Кіпарыс: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
вікіфікацыя
абнаўленне, пра віды вынесла ў адпаведныя артыкулы
Радок 1:
{{Таксон
[[Image:Med Cypress.jpg|thumb|Кіпарыс вечназялёны]]
|name =
'''Кіпарыс''', '''цыпрыс''' ({{lang-la|Cupressus}}) — [[род (біялогія)|род]] хвойных вечназялёных дрэў і хмызнякоў [[сямейства (біялогія)|сямейства]] кіпарысавых ''(Cupressaceae)''. Прыкладна 12 [[від (біялогія)|відаў]] родам з захаду [[Паўночная Амерыка|Паўночнай Амерыкі]], з [[Мексіка|Мексікі]], Паўднёва-ўсходняй [[Еўропа|Еўропы]] і ўмеранага пояса [[Азія|Азіі]]. Лісце дробныя лускападобнае; насенне ў сферычных дравяністых або скурыстых шышках спее да канца другога года пасля апладнення семязавязяў.
|image file = Med Cypress.jpg
|image title =
|image descr = {{bt-bellat|Кіпарыс вечназялёны|Cupressus sempervirens}}
|regnum = Расліны
|parent =
|rang = Род
|latin = Cupressus
|author =
|syn =
|typus =
|range map =
|range map caption =
|range map width =
|range legend =
|children name =
|children =
|wikispecies = Cupressus
|commons = Category:Cupressus
|itis = 183455
|ncbi = 13468
}}
'''Кіпарыс''', '''цыпрыс''' (''Cupressus'') — [[род, біялогія|род]] хвойных вечназялёных дрэў і кустоў [[сямейства, біялогія|сямейства]] {{bt-bellat|Кіпарысавыя{{!}}кіпарысавых|Cupressaceae}}.
 
== Арэал ==
[[Кіпарыс вечназялёны]] ''(C. sempervirens)'' у дзікім выглядзе расце на поўдні Еўропы і захадзе Азіі, дзе разводзіцца з антычных часоў. Дасягае ў вышыню 24 м. Лісце цёмна-зялёнае, дыяметр шышак да 3,8 см. Вядома некалькі разнавіднасцяў – з пірамідальнай або разгалістай кронай. Культывуюцца часцей за ўсё пірамідальныя формы (напрыклад, у [[Крым]]е і на Чарнаморскім узбярэжжы Каўказа).
 
'''Кіпарыс''', '''цыпрыс''' ({{lang-la|Cupressus}}) — [[род (біялогія)|род]] хвойных вечназялёных дрэў і хмызнякоў [[сямейства (біялогія)|сямейства]] кіпарысавых ''(Cupressaceae)''. Прыкладна 12 [[Біялагічны від (біялогія)|відаў]] родам з захаду [[Паўночная Амерыка|Паўночнай Амерыкі]], з [[Мексіка|Мексікі]], Паўднёва-ўсходняй [[Еўропа|Еўропы]] і ўмеранага пояса [[Азія|Азіі]]. Лісце дробныядробнае лускападобнае; насенне ў сферычных дравяністых або скурыстых шышках спее да канца другога года пасля апладнення семязавязяў.
[[Кіпарыс плакучы]] ''(C. funebris)'' з [[Кітай|Кітая]] часта высаджваюць вакол храмаў на радзіме і ў [[Японія|Японіі]]. Вышыня да 18 м, галіны павіслыя, лісце светла-зялёнае, дыяметр шышак 1,3 см.
 
== Некаторыя віды ==
Кіпарыс буйнаплодны ''(C. macrocarpa)'' сустракаецца ў дзікім стане толькі на вузкай паласе даўжынёй 3 км на ўзбярэжжы [[Штат Каліфорнія|Каліфорніі]]. Дрэва хутка расце, дасягаючы ў вышыню 12 м. Лісце светла- або цёмна-зялёнае, дыяметр шышак да 3,8 см. Гэты від добра пераносіць розныя кліматычныя ўмовы і моцнае абразанне, таму яго высаджваюць у выглядзе зялёных агароджяў або дэкаратыўных дрэў з фігурнай кронай. Гэта самая распаўсюджаная дэкаратыўная вечназялёная парода ціхаакіянскіх штатаў [[ЗША]]. Яе таксама разводзяць у цёплым поясе Еўропы, умераных абласцях Паўднёвай Амерыкі і Аўстраліі. Вядома некалькі разнавіднасцяў.
 
* {{bt-latbel|Cupressus arizonica|Кіпарыс арызонскі}}
Кіпарыс арызонскі ''(C. arizonica)'' з паўднёвага захаду ЗША і з Мексікі дасягае ў вышыню 21 м. У яго шэрая кара маладых парасткаў і тонка завостраныя бледна- або шэра-зялёнае лісце. Цёмна-карычневая кара старых дрэў адслойваецца доўгімі вузкімі валокнамі. Шышкі дыяметрам да 2,5 см. Гэты від шырока разводзіцца на паўднёвым захадзе ЗША.
* {{bt-latbel|Cupressus funebris|Кіпарыс плакучы}}
* {{bt-latbel|Cupressus macrocarpa|Кіпарыс буйнаплодны}}
[[Image:Med* Cypress.jpg{{bt-latbel|thumbCupressus sempervirens|Кіпарыс вечназялёны]]}}
 
{{botanics-stub}}
 
[[Катэгорыя:Кіпарысавыя]]