Розніца паміж версіямі "Даасізм"

Даасізм варта адрозніваць ад Вучэння пра [[Даа]] (道学) — больш познягапозняй з’явыз'явы, шырока вядомай пад назвай [[неаканфуцыянства]].

Асноўнымі крыніцамі даасізму паслужылі містычныя і шаманскія культы царства [[Чу (царства)|Чу]] і іншых «варварскіх» дзяржаў на поўдні Кітая, вучэнне аб неўміручасці і магічныя практыкі, якія развіліся ў царстве [[Ці (царства)|Ці]], і філасофская традыцыя паўночнага Кітая.

Філасофскія складаннісачыненні, якія адносяцца да даасізму, пачынаюцца з эпохі Ваюючых Царстваў якія Змагаюцца ([[Чжаньго]]) у [[V стагоддзе да н.э.]], практычна адначасова з вучэннем [[Канфуцый|Канфуцыя]]. Традыцыя лічыць заснавальнікам даасізму легендарнага Жоўтага Імператара [[Хуандзі]].

Яшчэ адным знакамітым тэкстам ранняга даасізму з'яўляецца [[Чжуан-цзы, кніга|Чжуан-цзы]], аўтар якога [[Чжуан-цзы|Чжуан Чжоу]] (369—286  гг. да н.э.), вядомы пад імем [[Чжуан-цзы]], у гонар якога і названы твор.

У пачатку II стагоддзя н.э. постаць Лао-цзы абагаўляецца, распрацоўваецца складаная іерархія багоў і дэманаў, узнікае культ, у якім цэнтральнае месца займаюць варажба і абрады, «выганяючыя» злых духаў. [[Пантэон]] даасізму ўзначаліў Яшмавы ўладар (Шан-дзі), якіякому пачытаўсяпакланяліся як богбогу неба, вышэйшаенайвышэйшае бажаство і бацька імператараў («сыноў неба»). За ім шліішлі [[Лаа-Цзы]] і творца мірусвету — [[Пань-гу]].

Даасізм як рэлігійная арганізацыя з’явіўсяз'явіўся пазней. Перадумовай узнікнення даасізму з’явіласястала [[Паўстанне Жоўтых павязак]], а афармленне даасізму адбылося падчасў часы позняй [[Усходняя Хань|дынастыі Хань]], у другой палове [[II стагоддзе|II стагоддзя н.э.]] [[Чжан Даалін]] заснаваў школу [[Школа Нябесных Настаўнікаў|Нябесных Настаўнікаў]] і стаў яе першым патрыярхам. Трэці Нябесны настаўнік [[Чжан Лу]] змог атрымаць у кіраванне тэрыторыю ў гарах правінцыі [[Сычуань]], якая стала першай даоскай [[Тэакратыя|тэакратычнай]] дзяржавай. Даоская дзяржава пацярпела паразупаражэнне ад [[Цаа Цаа]] ў [[215]] і спыніла сваё існаванне.

Пазней утваралісяутварыліся іншыя даоскія школы. Важную ролю ў развіцці даасізму адыгралі школы [[ШанцынШанцін|Маошань]] (яна ж [[ШанцынШанцін]]) і [[Лінбаа]].

У літаратуры (уключаючы кітайскую) нярэдка абмяркоўваецца магчымасць запазычанняў палажэнняў даасізму з індыйскай філасофіі, або наадварот, перанясенніперанясення даасізму ў [[Індыя|Індыю]] і заснаванне там [[будызм|будызму]]у. Паказваецца таксама падабенства да кітайскай філасофіі індыйскай канцэпцыі безаблічнага [[Абсалют, філасофія|Абсалюту]], эманацыя якога стварыла бачны фенаменальны свет і зліцца з якім (сысці ад фенаменальнага свету) было мэтай [[брахманы|брахманаў]]. Гэтае пытанне неаднаразова ставілася ў розных даоскіх школах. Аднак дэталёвае даследаванне адхіляе гіпотэзу прамога запазычання.

Лао-цзы не мог прынесці ў Індыю філасофію, з якой там былі знаёмыя не менш за паўтысячагоддзя да яго нараджэння. Можна толькі выказаць здагадку, што сам факт вандраванняў паказвае, што і ў той падаленыаддалены час яны не былі немагчымымі, і што, такім чынам, не толькі з Кітая на захад, але і з захаду (у тым ліку і з Індыі) у Кітай маглі перамяшчацца людзі і іх ідэі.

Містычныя ідэалы ў гэтым трактаце згулялі немалаважную ролю ў трансфармацыі філасофскага даасізму ў даасізм рэлігійны. Міфічнасць праяўлялася, напрыклад, у згадваннях аб фантастычным даўгалецці (800, 1200 гадоў) і неўміручасцібессмяротнасці, якіх могуць дасягнуць праведныя пустэльнікі, якія наблізіліся да Даа. Тут мы бачым асноўнае разыходжанне з большасцю рэлігій: імкненне да неўміручасцібессмяротнасці замяняе імкненне да добрага замагільнага жыцця.

=== Фарміраванне канонуканона ===

ДаК [[V]] стагоддзястагоддзю н.э. складаецца даоскі канон [[Даа цзан]] (Скарбніца Даа), які ўключаў ужо больш чым 250 даоскіх тэкстаў па ўзоры [[Трыпітака|Будыскага КанонуКанона]]. Канчаткова Даа цзан аформіўся ў 1607 годзе, калі да яго была дададзеная апошняя група з 56 складанняўсачыненняў. У сваім сучасным выглядзе Даа цзан уяўляе збор 1488 складанняўсачыненняў.

Вядома, што імператар [[Кансі]] (1654—1722) скептычна ставіўся да ўсякага роду забабонаў і містычных практык. Што не дзіўна: ён быў [[Маньчжуры|маньчжурам]] і яго не цікавіла кітайская філасофія. Так, калі падчасў час аднаго з вандраванняў па поўдні Кітая нейкі прастачынамясцовы жыхар паднёс яму трактат аб дасягненні неўміручасці пасродкамз дапамогай [[алхімія|алхіміі]], Кансі загадаў шпурнуць яму кнігу назад. Даосы нават самага высокага рангу таксама не былі ў яго ў фаварытах.

Даасізм прайшоў доўгі шлях эвалюцыі і ў XX стагоддзе ўвайшоў як традыцыйная кітайская рэлігія. Пасля прыходу ў Кітаі да ўлады камуністаў у [[1949]] годзе даасізм падвергнуўсяпадвергся значнаму ганенню. Пасля рэформ [[Дэн Сяапін|Дэн Сяапіна]]а ў [[1978]] годзе становішча стала паляпшацца. За апошнія гады адкрылася вялікая колькасць даоскіх храмаў і кляштараўманастыроў. У некаторай ступені адраджэнне даасізму абавязанаеабавязана росту папулярнасці тэхнікі [[Цыгун|цы гун]], якая непасрэдна ўзыходзіць да даоскай [[унутраная алхімія|унутранай алхіміі]]. Даасізм у сучасным выглядзе ўяўляе сабой рэлігію, з пышным вонкавым пластам (абрады, рытуалы, храмы) і хупавымбагатым унутраным, эзатэрычным, улучальнымякі уўключае ў сябе тэхнікі для ўдасканалення цела, розуму і духу.