.1: А капэла - Куцця / Рэдкал.: Г.П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2005. — 768 с.: іл.; С.699-700</ref>. З 1979 па 1992 гады працуе ў Рэспубліканскім навукова-метадычным цэнтры культуры на пасадах загадчыка аддзела харэаграфічнага мастацтва, намесніка дырэктара, вядучага навуковага супрацоўніка. У 1992 годзе у сувязі з рэарганізацыяй РНМЦК у Беларускі дзяржаўны інстытут праблем культуры (БелДІПК), запрошаны ў новаўтвораную ўстанову на пасаду старшага навуковага супрацоўніка лабараторыі традыцыйнага мастацтва. У 1995—1996 гады паралельна працуе загадчыкам Чачэрскага раённага цэнтра рамёстваў, этнаграфіі і фальклору, выкладчыкам танца ў Чачэрскай дзіцячай музычнай школе Гомельскай вобласці. У 1996—1997 гадах выкладчыкам Вялікаўхалодскай школы мастацтваў. З 1996 года настаўнікам рытмікі і танца, кіраўніком узорнага (2001) і Заслужанага (2012) аматарскага калектыву Рэспублікі Беларусь фальклорнага гурту «Берагіня» ў Мётчанскай адукацыйна-выхаваўчай установе «Школа-садок» Барысаўскага раёна Мінскай вобласці <ref>Беларускі фальклор: Энцыклапедыя: У 2 т. Т.1: А капэла - Куцця / Рэдкал.: Г.П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2005. — 768 с.: іл.; С.699-700</ref>. З 1997 па 1998 гады працуе вядучым спецыялістам Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь. У 1998 годзе працягвае адукацыю ў аспірантуры Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. З 1998 па 1999 гады займае пасаду мастацкага кіраўніка Нацыянальнага цэнтра творчасці дзяцей і моладзі Рэспублікі Беларусь. З 1999 на асноўнай працы ў БелДІПК. З 2006 года працуе ў Беларускім дзяржаўным універсітэце культуры і мастацтваў на кафедры этналогіі і фальклору на пагадзіннай аснове. З рэарганізацыяй БелДІПК у Інстытут павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кадраў (ІПКПК) Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў (БДУКМ) з 2008 па 2010 гады працуе на пасадзе метадыста аддзела інавацыйных тэхналогій у сацыякультурнай дзейнасці. У сувязі з ліквідацыяй ІПКПК перайшоў працаваць у Інстытут культуры Беларусі, дзе працуе і сёння.<ref>Вячаслаў Калацэй. Хто, калі не я…: Да 60-годдзя Міколы Козенкі. — Мн.: Чатыры чвэрці, 2011. — С.329-330</ref>
 
=== Сям'я ===
Радок 43:
У 1980-90-х гг. Мікалай Козенка даследуе традыцыйную культуру Чачэрскага раёна. На аснове даследчых матэрыялаў падрыхтаваў рукапіс «Чачэрскі фальклор (пераважна харэаграфічны) у сучасных запісах» з фотаздымкамі, малюнкамі, нотнымі дадаткамі. Гэта ўнікальны матэрыял аб'ёмам каля адной тысячы старонак, які дагэтуль не надрукаваны.<ref>Вячаслаў Калацэй. Хто, калі не я…: Да 60-годдзя Міколы Козенкі. — Мн.: Чатыры чвэрці, 2011. — С.330</ref>
 
Мікалай Козенка аўтар і суаўтар каля 30 відэафільмаў і тэлесюжэтаў, кінастужкі «У Святыя вечары на Каляды» (Беларусьфільм, 1996), тэлецыкла «Чачэрскі альбом» (1995-96) і інш. З'яўляецца аўтарам больш за 170 публікацый, прысвечаных аўтэнтычнаму і аматарскаму танцавальнаму фальклору. Сярод якіх манаграфія «Лексіка беларускага народна-сцэнічнага танца. Ч. І. Паставы рук» (1993), зборнікі «Танцавальная музыка Беларусі» (15 выпускаў), «Беларускія народныя танцавальныя песні» (4 выпускі), «Беларускі народны танец: традыцыі і сучаснасць. Магілёўшчына», раздзелы “Танцавальны фальклор”, “ Народная інструментальная музыка”, “Народныя гульні” ў грунтоўным шасцітомным (10 кн.) навуковым выданні “Традыцыйная мастацкая культура Беларусаў”, брашуры і артыкулы ў навуковых, навукова-папулярных і даведачных выданнях Беларусі і Расіі, вучэбныя праграмы і метадычныя дапаможнікі. Арганізатар і кіраўнік рэспубліканскіх семінараў, круглых сталоў, дыскусій па праблемах беларускай народнай харэаграфіі <ref>Беларускі фальклор: Энцыклапедыя: У 2 т. Т.1: А капэла - Куцця / Рэдкал.: Г.П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2005. — 768 с.: іл.; С.699-700</ref>.
 
Напрыканцы ХХ ст. Мікалаем Козенкам падрыхтавана праграма адраджэння беларускай харэаграфічнай аўтэнтыкі. Мэтай праекту з'яўляецца далучэнне дзяцей і моладзі да каштоўнасцей традыцыйнай культуры, фарміраванне самадастатковай творчай асобы. Створана стратэгія іх вяртання ў сучасны побыт і культуру традыцыя народнай харэаграфіі, спеўнага і музычнага інструментальнага мастацтва.
Радок 49:
Крокам у рэалізацыі праграмы становіцца заснаванне Мікалаем Козенкам і яго калегамі фальклорнага гурта «Берагіня» пры Мётчанскай школе-садку Барысаўскага раёна (кіраўнікі М.Козенка і А.Абрамовіч). Таксама ствараюцца цэнтры традыцыйнай творчасці ў Чачэрскім раёнё Гомельскай вобласці (вёскі Бабічы, Нісімкавічы, Меркулавічы, Беляеўка, Палессе і інш.), Акцябрскім (г.п. Акцябрскі, вёскі Валосавічы, Рассвет, Чырвоная Слабада і інш.) раёнах Гомельскай вобласці, Барысаўскім раёне (в. Мётча) Мінскай вобласці.
 
Разам з установамі культуры і адукацыі, аматарамі фальклору Мікалаем Козенкам арганізоўваецца шэраг міжнародных і рэспубліканскіх фестывалей фальклору на Беларусі<ref>Беларускі фальклор: Энцыклапедыя: У 2 т. Т.1: А капэла - Куцця / Рэдкал.: Г.П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2005. — 768 с.: іл.; С.699-700</ref> :
* Рэспубліканскія фестывалі беларускага народнага танца (Гродна, Мінск, 1990)
* «Палескі карагод» (Пінск, 1991)
Радок 77:
 
== Бібліяграфія ==
{{няма крыніц}}
[[Выява:Kozenka Leksika bel tanca.jpg|250px|thumb|вокладка кнігі М. А. Козенка «Лексіка беларускага народнага танца. Ч. І. Паставы рук» (Мн: Полымя, 1993)]]
 
Радок 86 ⟶ 85:
* «Апытальнік для збору матэрыялаў па беларускаму танцавальнаму фальклору» (Мн.: БелІПК, 1998)
* шэраг артыкулаў у даведніку «Беларускія народныя танцы, карагоды, гульні» (Мн.: БелСЭ, 1989)
* шэрагартыкулы артыкулаў уў энцыклапедыі «Этнаграфія Беларусі» (Мн.: БелСЭ, 1989)
* «Лексіка беларускага народнага танца. Ч. І. Паставы рук» (Мн: Полымя, 1993)
* «Рэспубліканскі фестываль народнага танца „Беларуская«Беларуская полька“полька» (4 вып., 1996—2000)
* „Пачатковае«Пачатковае харэаграфічнае навучанне“навучанне» для гурткоў, студый, школ і пазашкольных устаноў» (1998)
* "«Рэспубліканскі фестываль фальклорнага мастацтва «Берагіня» (6 вып., 1999—2010)
* "«Чацвёрты рэспубліканскі фестываль народнага танца «Беларуская полька» (Мн.: Чатыры чвэрці, 2000)
* "«Мы — «Берагіня» (Мн.: Чатыры чвэрці, 2001)
* «Народная спадчына Бацькаўшчыны: Вывучэнне спадчыны і выхаванне дзяцей сродкамі аўтэнтычнага народнага мастацтва» (Мн.: Чатыры чвэрці, 2002)
* "«Другі рэгіянальны фестываль фальклорнага мастацтва «Берагіня» (Мн.: Чатыры чвэрці, 2001)
* «Традыцыйная культура і дзеці: Праблемы захавання і пераемнасці» (Мазыр, 2001)
* «Матэрыялы навукова-практычнай канферэнцыі» (Мазыр, 2001)
* «Традыцыйная культура і дзеці»: Вып.1. Рэспубліканскі эксперыментальны праект «Танцавальны фальклор і дзеці» (2001—2003) (Мн.: БелДІПК, 2004)
* «Традыцыйная мастацкая культура беларусаў». У 6 т.1- Т. І. Магілёўскае Падняпроўе, т. 2. Віцебскае Падзвінне, т. 3. Гродзенскае Панямонне. У 2 кн., т. 4. Брэсцкае Палессе. У 2 кн., т. 5. Цэнтральная Беларусь. У 2 кн., т. 6. Гомельскае Палессе і Падняпроўе. У 2 кн. (раздзелы «Інструментальная музыка», «Танцавальны фальклор», «Народныя гульні») (Мн.: Беларуская навука, 2001—2015Вышэйшая школа. 2001—2013)
* «Традыцыйнае вяселле Мядоцкага краю» (у сааўтарстве з А. А. Абрамовіч, Мн.: Чатыры чвэрці, 2004)
* шэраг артыкулаў у энцыклапедыі «Беларускі фальклор» у 2(Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005—2006)
* «Аўтэнтычны фальклор. Праблемы бытавання, вывучэння, пераймання: Матэрыялы навукова-метадычнай канферэнцыі» (Мн.: БДУКіМ, 2007)
* Укладальнік серыі «Выдатныя постаці Беларусі» (аўтар ідэі і кіраўнік праектаў): «Уладзімір Конан. Выбранае» (Мн: Смэлтак, 2009), ”Погляд у вечнасць. Зборнік артыкулаў да 75-годззя Ул. Конана” (Мн.: Беларускі фонд культуры, 2009), «У тэзаўрусе Беларусі. Да 80-годдзя Энгельса Дарашэвіча» (Мн.: Чатыры чвэрці, 2011), «Жыццё і лёс Адама Чопчыца» (Мн.: Чатыры чвэрці, 2012), «Антаніна Абрамовіч. DUM SPIRO SPERO – Пакуль жыву, спадзяюся» (Мн.: БелДІПК, 2007), “Зроднены з культурай” (Да 70-годдзя Уладзіміра Гілепа). Пад рэд. Генрыха Далідовіча, Міколы Козенкі (Мн.:БелДІПК, 208); “Культура” – прафесія не для слабых”. Да 70-годдзя Валерыя Будняцкага (Мн.:Беларускі фонд культуры, 2014); “Неўтаймаваны: да 70-годдзя Мікалая Дудчанкі (Мн.: Беларускі фонд культуры, 2015)
* Укладальнік серыі «Выдатныя постаці Беларусі»: «Уладзімір К кн.онан. Выбранае» (Мн: Смэлтак, 2009), «У тэзаўрусе Беларусі. Да 80-годдзя
* шэраг артыкулаў ў тыднёвіку “Культура” (2012, №32; №№ 6, 32, 34, 52)
Энгельса Дарашэвіча» (Мн.: Чатыры чвэрці, 2011), «Жыццё і лёс Адама Чопчыца» (Мн.: Чатыры чвэрці, 2012), «Пакуль жыву, спадзяюся / Антаніна Абрамовіч» (Мн.: БелДІПК)
* «Беларускі народны танец: традыцыі і сучаснасць. Магілёўшчына» (Мн.: БДУКіМ, 2014)
 
== Фільмаграфія ==
* «Столінскія карагоды, гульні, скокі» (1991, МВТА “Артфільматэхніка”)
{{няма крыніц}}
* «Столінскія карагоды, гульні, скокі» (1991)
* «Чачэрскі куфэрак» (1991, МВТА Артфільматэхніка)
* «Танцы і карагоды на вёсцы» (1995, праграма “Радавод” Белтэлерадыёкампаніі )
* «Паміж небам і зямлёй» (1995, праграма “Радавод” Белтэлерадыёкампаніі)
* тэлецыкл «Чачэрскі альбом» у праграме «Радавод» Белтэлерадыёкампаніі (1995-96)
* «У святыя вечары на Каляды» (1996, Летапіс , Беларусфільм) і інш.<ref>Беларускі фальклор: Энцыклапедыя: У 2 т. Т.1: А капэла - Куцця / Рэдкал.: Г.П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2005. — 768 с.: іл.; С.699-700</ref>
* «У Святыя вечары на Каляды» (Беларусьфільм, 1996)
* «У святыя вечары на Каляды» (1996, Летапіс , Беларусфільм) і інш.
 
{{Зноскі}}
Радок 121 ⟶ 118:
 
* Вячаслаў Калацэй. Хто, калі не я…: Да 60-годдзя Міколы Козенкі. — Мн.: Чатыры чвэрці, 2011. — 370 с.
* Беларускі фальклор: Энцыклапедыя: У 2 т. Т.1: А капэла - Куцця / Рэдкал.: Г.П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2005. — 768 с.: іл.
* Кацярына Шэйка. “Мяцеліца” запрашае // Краязнаўчая газета. № 45 (494), снежань 2014 г. – С. 4
* Яўген Пясецкі. Полечка “па-мясцоваму”. Фота аўтара // Звязда. 17 снежня 2013 г. С. 8
* Анастасія Капцава. У госці да “Мяцеліцы” // Літаратура і мастацтва. № 50. 20 снежня 2013 г. С. 14
* Ніна Казленя. Снежань з “Мяцеліцай” // Краязнаўчая газета. № 47 (496), снежань 2013 года. С. 7
* Рукапіс кніжкі «Чачэрскі фальклор (пераважна харэаграфічны) у сучасных запісах» знаходзіцца ва ўласным архіве М.Козенкі
* Танцы ўсходняга Палесся. Мн., 1987;
* Танцуюць дзеці // Мастацтва Беларусі. 1990. №10, 11
* Акцэнт як сродак мастацкай выразнасці беларускага народнага танца // Весці АН БССР. 1991. №2
 
== Спасылкі ==