Трыпольская культура: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Прапаную пакінуць у дужках назву, створаную ад сучаснай назвы вёскі Украіны паводле ТКП.
гэта ўстойлівая навуковая назва. 1000-гадовая вёска шырока вядома як Трыполле
Радок 2:
[[Файл:Cucuteni-Tripol'ye Culture Outline Map.png|200px|thumb|Максімальнае пашырэнне.]]
[[Файл:CucuteniOmegaandbull.JPG|thumb|right|Трыпольская кераміка.]]
'''Трыпо́льская культу́ра (Трыпільская культура)''' ({{lang-uk|Трипільська культура}}, альбо '''культура Кукутэні''' ({{lang-ro|Cultura Cucuteni}}), альбо '''Кукутэнь-трыпольская культура''' ({{lang-en|Cucuteni-Trypillian culture}})) — археалагічная культура часоў [[энеаліт]]у, назва якой паходзіць ад назвы вёскі [[Вёска ТрыпілляТрыполле, Кіеўская вобласць|ТрыпілляТрыполле]] на [[Кіеўская вобласць|Кіеўшчыне]] (у пазначанай «пашыранай» назве культуры прысутнічае яшчэ і назва [[Румынія|румынскай]] [[Вёска Кукутэнь|вёскі Кукутэнь]]). Культура дасягнула росквіту паміж 5500 і 2750 гадамі да н.э., размяшчалася паміж [[Карпаты|Карпатамі]] і [[Рака Дняпро|Дняпром]] на тэрыторыях сучасных [[Украіна|Украіны]], [[Малдова|Малдовы]] і [[Румынія|Румыніі]] агульнай плошчай больш за 350 тыс.км². У часы росквіту культуры ёй належалі найбольшыя па памеры паселішчы ў [[Еўропа|Еўропе]]: колькасць жыхароў некаторых з іх перавышала 15 тыс. чалавек.
 
Трыпольская культура з'яўляецца адной з асноўных старажытназемляробчых культур [[Медны век|Меднага веку]]. Трыпольскія плямёны займалі прасторы [[Усходняя Еўропа|Усходняй Еўропы]] ад Дняпра да Карпатаў, ад [[Палессе|Палесся]] да [[Чорнае мора|Чорнага мора]] і [[Балканскі паўвостраў|Балканскага паўвострава]]. Гэтая культура развівалася ў 5-4 тыс. да н.э. (на працягу 2000 гадоў) і прайшла ў сваім развіцці тры этапы — ранні, сярэдні і позні. Ва Украіне выяўлена (па стане на 2014 год) больш за дзве тысячы помнікаў Трыпольскай культуры. Яны згрупаваныя ў 15 галінах: больш у Сярэднім Прыднястроўі і [[Рака Прут|Надпруцці]] і Надбужжы, менш у Прыдняпроўі. Імаверна, па гушчыні рассялення прысутнічала аб'яднанне плямёнаў.