Жоўтая ліхаманка: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
from English (EN) Wikipedia and Medical Translation Task Force with help from Translators Without Borders (human translation). CC-BY-SA
 
Радок 15:
}}
 
'''Жоўтая ліхаманка''', таксама вядомая пад назвамі '''жоўты джэк''' і '''амарылёз''',<ref name=Old2009/> — вострая [[Вірус|вірусная]] хвароба.<ref name=WHO2013/> У большасці выпадкаў сімптомы ўключаюць ліхаманку, дрыжыкі, [[Анарэксія (сімптом) |страту апетыту]], [[моташнасць]], цяглічны боль, асабліва ў спіне, галаўны боль.<ref name=WHO2013/>. Сімптомы звычайна слабеюць на працягу пяці дзён.<ref name=WHO2013/> У некаторых асоб праз некалькі дзён паляпшэння ліхаманка вяртаецца, адчуваецца боль у жываце, пачынаецца пашкоджанне печані, што выклікае [[жаўтуха|жаўтуху]].<ref name=WHO2013/>. Калі гэта адбываецца, таксама расце рызыка [[нырачная недастатковасць|нырачнай недастатковасці]].<ref name=WHO2013/>.
 
== Прычына і дыягностыка ==
Хвароба выклікаецца вірусам жоўтай ліхаманкі і распаўсюджваецца праз укусы жаночых асобін [[камароў]].<ref name=WHO2013/> Захворванне закранае толькі людзей, іншых [[прымат]]аў і камароў некалькіх відаў.<ref name=WHO2013/>. У гарадах распаўсюджваецца пераважна камарамі віду ''[[Aedes aegypti]]''.<ref name=WHO2013/>. Вірус належыць да тыпу [[вірусаў РНК]] роду ''[[Flavivirus]]''.<ref name="lindenbach2007"/>. Хвароба цяжка распазнаецца, асабліва на ранніх стадыях.<ref name=WHO2013/>. Для пацвярджэння дыягностыкі неабходны аналіз крыві з дапамогай [[рэакцыі ланцужка палімеразы]].<ref name=Toll2009>{{cite journal | author = Tolle MA | title = Mosquito-borne diseases | journal = Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care | volume = 39 | issue = 4 | pages = 97–140 | date = April 2009 | pmid = 19327647 | doi = 10.1016/j.cppeds.2009.01.001 }}</ref>.
 
== Папярэджанне, лячэнне і прагноз ==
Бяспечная і эфектыўная [[вакцына]] ад жоўтай ліхаманкі існуе, у некаторых краінах патрабуецца вакцынацыя падарожнікаў.<ref name=WHO2013/>. Іншыя меры для папярэджання распаўсюджвання хваробы ўключаюць зніжэнне колькасці камароў-носьбітаў.<ref name=WHO2013/>. У рэгіёнах, дзе часта сустракаецца жоўтая ліхаманка, але рэдка прымяняецца вакцынацыя, неабходная ранняя дыягностыка захворвання і імунізацыя вялікіх груп папуляцый для папярэджання выбухаў хваробы.<ref name=WHO2013/>. Пасля інфікавання праводзіцца сімптаматычнае лячэнне, адсутнічаюць эфектыўныя сродкі супраць віруса.<ref name=WHO2013/>. Сярод асоб з сур’ёзнымсур'ёзным захворваннем смяротнасць складае палову выпадкаў ва ўмовах адсутнасці лячэння.<ref name=WHO2013/>.
 
== Эпідэміялогія і гісторыя ==
Жоўтая ліхаманка штогод выклікае 200 000 выпадкаў інфікавання і 30 000 смерцяў,<ref name=WHO2013>{{cite web|title=Yellow fever Fact sheet N°100|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs100/en/|work=World Health Organization|accessdate=23 February 2014|date=May 2013}}</ref>, амаль 90 % адбываецца ў Афрыцы.<ref name=Toll2009/>. Прыблізна мільярд чалавек жыве ў рэгіёне, дзе распаўсюджана гэтая хвароба.<ref name=WHO2013/>. Яна часта сустракаецца ў [[Тропікі|трапічных]] рэгіёнах [[Паўднёвай Амерыкі]] і [[Афрыкі]], але не ў [[Азіі]].<ref name=CDC2011>{{cite web|url=http://www.cdc.gov/yellowfever/|title=CDC Yellow Fever||accessdate=2012-12-12}}</ref><ref name=WHO2013/>. З 1980-х гг. колькасць выпадкаў захворвання жоўтай ліхаманкай павялічваецца.<ref name=Barr2007>{{cite journal | author = Barrett AD, Higgs S | title = Yellow fever: a disease that has yet to be conquered | journal = Annu. Rev. Entomol. | volume = 52 | pages = 209–29 | year = 2007 | pmid = 16913829 | doi = 10.1146/annurev.ento.52.110405.091454 }}</ref><ref name=WHO2013/>. МяркуцеццаМяркуецца, што гэта выклікана наступнымі прычынамі: наяўнасць імунітэту ў меншай колькасці людзей, рост гарадскога насельніцтва, актыўнае перамяшчэнне насельніцтва і [[змена клімату|змена клімату]].<ref name=WHO2013/>. Хвароба паходзіць з Афрыкі, адкуль яна распаўсюдзілася на Паўднёвую Амерыку праз [[гандаль рабамі]] ў XVII стагоддзі.<ref name=Old2009>{{cite book|last=Oldstone|first=Michael|title=Viruses, Plagues, and History: Past, Present and Future|date=2009|publisher=Oxford University Press|isbn=9780199758494|pages=102–4|url=http://books.google.com/books?id=2XbHXUVY65gC&pg=PA103}}</ref>. З XVII ст. некалькі вялікіх [[Спіс эпідэмій|выбухаў]] захворвання адбылося ў Амерыцы, Афрыцы і Еўропе.<ref name=Old2009/> У XVIII і XIX  стст. жоўтая ліхаманка лічылася адной з найбольш небяспечных [[інфекцыйных хвароб]].<ref name=Old2009/>. Вірус жоўтай ліхаманкі быў першым адкрытым вірусам чалавека.<ref name="lindenbach2007">{{cite book | title=Fields Virology|edition=5th |publisher=Lippincott Williams & Wilkins | author=Lindenbach, B. D., et al. |editor=Knipe, D. M. and P. M. Howley. (eds.) | year=2007 | location=Philadelphia, PA |page=1101 | isbn=0-7817606-0-7 |chapter=Flaviviridae: The Viruses and Their Replication}}</ref>.
 
{{зноскі}}
==Бібліяграфія==
 
<references />
[[Катэгорыя:Вірусныя інфекцыі]]
[[Катэгорыя:Забытыя хваробы]]