Расійска-ўкраінская вайна: Розніца паміж версіямі

'''Расійская інтэрве́нцыя ва Украі́ну 2014 года''' ({{lang-uk|російська інтервенція в Україні}}) — ваенная [[інтэрвенцыя]] [[Расійская Федэрацыя|Расійскай Федэрацыі]] ва [[Украіна|Украіну]] з мэтай усталявання кантролю над [[Аўтаномная Рэспубліка Крым|Аўтаномнай Рэспублікай Крым]] і горадам дзяржаўнага падпарадкавання [[Севастопаль]], распачатая 26 лютага 2014 года<ref>{{cite web|author=|title=Украінскі афіцэр крытыкуе ўладу ў Кіеве і кажа пра ваенную акупацыю|url=http://www.euroradio.by/ukrainski-aficer-krytykue-uladu-u-kieve-i-kazha-pra-vayskovuyu-akupacyyu|publisher=[[Еўрарадыё]]|date=3 сакавіка 2014|accessdate=29 сакавіка 2014}}</ref>. 1 сакавіка [[Дзяржаўная дума Расійскай Федэрацыі]] падтрымала прапанову прэзідэнта Уладзіміра Пуціна аб уводзе расійскіх войскаў на тэрыторыю Украіны<ref name="війна">[http://www.pravda.com.ua/articles/2014/03/1/7016683/ Путін оголосив Україні війну]</ref>. Ва ўварванні ўдзельнічаюць расійскія ваенныя<ref>{{cite web|author=[[Эдуард Півавар]]|title=У.Пуцін прызнаў, што за спінай самаабароны Крыма стаялі расійскія войскі|url=http://blr.belta.by/all_news/world/UPutsn-pryzna-shto-za-spnaj-samaabarony-Kryma-stajal-rasjskja-vojsk_i_66712.html|publisher=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|date=17 красавіка 2014|accessdate=17 красавіка 2014}}</ref> без апазнавальных знакаў. Як сведчыць расійскі ведамасны [[медаль «За вяртанне Крыма»]], расійскі захоп Крыма сіламі [[Міністэрства абароны Расіі]] пачаўся [[20 лютага]]<ref>{{cite web|author=|title=Загадкавы расійскі медаль і дата «вяртання Крыма»|url=http://www.svaboda.by/articleprintview/25362527.html|publisher=[[Свабода, радыё|Радыё «Свабода»]]|date=25 красавіка 2014|accessdate=26 красавіка 2014}}</ref>.

 

Расійскі ўрад матываваў неабходнасць увядзення войскаў «абаронай этнічных рускіх у Крыме ад украінскіх экстрэмістаў, што прыйшлі да ўлады ў выніку [[Еўрамайдан]]а». Расія не прызнала часовы ўрад Украіны, створаны пасля адхілення ад пасады прэзідэнта [[Віктар Януковіч|Януковіча]], і працягвае лічыць яго адзіным легітымным прэзідэнтам. Паводле заявы рускіх, Януковіч сам папрасіў увесці войскі ва Украіну дзеля падтрымкі міру і парадку.

 

Украінскія ваенныя не ўступалі ва ўзброеныя сутычкі з інтэрвентамі; улады абвясцілі мабілізацыю рэзервістаў. На [[13 сакавіка]] расійскія акупацыйныя войскі заблакавалі і вывелі са строю 40 памежных украінскіх аб'ектаў, захапілі 20 збудаванняў дзяржаўнай інфраструктуры, узялі ў аблогу 37 украінскіх вайсковых часцей, яшчэ 4 — захапілі<ref>{{cite web|author=[[Украінскае незалежнае інфармацыйнае агенцтва навін]]|title=У Крыме 37 воінскіх часцей у аблозе, чатыры — захопленыя акупантамі|url=http://m.euroradio.by/u-kryme-37-voinskih-chascey-abloze-chatyry-zahoplenyya-akupantami-mapa|publisher=Еўрарадыё|date=13 сакавіка 2014|accessdate=3 красавіка 2014}}</ref>.

 

[[16 сакавіка]] ўсталяваныя {{нп3|Паветрана-дэсантныя войскі Расіі|расійскімі дэсантнікамі|en|Russian Airborne Troops}} {{нп3|45-ы асобны гвардзейскі разведвальны полк|45-га асобнага гвардзейскага разведвальнага палка|en|45th Detached Reconnaissance Regiment}} з [[Маскоўская вобласць|Маскоўскай вобласці]] ([[Горад Кубінка|Кубінка]], {{нп3|Адзінцоўскі раён||en|Odintsovsky District}})<ref>{{cite web|author=|title=Контрразведка Украіны: Расія даручыла сепаратыстам забіць 100-200 чалавек, каб увесці войскі|url=http://pda.nn.by/artykul/126829.html|publisher=[[Наша ніва (1991)|Наша Ніва]]|date=16 красавіка 2014|accessdate=17 красавіка 2014}}</ref> ўлады Аўтаномнай Рэспублікі Крым правялі [[рэферэндум пра статус Крыма]] з [[махінацыя]]мі і паслядоўным распальваннем [[Нянавісць|нянавісці]] з боку расійскай [[Прапаганда|прапаганды]] пры адначасовай адсутнасці пагрозы для рускіх<ref>{{cite web|author=[[Марцін Ярскі]]|title=Еўрасаюз пачаў пастаўкі газу ва Украіну|url=http://m.belsat.eu/be/wiadomosci/a,19215|publisher=[[Белсат]]|date=15 красавіка 2014|accessdate=16 красавіка 2014}}</ref>. Тым часам міністры абароны Расіі і Украіны дамовіліся аб 5-дзённым перамір'і да [[21 сакавіка]]<ref>{{cite web|author=[[Газета па-ўкраінску]]|title=Украінскія і расійскія ваенныя дамовіліся пра перамір'е ў Крыме да 21 сакавіка|url=http://pda.nn.by/artykul/124804.html|publisher=[[Наша ніва (1991)|Наша Ніва]]|date=16 сакавіка 2014|accessdate=2 красавіка 2014}}</ref>. Аднак [[18 сакавіка]] расійскае войска парушыла перамір'е нападам на ўкраінскую вайсковую часць у [[Сімферопаль|Сімферопалі]], забіўшы аднаго і параніўшы 2 украінскіх ваенных<ref>{{cite web|author=[[Украінская праўда]]|title=Украінскім ваенным у Крыме дазволілі прымяняць зброю|url=http://pda.nn.by/artykul/124983.html|publisher=Наша Ніва|date=18 сакавіка 2014|accessdate=2 красавіка 2014}}</ref>. Таксама з боку нападнікаў загінуў расійскі ветэран [[Другая чачэнская вайна|другой чачэнскай вайны]] [[1999]]—[[2009]] гадоў з [[Валгаградская вобласць|Валгаградскай вобласці]] ([[Паўднёвая федэральная акруга]])<ref>{{cite web|author=[[Валерый Буйвал]]|title=Маскоўская банда ў дзеянні|url=http://www.bielarus.net/archives/2014/03/29/3645|publisher=[[Беларуская Салідарнасць]]|date=29 сакавіка 2014|accessdate=2 красавіка 2014}}</ref>.

 

21 сакавіка расійскі прэзідэнт [[Уладзімір Пуцін]] падпісаў закон аб [[Анексія Крыма Расіяй|далучэнні да Расіі ўкраінскага Крыма]]<ref>{{cite web|author=[[Зміцер Уласаў]]|title=Пуцін падпісаў законы аб прыняцці Крыма і Севастопаля ў склад Расіі|url=http://by.belapan.by/archive/2014/03/21/689671_689672|publisher=[[БелаПАН]]|date=21 сакавіка 2014|accessdate=3 красавіка 2014}}</ref>, хоць [[Будапешцкі мемарандум]] абавязвае Расію паважаць дзяржаўныя межы Украіны і ўстрымлівацца ад ужыцця сілы супраць яе тэрытарыяльнай цэласнасці. [[15 красавіка]] [[Вярхоўная Рада Украіны]] ўхваліла закон аб змене прававога становішча Крыма на захоплены ў выніку ўзброенага нападу Расіі<ref>{{cite web|author=|title=Вярхоўная Рада Украіны прызнала Крым часова акупаванай тэрыторыяй|url=http://blr.belta.by/all_news/world/Vjarxonaja-rada-Ukrany-pryznala-Krym-chasova-akupravanaj-terytoryjaj_i_66642.html|publisher=[[БелТА]]|date=15 красавіка 2014|accessdate=16 красавіка 2014}}</ref>.

 

== Гл. таксама ==