Імператарская Акадэмія мастацтваў: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
крыніца — ru:Императорская_Академия_художеств |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
[[Файл:Imperial Academy of Arts.jpg|thumb|280px|Будынак Акадэміі мастацтваў (1764—89), архітэктары Ж. Б. Вален-Дэламот і А. П. Какорынаў]]
'''Імператарская Акадэмія мастацтваў''' — вышэйшая навучальная ўстанова ў
== Заснаванне акадэміі ==
{{double image|left|Shuv rokot.jpg|180|Levitsky kokrinov.jpg|165|<center>Заснавальнікі акадэміі — Шувалаў і Какорынаў}}
Планы стварэння ў Расіі [[Акадэмія мастацтваў|акадэміі мастацтваў]] па вобразу і падабенству французскай выношваў яшчэ [[Пётр Вялікі]]. За год да смерці ён выдаў указ «Аб акадэміі, у якой бы мовам вучыліся, а таксама іншым навукам і
Развіццё [[Руская Асвета|Рускай Асветы]] падштурхнула [[Фаварытызм|фаварыта]] [[Іван Іванавіч Шувалаў|І. І. Шувалава]] на прадстаўленне імператрыцы [[Лізавета Пятроўна|Лізавеце Пятроўне]] прапановы аб неабходнасці завесці «асобую трох
У Санкт-Пецярбургу акадэмія першапачаткова размяшчалася ў [[Палац Шувалава|асабняку Шувалава]] на [[Малая Садовая вуліца, Санкт-Пецярбург|Садовай вуліцы]]. З 1758 года тут пачаліся навучальныя заняткі. Навучальны курс доўжыўся дзевяць гадоў і ўключаў вывучэнне мастацтва [[Гравюра|гравюры]], [[партрэт]]а, [[Скульптура|скульптуры]], [[Архітэктура|архітэктуры]] і да т.п. З 1760 года лепшых выпускнікоў на казённыя сродкі адпраўлялі на стажыроўку за мяжу (свайго роду аналаг [[Рымская прэмія|Рымскай прэміі]]).
У 1764—1788 гадах на [[Васільеўскі востраў|Васільеўскім востраве]] для акадэміі быў пабудаваны асобны будынак ([[Універсітэцкая набярэжная]], 17; архітэктары [[Аляксандр Піліпавіч Какорынаў|А. П. Какорынаў]] і [[Жан Батыст Вален-Дэламот|Ж. Б. Вален-Дэламот]]). У будынку мелася [[дамавая царква]] Святой Кацярыны. Аздабленне інтэр'ераў зацягнулася да 1817 года. Цяпер тут размешчаны [[Навукова-даследчы музей Расійскай Акадэміі мастацтваў]], а таксама архіў, бібліятэка, лабараторыі і майстэрні.▼
Акадэміі першапачатка былі вылучаны вельмі малыя сродкі, усяго па 6 тыс. рублёў у год. Шувалаву на асабістыя сродкі ўдалося адразу высока падняць аўтарытэт акадэміі. Запрошаныя ім мастакі з [[Францыя|Францыі]] і [[Германія|Германіі]] паклалі пачатак належнаму выкладанню мастацтваў, а з уступленнем у акадэмію для выкладання [[архітэктура|архітэктуры]] [[Аляксандр Піліпавіч Какорынаў|А. П. Какорынава]] стала магчымай належная арганізацыя акадэміі. [[Выява:Jacobi InaguarationofAcademy.jpg|thumb|«Інаўгурацыя Імператарскай Акадэміі мастацтваў 7 ліпеня 1765 года», карціна [[Валерый Іванавіч Якобі|В. Якобі]]]]
«Полное учреждение Императорской Академии художеств» выдадзена ўжо пры [[Кацярына II|Кацярыне II]], у 1763 годзе. Бюджэт акадэміі быў павялічаны да 60 тыс. рублёў. Пакуль дзейнічаў Какорынаў, сілы акадэміі развіваліся, але доўгі перыяд прэзідэнцтва [[Іван Іванавіч Бяцкой|І. І. Бяцкога]], які змяніў у 1763 годзе Шувалава, стаў застоем, хоць пры акадэміі і было адкрыта выхаваўчае вучылішча, куды прымалі хлопчыкаў пяці — шасці гадоў. Шмат шуму пры двары выклікала справа аб растраце акадэмічнай касы канферэнц-сакратаром [[Аляксандр Міхайлавіч Салтыкоў|А. М. Салтыковым]].
▲У 1764—1788 гадах на [[Васільеўскі востраў|Васільеўскім востраве]] для акадэміі быў пабудаваны асобны будынак ([[Універсітэцкая набярэжная]], 17; архітэктары [[Аляксандр Піліпавіч Какорынаў|А. П. Какорынаў]] і [[Жан Батыст Вален-Дэламот|Ж. Б. Вален-Дэламот]]). У будынку мелася [[дамавая царква]] Святой Кацярыны. Аздабленне інтэр'ераў зацягнулася да 1817 года. Цяпер тут размешчаны [[Навукова-даследчы музей Расійскай Акадэміі мастацтваў]], а таксама архіў, бібліятэка, лабараторыі і майстэрні.
== Век акадэмізму ==
Радок 28:
== Акадэмія ў канцы XIX — пачатку XX стст ==
[[Выява:Khudozhestva.jpg|thumb|Другая галерэя антыкаў, 1836
Паступовае вызваленне ад догмаў акадэмізму пачалося ў Расіі з т.зв. [[Бунт чатырнаццаці|бунту чатырнаццаці]]. 9 лістапада 1863 года 14 самых выдатных вучняў імператарскай Акадэміі мастацтваў, дапушчаных да спаборніцтва за першы залаты медаль звярнуліся ў савет Акадэміі з просьбай замяніць конкурснае заданне (напісанне карціны па зададзеным сюжэце са скандынаўскай міфалогіі «Банкет бога [[Одзін]]а ў [[Вальхала|Валгале]]») на вольнае заданне, напісанне карціны на выбраную самім мастаком тэму. На адмову Савета ўсё 14 чалавек пакінулі Акадэмію і арганізавалі [[Арцель мастакоў|«Санкт-Пецярбургскую арцель мастакоў»]], якая пазней (у 1870) была ператворана ў «[[Таварыства перасоўных мастацкіх выставак]]»<ref>[[Мікалай Аляксеевіч Троіцкі|''Николай Троицкий'']] [http://scepsis.ru/library/id_1552.html Культура: Искусство // Россия в XIX веке. Курс лекций. М., 1997. С. 398]</ref>.
Радок 57:
== Асобы акадэміі ==
=== Прэзідэнты Акадэміі ===
<!--http://www.rah.ru/content/ru/main_menu_ru/section-academy_history/section-presidents.html?listPage=0&listItemsPerPage=1000000&filterByLetter=&filterByYear=&filterByMonth=&filterByEnum= -->
Радок 85 ⟶ 86:
=== Выкладчыкі ===
{{канец утоенага блока}}
=== Выпускнікі ===
[[Файл:Колонна Академии Художеств.jpg|right|220px|thumb|Калона выпускнікам Акадэміі]]
У розны час у акадэміі вучыліся беларускія мастакі<ref name="БЭ">Пецярбургская Акадэмія мастацтваў. {{крыніцы/БЭ|12}}</ref>:
* [[Л. Альпяровіч]]
* [[І. Аскназій]]
* [[С. Богуш-Сестранцэвіч]]
* [[В. Ваньковіч]]
* [[Г. Вейсенгоф]]
* [[В. Волкаў]]
* [[А. Гараўскі]]
* [[І. Гараўскі]]
* [[Т. Гарэцкі]]
* [[Ф. Дмахоўскі]]
* [[С. Заранка]]
* [[А. Каменскі]]
* [[К. Карсалін]]
* [[Я. Кругер]]
* [[К. Кукевіч]]
* [[Я. Манюшка]]
* [[Э. Паўловіч]]
* [[Л. Пігулеўскі]]
* [[Ю. Пэн]]
* [[Б. Русецкі]]
* [[Ф. Рушчыц]]
* [[К. Стаброўскі]]
* браты [[І. Хруцкі|І.]], [[Я. Хруцкі|Я.]] і [[А. Хруцкі]]я і інш.
Членам Імператарскай АМ быў [[І. Аляшкевіч]].
=== Вольныя слухачы акадэміі (сваякоштныя) ===
Радок 97 ⟶ 124:
* [[Архіп Іванавіч Куінджы]]
▲{{пачатак утоенага блока|Акадэмія ў філатэліі}}
<center><gallery widths=180 heights=180 caption="Паштовыя маркі [[СССР]], [[1957]]: 200 гадоў Акадэміі мастацтваў СССР">
Выява:Stamp of USSR 2098.jpg|<small>[[Карл Паўлавіч Брулоў|К. П. Брулоў]], [[Ілья Яфімавіч Рэпін|І. Я. Рэпін]], [[Васіль Іванавіч Сурыкаў|В. І. Сурыкаў]]. {{ЦФА/Міхель|2098|2029}}</small>
Радок 107 ⟶ 133:
Выява:Stamp of Russia 2007 No 1183 Russian Academy of Arts.jpg|<small>Будынак Імператарскай Акадэміі мастацтваў, старадаўні герб акадэміі. {{ЦФА/Міхель|1183|1415 (Block 142)}}</small>
</gallery></center>
== Гл. таксама ==
Радок 122 ⟶ 148:
== Літаратура ==
{{Культурная спадчына РФ|7810186000}}
* Оленин А. Н.
* Торжественные публичные собрания и отчеты Императорской Академии художеств (1765,
* Торжественные публичные собрания и отчеты Императорской Академии художеств (
* Беляев Н. С.
* {{ВТ-ЭСБЕ|Академия художеств}}
* [http://books.google.com/books?id=kycbAAAAYAAJ&pg=PA445 Временный устав Императорской академии художеств, высочайше утверждённый в 15 день октября 1893 года]
| |||