Вікіпедыя

Трыр: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
Радок 63:
|add3 =
}}
'''Трыр''' ({{lang-de|Trier}}) — горад у [[Германія | Германіі]], на захадзе зямлі [[Рэйнланд-Пфальц]], «Паўночны [[Рым]]». Размешчаны на берагах ракі [[Мозель]], непадалёк ад [[Люксембург]]а. Найстарэйшы горад краіны, заснаваны ў [[16 да н. э. | 16 годзе да н.э.]] рымскім імператарам [[Актавіян Аўгуст | Актавіянам Аўгустам]] побач са [[свяцілішча]]м племя [[трэверы|трэвераў]], адкуль і пайшла назва горада — «Аўгуста Треверарум» ({{lang-la|Augusta Treverorum}}).
'''Трыр''' (ням. Trier, лац. Augusta Treverorum) — "Паўночны Рым ", найстарэйшы горад [[Германія|Германіі]].
 
Размешчаны на захадзе зямлі [[Рэйнланд-Пфальц]].
 
== Гісторыя ==
Першае паселішча тут было заснавана рымскім імператарам [[Актавіян Аўгуст|Аўгустам]] у [[16 да н.э.]] як ваенны лагер на тэрыторыі гальскага племя [[трэверы|трэвераў]] і таму называлася Аўгуста Трэвераў. Неўзабаве [[калонія]] ператварылася ў важны гандлёвы цэнтр. Свайго росквіту Трыр дасягае ў [[II стагоддзістагоддзе|II стагоддз]]і. Быў галоўным населеным пунктам рымскай правінцыі Галія Белііка[[Белгіка]], потым усёй прэфектуры [[Галія]]. Перажыўшы першы напад [[алеманы|алеманаў]], Трыр паступова ператвараецца ў імператарскую рэзідэнцыю, званую «Паўночны Рым». ЗаваёваЗаваяванне Трыра франкамі[[франкі|франк]]амі каля [[475]] года стала адным з сведчанняў заходу рымскай імперыі.
 
3 [[ІХ ст.]] цэнтр [[Трырскае архібіскупства|архібіскупства]]. Паміж [[1160]] і [[1190]] атрымаў [[гарадскія правы|гарадское права]]. У XV ст. [[вольны імперскі горад]], У 1473—1797[[1473]]—[[1797]] гг. тут існаваў [[Трырскі ўніверсітэт|універсітэт]]. 3 [[1794]] уладанне [[Францыя|Францыі]], галоўны горад (да [[1814]]) французскага [[дэпартамент Саар|дэпартамента Саар]]. У [[1815]] годзе далучаны да [[Прускае каралеўства|Прусіі]] (Германія). У ІІ[[Другая сусветная вайна|Другую сусветную вайну]] значна разбураны. Пасля вайны ў складзе [[Французская зона акупацыі Германіі|французскай зоны акупацыі Германіі]], з [[1949]] угода ў [[ФРГ]].
 
== Гаспадарка ==
Радок 82 ⟶ 80:
 
== Славутасці ==
Архітэктурныя помнікі:
[[Файл:Porta Nigra - Trier.jpg|thumb|left|Гарадскія вароты, пач. IV ст.]]▼
* {{нп3|Амфітэатр, Трыр|Амфітэатр|uk|Амфітеатр (Трір)}} (каля [[100]])
Архітэктурныя помнікі: рымскія — амфітэатр (каля 100), імператарскія тэрмы (каля 300), гарадскія вароты (пач. IV ст., уключаны ЮНЕСКА у спіс Сусветнай спадчыны), базіліка (1-я пал. IV ст.); раманскія — сабор (IV—XVIII ст.), дамы «Франкентурм» (XI ст.) і «Драйкёнігенгаўз» (пач. XIII ст.); гатычная царква (каля 1250), рэнесансавыя і барочныя будынкі.
* {{нп3|імператарскія тэрмы, Трыр|імператарскія тэрмы|uk|Імператорські терми (Трір)}} (каля [[300]])
* [[Порта Нігра|гарадскія вароты]] (пач. [[IV ст.]], уключаны ЮНЕСКА у спіс Сусветнай спадчыны)
* [[базіліка Канстанціна, Трыр|базіліка Канстанціна]] (1-я пал. [[IV ст.]])
* [[Трырскі сабор|сабор]] (IV—XVIII ст.)
* дамы «{{нп3|Франкентурм, Трыр|Франкентурм|de|Frankenturm (Trier)}}» ([[XI ст.]]) і «{{нп3|Драйкёнігенгаўз, Трыр|Драйкёнігенгаўз|de|Dreikönigenhaus (Trier)}}» (пач. [[XIII ст.]])
* {{нп3|Лібфраўэнкірхэ, Трыр|гатычная царква|ru|Либфрауэнкирхе (Трир)}} (каля [[1250]])
* Палац курфюрста
* рэнесансавыя і барочныя будынкі.
 
<gallery mode=packed perrow ="4" heights= "150px">
Trier_Roman_amphitheatre_in_October_2011.JPG|Амфітэатр
Trier_Kaiserthermen_BW_4.JPG|Імператарскія тэрмы
▲[[Файл:Porta Nigra - TrierTrier_Porta_Nigra_BW_1.jpg|thumb|leftJPG|Гарадскія вароты, пач. IV ст.]]
20140819-20140819-_HLB9362.jpg|Базіліка Канстанціна
Trier_BW_2013-04-14_15-59-54.JPG|Трырскі сабор
Trier_Frankenturm_BW_1.JPG|Франкентурм
Trier_Dreikönigenhaus_BW_1.JPG|Драйкёнігенгаўз
Trier_Innenstadt3.jpg|Лібфраўэнкірхэ
Trier_Kurfuerstliches_Palais_BW_1.JPG|Палац курфюрста
</gallery>
 
== Вядомыя асобы ==
Радок 89 ⟶ 107:
 
== Гарады-пабрацімы ==
* {{Сцяг Вялікабрытаніі}} [[Глостэр]] ({{lang-en|Gloucester}}), [[Англія]], [[Вялікабрытанія]]
* {{Сцяг Харватыі}} [[Пула]] ({{lang-hr|Pula}}), [[Харватыя]]
* {{Сцяг ЗША}} [[Форт-Уэрт]] ({{lang-en|Fort Worth}}), [[Тэхас]], [[ЗША]]
* {{Сцяг Італіі}} [[горад Асколі-Пічэна|Асколі-Пічэна]] ({{lang-it|Ascoli Piceno}}), [[Італія]]
* {{Сцяг Францыі}} [[Мец]] ({{lang-fr|Metz}}), [[Францыя]]
* {{Сцяг Германіі}} [[Веймар]] ({{lang-de|Weimar}}), [[Германія]]
* {{Сцяг Японіі}} [[Нагаока]] ({{lang-jp|長岡市}}), [[Японія]]
* {{Сцяг Нідэрландаў}} [[Хертагенбос]] ({{lang-nl|'s-Hertogenbosch}}), [[Нідэрланды]]
 
 
== Літаратура ==
* {{крыніцы/БЭ|16}}
 
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:}}
{{DEFAULTSORT:Трыр}}
[[Катэгорыя:Гарады Германіі]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Трыр"