Балканскі тэатр ваенных дзеянняў Першай сусветнай вайны: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →Літаратура: вычытка |
|||
Радок 588:
=== Разбурэнні і ўрон ===
Найбольшыя разбурэння і шкоду ад вайны на Балканах панесла Сербія. Краіна была спустошана, прадпрыемствы разбураны, эканоміка знаходзілася ў заняпадзе. Тэрыторыям Чарнагорыі, Грэцыі, Балгарыі і Албаніі, дзе праходзілі баявыя дзеянні [[Салоніцкі фронт|Салоніцкай кампаніі]], таксама быў нанесены ўрон.
Першыя цяжкія наступствы вайны ў Сербіі выявіліся ўжо восенню 1914 года. Паколькі ў армію было прызвана практычна ўсё працаздольнае мужчынскае насельніцтва краіны, пасяўная была сарваная. Пасля гэтага ў краіне пачаўся дэфіцыт харчавання. Рэзка выраслі цэны на хлеб, асабліва цяжкая сітуацыя склалася ў гарадах. Сітуацыю пагаршалі шматлікія ўцекачы з раёнаў, дзе вяліся баявыя дзеянні. [[Эканоміка Сербіі]] была практычна цалкам разбурана. Больш за палову прамысловых прадпрыемстваў не функцыянавала. Цяжкае становішча склалася і ў Чарнагорыі <ref name = "Задохін136"> {{Кніга:Задохін-Нізоўскі:Парахавы склеп Еўропы|136|1}} </ref>. У Балгарыі кіраўніцтва краіны спадзявалася на кароткачасовую кампанію па разгрому Сербіі. Аднак пасля таго як быў адкрыты Салоніцкі фронт, на [[Эканоміка Балгарыі|эканоміку краіну]] лёг цяжкі цяжар. Першапачаткова сітуацыя ў Балгарыі дзякуючы матэрыяльнай дапамогі ад Германіі заставалася стабільнай. Да 1918 года Германія штомесяц аказвала дапамогу Балгарыі ў памеры 50 млн франкаў. Разам з гэтым адбывалася пранікненне нямецкіх манаполій ў балгарскую эканоміку. Некаторыя [[Медзь|медныя]] руднікі і [[Горная прамысловасць Балгарыі|распрацоўкі]] [[вугаль|каменнага вугалю]] былі перададзеныя ў рукі германскіх мнополистов. Акрамя гэтага вываз рознай сыравіны з Балгарыі ў Германію аплачваўся губляючымі кошт папяровымі [[Нямецкая марка|германскімі маркамі]] сапраўдны лік якіх не мог ўсталяваць нават [[Балгарскі народны банк]]. Эканоміка балгарскай дзяржавы не магла цалкам вытрымаць зацяжной вайны. У 1918 годзе сітуацыя ў краіне абвастрылася, насельніцтва, якое стамілася ад доўгай [[Вайна на знясіленне|вайны на знясіленне]], стала патрабаваць заключэння міру. Два неўраджаю ў 1917 і 1918 гадах, картачная сістэма выклікалі павышаную актыўнасць [[Левыя, палітыка|левых палітычных сілаў]]: [[Балгарскі земляробчы народны саюз|Земляробчага саюза]] і [[Болгарская камуністычная партыя|камуністаў]], якія вялі актыўную антываенную прапаганду <ref name = "антываенная прапаганда">{{кніга
|аўтар = Nikolai Petrov Nikolaev
|загаловак = La destinee tragique d’un roi
|спасылка =
|выданне =
|месца =
|выдавецтва =
|год =
|тым =
|pages = 216—217
|allpages =
|серыя =
|isbn =
}} {{fr icon}}</ref>. Пасля вайны Балгарыя была вымушана выплачваць [[рэпарацыі]] і перадаць пераможцам значную колькасць розных матэрыяльных сродкаў.
За гады акупацыі Албаніі з краіны было вывезена вялікая колькасць сельскагаспадарчай прадукцыі, прамысловай сыравіны. Аўстрыйскія, італьянскія і французскія акупацыйныя сілы праводзілі [[Геалогія карысных выкапняў|геалагічныя мерапрыемствы]], [[раскопкі]], [[бурэнне]] без дазволу албанскіх уладаў. Адбываючыяся баявыя дзеянні на [[Геаграфія Албаніі|тэрыторыі краіны]] разбурылі сотні вёсак і некаторыя гарады. Нягледзячы на тое, што Албанія не прымала ўдзел у вайне, краіна моцна пацярпела ад акупацыйных сіл і баявых дзеянняў на сваёй тэрыторыі <ref name = "Албанія"/>.
Першая сусветная вайна на Балканах нанесла вялікую шкоду ўсім краінам рэгіёну. Напрыклад, агульная шкода ад вайны ў Сербіі склала каля 6 мільярдаў [[Французскі франк|французскіх франкаў]] <ref name = "Задохін137"> {{Кніга:Задохін-Нізоўскі:Парахавы склеп Еўропы|137|1}} </ref>.
=== Бежанцы і злачынствы супраць мірнага насельніцтва ===
| |||