Вікіпедыя

Тальтэкі: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др битая ссылка
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1:
[[Выява:Telamones Tula.jpg|thumb|300px|Сталіца тальтэкаў [[горад Тула, Мексіка|Тула]].]]
'''Тальтэкі'''  — [[індзейцы|індзейскі народ]] [[юта-ацтэкская моўная сям'я|юта-ацтэкскай моўнай сям'і]], які жыў на тэрыторыі "сярэднявечнай"«сярэдневяковай» [[Месаамерыка|Месаамерыкі]].
 
У VIII ст. н. э. тальтэкі ўварваліся з поўначы ў Цэнтральную Мексіку, у IX стагоддзі стварылі вялікую дзяржаву, якая ахапіла цэнтральныя і паўночныя раёны Мексікі са сталіцай у Сэра-дэ-ла-Эстрэлья, а затым у [[Талан]]е (Талан; сучасная [[горад Тула, Мексіка|Тула​​]]. Іншыя назвы [[Тлілан-Тлапалан]], [[Талула]], [[Чалула]], [[Чалула-Коа]]).
Радок 6:
У сваёй культуры тальтэкі развівалі традыцыі [[Тэатыўакан]]а і [[Шачыкалька]].
 
У [[X стагоддзе|X стагоддзі]] ваенныя атрады тальтэкаў падпарадкавалі асобныя групы [[цывілізацыя Майя|майя]] на [[паўвостраў Юкатан|Юкатане]] і ў горнай [[Гватэмала|Гватэмале]], дзе знаходзіліся буйныя [[горада-дзяржавы]]  — [[Чычэн-Іца|Чычэн-Іца]], [[Ушмаль]], [[Маяпан]], [[Гумарках]], [[Ішымчэ]] і інш. У той жа час, у выніку ўнутраных канфліктаў у імперыі тальтэкаў, ад іх адкалолася і мігрыравала на тэрыторыю сучаснага Сальвадора вялікая група насельніцтва, уліўшыся ў цывілізацыю [[піпілі|піпілеў]].
 
У другой палове [[XII стагоддзе|XII стагоддзя]] н. э. новае нашэсце з поўначы ваяўнічых плямёнаў, апошняй хваляй якіх былі [[ацтэкі]], паклала канец валадарству тальтэкаў у Мексіцы. ДаК часу [[Канкіста|іспанскага заваявання]] ([[XVI стагоддзе]]) тальтэкі даўно сталі легендарным народам; ім прыпісваліся ўсе культурныя дасягненні мінулага.
 
Культура тальтэкаў аказала значны ўплыў на фарміраванне культуры [[ацтэкі|ацтэкаў]].
Радок 16:
У мастацтве тальтэкаў пераважалі ваенныя тэмы; распаўсюджаны таксама фігуры паўляжачага бога з чашаю для ахвярапрынашэнняў.
 
У кнігах [[Карлас Кастанеда|Карласа Кастанеды]] прадстаўлены [[Талтэкі, Кастанеда|нестандартны погляд на тальтэкаў]]  — выкарыстаны ім тэрмін не мае дачынення да акадэмічнага разумення гэтай культуры.
 
== ГлядзіцеГл. таксама ==
* [[Уаманга]]
 
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Тальтэкі"