Чавусы: Розніца паміж версіямі

У [[Вайна 1654—1667 гадоў|вайну Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай]] ([[1654]]—[[1667]]) Чавусы апынуліся ў цэнтры ваенных дзеянняў, маскоўскія войскі акупавалі і спустошылі мясціну. З вясны [[1656]] тут размяшчалася рэзылэнцыярэзідэнцыя казацкага палкоўніка І. Нячая. Увосень [[1660]] войскі Вялікага Княства Літоўскага вызвалілі Чавусы. На [[1676]] тут было 109 будынкаў.

У выніку [[Першы падзел Рэчы Паспалітай|першага падзелу]] [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] ([[1772]]) Чавусы апынуліся ў складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], дзе сталі цэнтрам паветупавета Магілёўскай, пазней Беларускай губерні. У [[1778]] расійскія ўлады зацвердзілі план забудовы горада і надалі яму новы герб. З [[1789]] пачалапачало працаваць 2-класнае павятовае вучылішча. На [[1803]] у Чавусах быў 461 будынак, дзейнічалі касцёл пры кляштары кармелітаў і 4 царквацарквы. На [[1825]] — 569 дамоў, 5 цэркваў, 30 крамаўкрам, штогод праводзіліся 2 кірмашы. На [[1829]] — 584 дамы, дзейнічалі касцёл, 4 царквы, 6 сінагог. У [[1839]] працавала палатняная мануфактура. На [[1840]] — 4 мураваныя і 808 драўляных дамоў, працавалі 26 крамаўкрам і 23 карчмы, штогод праводзіліся 2 кірмашы.

У [[1860]] у Чавусах было 676 двароў, дзейнічалі 4 царквы, 2 сінагогі і 7 іўдзейскіх малітоўных дамоў, працавалі бальніца, 2-класнае павятоваяпавятовае і прыходскаяпрыходскае вучылішча, 73 крамы, аптэка. [[12 жніўня]] [[1881]] пачала працаваць тэлеграфная станцыя. У [[1901]] адкрылася 3-класнае гарадскаегарадское вучылішча, на [[1904]] — працавала 41 прамысловае і 41 рамеснайрамеснае прадпрыемствы, бальніца на 24 ложкі, друкарня, бібліятэка-чытальня, штогод праводзілася чатыры кірмашы.