Еўра: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др афармленне
дапаўненне з ru:Евро, афармленне
Радок 22:
}}
 
'''ЕўраЕ́ўра''' — афіцыйная валюта шэрага еўрапейскіх краін. Сімвал валюты: '''€''', банкаўскі код: '''EUR'''. 1 еўра складаецца са 100 еўрацэнтаў. Валюта кіруецца і адмініструецца [[Еўрапейскі цэнтральны банк|Еўрапейскім цэнтральным банкам]] (ЕЦБ) і [[Еўрапейская сістэма цэнтральных банкаў|Еўрапейскай сістэмай цэнтральных банкаў]] (ЕСЦБ).
 
Еўра быў уведзены ў безнаяўнае абарачэнне 1 студзеня 1999 года, а 1 студзеня 2002 года былi ўведзены ў наяўнае абарачэнне банкноты і манеты. Еўра замяніў у суадносінах 1:1 [[Еўрапейская валютная адзінка|еўрапейскую валютную адзінку]] (ЭКЮ), якая выкарыстоўвалася ў еўрапейскай валютнай сістэме з 1979 па 1998 год.
 
Еўра кіруецца [[Еўрапейская сістэма цэнтральных банкаў|Еўрапейскай сістэмай цэнтральных банкаў]] (ЕСЦБ) на чале з [[Еўрапейскі цэнтральны банк|Еўрапейскім цэнтральным банкам]] (ЕЦБ), размешчаным у [[Франкфурт-на-Майне|Франкфурце-на-Майне]] ([[Германія]]). У ЕСЦБ, акрамя ЕЦБ, уваходзяць нацыянальныя цэнтральныя банкі ўсіх дзяржаў-членаў ЕС, незалежна ад таго, ці прынялі яны еўра ў якасці нацыянальнай валюты. ЕЦБ належыць выключнае права вызначаць грашова-крэдытную палітыку ў [[еўразона|еўразоне]]. ЕСЦБ займаецца друкаваннем [[Банкноты еўра|банкнот]] і чаканкай [[Манеты еўра|манет]], размеркаваннем наяўных грошай па краінах еўразоны, а таксама забяспечвае функцыянаванне [[плацежная сістэма|плацежных сістэм]] у еўразоне.
 
Усе члены [[Еўрасаюз]]а маюць права ўвайсці ў еўразону, калі яны задавальняюць вызначаным патрабаванням да крэдытна-грашовай палітыцы, а для ўсіх новых членаў Еўрасаюза абавязак раней ці пазней перайсці на Еўра з'яўляецца абавязковай умовай уступлення.
 
=== Назва= ==
==Характарыстыкі еўра==
Лацініцай[[Лацініца]]й назва валюты запісваецца як '''Euro''' (з вялікай ці маленькай літары — па-рознаму ў розных мовах), па-літоўскі — '''euras''', па-латышскі — '''eiro''', па-грэчаскі — '''ευρώ'''. [[Кірыліца|Кірылічнае]] напісанне ў балгарскай, македонскай, рускай і сербскай мовах — '''евро''', у Чарнагорыі ўжываецца варыянт '''еуро''', у беларускай мове — '''еўра''' ці '''эўра''', ва ўкраінскай — євро. На банкнотах назва валюты паказана вялікімі лацінскімі і [[грэчаскі алфавіт|грэчаскімі]] літарамі. Назва чытаецца ў адпаведнасці з арфаграфіяй канкрэтных моў, звычайна па ўзору таго, як вымаўляецца ў гэтай мове слова Еўропа: па-французскі прыкладна ёро́, па-нямецкі — о́йрао́йро, па-іспанскі — э́ураэ́уро, па-англійскі — ю́раю́ро і г. д.
===Назва===
Лацініцай назва валюты запісваецца як '''Euro''' (з вялікай ці маленькай літары — па-рознаму ў розных мовах), па-літоўскі — '''euras''', па-латышскі — '''eiro''', па-грэчаскі — '''ευρώ'''. Кірылічнае напісанне ў балгарскай, македонскай, рускай і сербскай мовах — '''евро''', у Чарнагорыі ўжываецца варыянт '''еуро''', у беларускай мове — '''еўра''' ці '''эўра''', ва ўкраінскай — євро. На банкнотах назва валюты паказана вялікімі лацінскімі і грэчаскімі літарамі. Назва чытаецца ў адпаведнасці з арфаграфіяй канкрэтных моў, звычайна па ўзору таго, як вымаўляецца ў гэтай мове слова Еўропа: па-французскі прыкладна ёро́, па-нямецкі — о́йра, па-іспанскі — э́ура, па-англійскі — ю́ра і г. д.
 
=== Гісторыя ===
Еўра для безнаяўных разлікаў быў уведзены ў [[1999]] годзе. [[1 студзеня]] [[2002]] года з'явіліся банкноты і манеты. Наяўныя еўра замянілі нацыянальныя валюты 19 з 28 краін [[Еўрапейскі саюз|Еўрапейскага саюза]].
 
У [[Швецыя|Швецыі]] і [[Данія|Даніі]] прайшлі рэферэндумы, на якіх большасць выказалася супраць прыняцця еўра. Вялікабрытанія таксама вырашыла не замяняць нацыянальную валюту. [[Латвія]] і [[Літва]] планавалі перайсці на еўра ў 2009 годзе, але з прычыны эканамічнага крызісу гэты пераход прыйшлося адкласці. У адрозненніадрозненне ад Літвы і Латвіі, [[Эстонія]] змагла споўніць усе крытэрыі, неабходныя для пераходапераходу на еўра, да [[2011]] года, і [[12 мая]] [[2010]] года [[Еўракамісія]] выступіла з афіцыйнай прапановай аб далучэнні гэтай краіны да еўразоны 1-га студзеня 2011 года, што Эстонія і зрабіла.<ref>[http://www.svaboda.org/archive/World_News/20101231/3060/3060.html?id=2263934 Эстонія пераходзіць на еўра] // Радыё Свабода</ref> З [[1 студзеня]] [[2014]] да еўразоны далучылася [[Латвія]], а [[1 студзеня]] [[2015]] — [[Літва]]<ref>[http://top.rbc.ru/finances/01/01/2015/54a502a39a7947716675ccd1 Литва вступила в зону евро] {{ref-ru}}</ref>.
 
[[Чэхія]] плануе ўступіць у еўразону пасля 2015 года, а магчыма нават у 2019 годзе.
 
=== Манеты і банкноты= ==
[[Выява:Euro coins and banknotes.jpg|thumb|right|Манеты і банкноты еўра]]
Еўра складаецца са 100 цэнтаў (еўрацэнтаў). Усе манеты еўра, у тым ліку памятныя манеты вартасцю 2 еўра, маюць адзін агульны бок, на якім азначанапазначана вартасць манеты на фоне схематычнай карты [[Еўропа|Еўропы]]. З іншагадругога, «нацыянальнага», боку знаходзіцца выява, абраная той краінай, дзе адчаканена манета. Усе манеты могуць выкарыстоўвацца ва ўсіх краінах, у якіх еўра з'яўляецца афіцыйнай валютай.
 
Выпускаюцца манеты еўра вартасцю 2 €, 1 €, 0,50 €, 0,20 €, 0,10 €, 0,05 €, 0,02 € и 0,01 €.
Радок 106 ⟶ 109:
== Еўразона ==
{{Main|Еўразона}}
Еўразона  — гэта тэрыторыя, на якой еўра з'яўляецца афіцыйным плацёжнымплацежным сродкам. На [[2014]] год у еўразону ўваходзяць [[Аўстрыя]], [[Бельгія]], [[Германія]], [[Грэцыя]], [[Ірландыя]], [[Іспанія]], [[Італія]], [[Кіпр]], [[Латвія]], [[Люксембург]], [[Мальта]], [[Нідэрланды]], [[Партугалія]], [[Славакія]], [[Славенія]], [[Фінляндыя]], [[Францыя]] і [[Эстонія]].
 
== Зноскі ==
{{reflist}}
 
== Спасылкі ==
Радок 112 ⟶ 118:
* [http://www.europedia.moussis.eu Europedia: Guide to European policies and legislation] {{ref-en}} Еўрапедыя: праваднік у еўрапейскія прынцыпы і заканадаўства
 
{{зноскі}}
 
{{Еўра}}
Радок 118 ⟶ 123:
 
{{бібліяінфармацыя}}