Вікіпедыя

Іван Якаўлевіч Лепешаў: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
→‎Бібліяграфія: арфаграфія
вікіфікацыя, афармленне, арфаграфія
Радок 1:
{{Навуковец
|Імя = Іван Лепешаў
|Арыгінал імя =
|Фота = Іван Якаўлевіч Лепешаў.jpg
|Шырыня = 120px
|Подпіс =
|Дата нараджэньнянараджэння = {{Нарадзіўся|23|.10|.1924}}
|Месца нараджэньнянараджэння = [[вёска]]в. [[Вёска Іскозы|Іскозы]], [[{{МН|Дубровенскі раён]]|ў Дубровенскім раёне|}}, [[Беларуская ССР]], [[СССР]]
|Дата сьмерцісмерці = {{Памёр|12|.10|.2014}}
|Месца сьмерцісмерці =г. {{МС|Гродна||Горад [[Горадня]]Гродна}}, [[Беларусь]]
|Грамадзянства = Беларусь
|Навуковая сфэрасфера = [[Мовазнаўствамовазнаўства]]
|Месца працы = [[ГарадзенскіГродзенскі дзяржаўны ўнівэрсытэтўніверсітэт імя Янкі Купалы]]
|Навуковая ступень = {{Навуковая ступень||}}
|Альма-матэр = Гарадзенскі пэдагагічны інстытут ([[1959]])▼
|Навуковае званне = {{Навуковае званне||}}
|Навуковы кіраўнік = ▼
▲ |Альма-матэр = ГарадзенскіГродзенскі пэдагагічныпедагагічны інстытут ([[1959]])
|Знакамітыя вучні = ▼
▲ |Навуковы кіраўнік =
|Вядомы як = Аўтар 2-томнага «Фразэалягічнага слоўніка беларускай мовы» ([[1993]], [[2008]])▼
▲ |Знакамітыя вучні =
|Узнагароды і прэміі = {{Ордэн Айчыннай вайны II ступені}} {{Медаль За адвагу}} {{Медаль За ўзяцце Кёнігсберга}} {{Медаль За баявыя заслугі}}▼
▲ |Вядомы як = Аўтар 2-томнага «ФразэалягічнагаФразеалагічнага слоўніка беларускай мовы» ([[1993]], [[2008]])
|Сайт = ▼
|Узнагароды і прэміі = {{{!}} style="background: transparent"
▲|Узнагароды і прэміі ={{!}} {{Ордэн Айчыннай вайны II ступені}} {{!!}} {{Медаль За адвагу}}{{!!}} {{Медаль За ўзяццебаявыя Кёнігсбергазаслугі}}{{!!}} {{Медаль За баявыяўзяцце заслугіКёнігсберга}}
{{!}}}
|Роспіс =
|Шырыня роспісу =
▲ |Сайт =
|Вікікрыніцы =
}}
'''Іван Якаўлевіч Лепешаў''' ({{ДН|23|10|1924}}, в. [[Вёска Іскозы|Іскозы]], [[{{МН|Дубровенскі раён]]|ў —Дубровенскім раёне|}} — {{ДС|12|10|2014}})  — беларускі мовазнавец. Доктар філалагічных навук, [[прафесар]]. Ветэран [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]], меў раненні, быў узнагароджаны ордэнам Вялікай Айчыннай вайны II ступені, медалямі «За адвагу», «За баявыя заслугі», [[Медаль «За ўзяцце Кёнігсберга»|«За ўзяцце Кёнігсберга»]] і інш. ▼
{{арфаграфія}}
▲'''Іван Якаўлевіч Лепешаў''' ({{ДН|23|10|1924}}, в. Іскозы, [[Дубровенскі раён]] — {{ДС|12|10|2014}}) — беларускі мовазнавец. Доктар філалагічных навук, [[прафесар]]. Ветэран [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]], меў раненні, быў узнагароджаны ордэнам Вялікай Айчыннай вайны II ступені, медалямі «За адвагу», «За баявыя заслугі», [[Медаль «За ўзяцце Кёнігсберга»|«За ўзяцце Кёнігсберга»]] і інш.
 
== Біяграфія ==
Нарадзіўся І. Я. Лепешаў у вёсцы Іскозы Дубровенскага раёна Віцебскай вобласці 23 кастрычніка 1924 года. У 1940 годзе скончыў 8 класаў, здаў экстэрнам экзамены за 9 класаў і паступіў у [[Горад Орша|Аршанскі]] настаўніцкі інстытут, вучоба ў якім была перапынена Вялікай Айчыннай вайной. З 1944 года ваяваў на фронце, быў паранены пры вызваленні [[Кёнігсберг]]а. Пасля сканчэння Аршанскага настаўніцкага інстытута (1948) працаваў выкладчыкам беларускай мовы ў [[Горад Свіслач|Свіслацкай]] сярэдняй школе [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]]. ▼
 
▲Нарадзіўся І.  Я.  Лепешаў у вёсцы Іскозы Дубровенскага раёна Віцебскай вобласці 23 кастрычніка 1924 года. У 1940 годзе скончыў 8 класаў, здаў экстэрнам экзамены за 9 класаў і паступіў у [[Горад Орша|Аршанскі]] настаўніцкі інстытут, вучоба ў якім была перапынена Вялікай Айчыннай вайной. З 1944 года ваяваў на фронце, быў паранены пры вызваленні [[КёнігсбергГорад Калінінград|Кёнігсберга]]а. Пасля сканчэння Аршанскага настаўніцкага інстытута (1948) працаваў выкладчыкам беларускай мовы ў [[Горад Свіслач|Свіслацкай]] сярэдняй школе [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]].
 
Беспадстаўна рэпрасаваны, а пасля рэабілітаваны (1963) за адсутнасцю віны, працаваў рознарабочым у лагерах [[Прыморскі край|Прыморскага краю]] (1949—1955)<ref>http://www.marakou.by/ru/davedniki/repres_nastaunik/tom-iv-kniga-i?id=24310</ref>.
Радок 28 ⟶ 36:
З 1956 года працаваў настаўнікам беларускай і рускай моў і літаратур у школах [[Шчучынскі раён|Шчучынскага раёна]]. Працуючы ў школе, апублікаваў у выдавецтве «Народная асвета» дзве свае кнігі «Изготовление и использование таблиц по русскому языку» (1966), «Литературно-краеведческий кружок» (1969), якія былі высока ацэнены тагачаснай метадычнай навукай. Завочна скончыў (на выдатна) філфак [[Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Янкі Купалы|Гродзенскага педагагічнага інстытута]] (1959) і аспірантуру ў [[Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка|Мінскім педінстытуце]] (1971). У 1973 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю па тэме «Проблемы фразеологической стилистики и фразеологической нормы в современном белорусском литературном языке» <ref>http://ebooks.grsu.by/ling_grodno/lepesha-ivan-yaka-levich.htm</ref>. Узнагароджаны знакам «Выдатнік народнай асветы».
 
З 1971 года працаваў у [[Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Янкі Купалы|Гродзенскім педінстытуце]] (пасля універсітэцеўніверсітэце) спачатку выкладчыкам, затым дацэнтам (1973), прафесарам (1986).
 
Кола навуковых інтарэсаў вучонага была шматграннай. Найперш  — даследаванні ў сферы фразеалогіі, якой аўтар прысвяціў больш за 10 кніг. Сярод іх самай значнай можна лічыць манаграфію-дапаможнік «Фразеалогія сучаснай беларускай мовы» (1998), якая з'яўляецца вынікам шматгадовых тэарэтычных напрацовак даследчыка. Па глыбіні вырашэння шматлікіх, часта спрэчных пытанняў у сферы фразеалогіі яна самая грунтоўная ў славянскай фразеалагічнай навуцы<ref>http://ebooks.grsu.by/ling_grodno/lepesha-ivan-yaka-levich.htm</ref>. Шмат увагі Іван Лепешаў надаваў даследаванню іншых моўных з'яў, займаўся праблемамі [[Парэміялогія|парэміялогіі]], лексікалогіі, граматыкі, культуры мовы, стылістыкі, мовы мастацкай літаратуры і інш.
 
Аўтар 520 навуковых, навукова-метадычных публікацыяў, працы «Литературно-краеведческий кружок», больш як 40 кніг («Этымалагічны слоўнік фразеалагізмаў», «Лінгвістычны аналіз тэксту», «У пошуках ісціны», «Надзённае», сааўтар «Практыкума па беларускай мове» ды інш.).
 
[[File:Іван Лепешаў.jpg|thumb|250px|Іван Лепешаў]]
 
Памёр 12 кастрычніка 2014 года<ref>[http://zviazda.by/2014/10/56548.html Памёр прафесар Іван Лепешаў]</ref>.
Радок 60 ⟶ 66:
== Літаратура пра Івана Лепешава ==
 
* Шэўчык Н. Нагляднасць і развіццё мовы вучняў пры вывучэнні сінтаксісу // Народная асвета. – — 1965. – — №  3. – — С. 36.
* [Рэдакцыйны артыкул:] Навучаючы, вучыцца // Народная асвета. –1965-1965. – — №  10. – — С. 4.
* Лепешаў Іван Якаўлевіч // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. – — Т. 3. – — Мінск, 1986. – — С. 236.
* Янкоўскі Ф. Пра запаветнае // Полымя. – — 1992. – — №  9. – — С. 204–205204—205.
* Сачанка Б. Адраджэнне праз духоўнасць // Літаратура і мастацтва. –1993-1993. – — 29 мая.
* Карачун Р., Тамашэвіч Т. І адзін у полі воін // Гродзенская праўда. –1994-1994. – — 1 сакавіка.
* Лепешаў Іван Якаўлевіч // Беларуская мова: Энцыклапедыя. – — Мінск, 1994. – — С. 304–305304—305.
* Даследчык фразеалагізмаў // Літаратура і мастацтва. – — 1994. – — 21 кастрычніка.
* Віншуем юбіляра // Роднае слова. – — 1994. – — №  10. – — С. 30.
* Тамашэвіч Т. Даследчык роднага слова // Свіцязь. – — 1994. – — №  3. – — С. 129.
* Крыўко М. Зайздросны лёс вялікага працаўніка // Наша слова. – — 1994. – — №  45. –  — С. 6.
* Сабасцян Б. Шлях у навуку пачынаўся ў Берштах // Дзянніца. – — 1994. – — 10 снежня.
* Лепешаў Іван Якаўлевіч // Беларусь: Энцыклапедычны даведнік. –Мінск-Мінск, 1995. – — С. 422.
* Лепешаў Іван Якаўлевіч // Беларуская Энцыклапедыя ў 18 тамах. Мінск, 1999. – — Т.9. – — С.206.
* Даніловіч М. Навука-98 на філалагічным // Гродзенскі універсітэт. – — 1999. – — 5 мая.
* Коўзкі М. Доля праўды // Літаратура і мастацтва. – — 1997. – — 10 кастрычніка.
* Даніловіч М. А.  Слова пра Настаўніка // Прафесар Іван Якаўлевіч Лепешаў: Бібліяграфічны агляд навукова-педагагічнай дзейнасці па беларускім мовазнаўстве. – — Гродна, 1999. – — С. 7–107-10.
* Тамашэвіч Т. І.  На ніве роднага слова // Прафесар Іван Якаўлевіч Лепешаў: Бібліяграфічны агляд навукова-педагагічнай дзейнасці па беларускім мовазнаўстве. – — Гродна, 1999. – — С. 10—13.
* Лепешаў Іван Якаўлевіч // Выкладчыкі Гродзенскага дзяржаўнага універсітэта імя Янкі Купалы: Бібліяграфічны даведнік. Гродна, 1999. – — С. 285–287285—287.
* Даніловіч М. Віншуем юбіляра // Роднае слова. – — 1999. – — №  10. – — С. 68.
* Буевіч В., Сідар А. Іван Якаўлевіч Лепешаў: Чалавек і Настаўнік з вялікай літары // Пагоня. – — 1999. – — 21 кастрычніка.
* Крыўко М. Руплівец мовазнаўства // Настаўніцкая газета. – — 1999. – — 23 кастрычніка.
* Крыўко М. Вялікі працаўнік на ніве роднай мовы // Наша слова. – — 1999. – — 27 кастрычніка.
* Паланёны родным словам // Літаратура і мастацтва. – — 1999. – — 29 кастрычніка.
* Якалцэвіч М. Шчодрасць таленту // Гродзенскі універсітэт. – — 1999. – — 3 лістапада.
* Лепешев Иван Яковлевич // Кто есть кто в Республике Беларусь: Люди Дела. Минск, 1999. – — С. 293.
* Жук І. Дазнанні на гарачай далоні // І. Я. Лепешаў. Дазнанні. – — Гродна, 2000. – — С. 3–43-4.
* Дудараў Л. Ад вясковага хлопчыка да прафесара // Дняпроўская праўда. – — 2000. – — 26 ліпеня.
* Лепешаў Іван Якаўлевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. – — Т. 9. Мінск, 2000. С.
* Лепешев Иван Яковлевич // Кто есть кто в Республике Беларусь. Минск, 2001. – — Т. 1. – — С. 93.
* Лепешаў Іван Якаўлевіч // Памяць: Шчучынскі раён. – — Мінск, 2001. – — С. 453–454453—454.
* Лепешев Иван Яковлевич // Кто есть кто в Республике Беларусь. –Минск-Минск, 2004. С.
* Тамашэвіч Т. Паланёны родным словам // Роднае слова. – — 2004. – — №  9. – — С.
 
{{Зноскі}}
Радок 113 ⟶ 119:
* [http://www.edu.gov.by/main.aspx?guid=74493 Лепешаў Іван Якаўлевіч]
 
* [http://www.marakou.by/ru/davedniki/repres_nastaunik/tom-iv-kniga-i?id=24310 Справочники писателя, историка, энциклопедиста Леонида Морякова "«Репрессированные общественные и культурные деятели Беларуси"»]
 
* [http://ebooks.grsu.by/ling_grodno/lepesha-ivan-yaka-levich.htm Лепешаў Іван Якаўлевіч. Лінгвістычнае краязнаўства Гродзеншчыны]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Іван_Якаўлевіч_Лепешаў"