Ружаны: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др афармленне using AWB
Няма тлумачэння праўкі
Радок 12:
|выява = Ружанскі касцёл.jpg
|памер =
|подпіс = Касцёл
|lat=52.8667
|long=24.9
Радок 43:
|магдэбургскае права=30 чэрвеня 1637
|ранейшыя імёны =
|статус з = 1940
|статус дата =
|плошча =
Радок 50:
|афіцыйная мова =
|афіцыйная мова-ref =
|насельніцтва = 3,1 тыс.3006
|крыніца насельніцтва = <ref name="2016-Estimate">[http://www.belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika/publications/izdania/public_bulletin/index_4944/ Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа.] {{ref-ru}}</ref>
|год перапісу = 20092016
|шчыльнасць =
|колькасць двароў=
Радок 78 ⟶ 79:
|add3 =
}}
'''Ружаны''' — гарадскі пасёлак у [[Пружанскі раён|Пружанскім раёне]] [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], на [[рака Ружанка|р. Ружанка]]. На скрыжаванні аўтамабільных дарог [[Пружаны]] — [[Слонім]] і [[Ваўкавыск]] — [[Горад Косава|Косава]]. За 45 км ад Пружан, 130 км ад [[Брэст]]а і 38 км ад чыгуначнай станцыі Івацэвічы на лініі [[Баранавічы]] — Брэст. Насельніцтва 30053&nbsp;006 чал. ([[20152016]])<ref name="belstat20152016-Estimate" />.
 
== Этымалогія ==
Радок 91 ⟶ 92:
== Гісторыя ==
=== Вялікае Княства Літоўскае ===
Вядомыя з [[1552]] года як '''Рожаны''', уладанне [[Тышкевічы|Тышкевічаў]]. З 1598 належалі [[Сапегі|Сапегам]], тут размяшчалася адна з галоўных рэзідэнцый роду. Уваходзілі ў [[Слонімскі павет]] [[Новагародскае ваяводства|Новагародскага ваяводства]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Кнсятва Літоўскага]]. Праз паселішча праходзіла так званая [[Вялікі галоўны гасцінец|Вітаўтава дарога]], што злучала [[Орша|Оршу]] з [[Люблін]]ам. Пазней гэтая дарога завецца «гасцінцам вялікім»<ref>{{cite web|author = |last = |first = |authorlink = |coauthors = |date = |url = http://sources.ruzhany.info/043.html|title = Первые владельцы местечка «Рожаная»|format = |work = Всё о Ружанах|publisher = |date = 29 лютага 2012|language = ru|postscript = }}</ref>.
 
З ускосных звестак вынікае, што ўжо ў XVI стагоддзі тут існавала вялікая яўрэйская грамада<ref name="Rozhinoy7">{{кніга|аўтар = Sokolovsky M.|частка = [http://www.jewishgen.org/yizkor/ruzhany/ruz005.html#Page7 History of the City of Ruzhany]|загаловак = |арыгінал = |спасылка = http://www.jewishgen.org/yizkor/ruzhany/ruzhany.html|адказны = Edited by: Meir Sokolowsky|выданне = |месца = Tel Aviv|выдавецтва = |год = 1957|том = |старонкі = 7|старонак = |серыя = |isbn = |дата = 6 мая 2012}}</ref>.
Радок 132 ⟶ 133:
 
=== Пад уладай Польшчы ===
У студзені [[1919]] мястэчка на некалькі дзён занялі [[бальшавікі]]. [[29 студзеня]] [[1919]] Ружаны з рук бальшавікоў адбіў Віленскі аддзел Польскага войска пад камандаю ротмістра [[Уладзіслаў Дамброўскі|Уладзіслава Дамброўскага]]<ref>Lech Wyszczelski. Wojna polsko-rosyjska 1919—1920. Wyd. 1. — Warszawa: Bellona, 2010. ISBN 978-83-11-11934-5. — S. 52—53.</ref>. [[7 чэрвеня]] [[1919]] мястэчка ўвайшло ў склад Брэсцкай акругі [[Грамадзянская Управа Усходніх Зямель|Грамадзянскай Управы Усходніх Зямель ]] — часовай польскай адміністрацыйнай адзінкі<ref>Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 5, poz. 41.</ref>. У 1920—1921 дзейнічаў лагер для інтэрнаваных № 18, дзе знаходзіліся салдаты 3 Данскога казацкага палка і грамадзянскія асобы (850—900 чалавек). Пасля пераводу інтэрнаваных у Остраў-Камарова лагер быў зачынены<ref>{{cite web|author = |last = |first = |authorlink = |coauthors = |date = |url = http://history.ruzhany.info/history1900.html|title = История Ружан (XX в.). 1900—1938 гг.|format = |work = Всё о Ружанах|publisher = |date = 29 лютага 2012|language = ru|postscript = }}</ref>.
 
Згодна з [[Рыжскі мірны дагавор 1921 года|Рыжскім мірным дагаворам]] ([[1921]]) Ружаны апынуліся ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польскай Рэспублікі]], дзе сталі цэнтрам [[гміна Ружана|гміны]] [[Косаўскі павет|Косаўскага павета]] [[Палескае ваяводства|Палескага ваяводства]].
Радок 194 ⟶ 195:
</div>
 
* '''[[XIX стагоддзе]]''': [[1801]] — 3,4 тыс. чал.; [[1830]] — 884 муж., з іх шляхты 10, духоўнага саслоўя 6, мяшчан-іўдзеяў 581, мяшчан-хрысціян і сялян 285, жабракоў 2<ref>{{Крыніцы/Мястэчкі Беларусі, 2010|к}} С. 414.</ref>; [[1888]] — 27672&nbsp;767 чал. (13981&nbsp;398 муж. і 13691&nbsp;369 жан.), у тым ліку 18951&nbsp;895 іўдзеяў<ref>Różana // {{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|9}} S. 852.</ref>; [[1897]] — 50165&nbsp;016 чал.
* '''[[XX стагоддзе]]''': [[1914]] — 68156&nbsp;815 чал., з іх 44% пісьменных; [[1921]] — 36223&nbsp;622 чал.; [[1940]] — 42504&nbsp;250 чал.; [[1959]] — 28752&nbsp;875 чал.; [[1999]] — 3,7 тыс. чал.<ref>[[Міхась Клімец]]. Ружаны // {{Крыніцы/ЭГБ|6-1к}} С. 129.</ref>
* '''[[XXI стагоддзе]]''': [[2003]] — 3,4 тыс. чал.; [[2005]] — 33263&nbsp;326 чал.; [[2006]] — 3,3 тыс. чал.; [[2008]] — 3,3 тыс. чал.; [[2009]] — 31533&nbsp;153 чал.<ref name="belstat">[http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/vihod_tables/1.2-1.pdf Перепись населения — 2009. Брестская область].{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref> (перапіс); [[2015]] — 30053&nbsp;005 чал.<ref name="belstat2015">[http://belstat.gov.by/uploads/bgd_files/1427878416014868.zip Численность населения на 1 января 2015 г. и среднегодовая численность населения за 2014 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref>; [[2016]] — 3&nbsp;006 чал.<ref name="2016-Estimate"/>
 
== Інфраструктура ==