|
== Біяграфія ==
Мак-Кінлі быў апошнім прэзідэнтам, які служыў падчас [[Грамадзянская вайна ў ЗША|амерыканскай грамадзянскай вайны]], пачынаючыпачаў ад радавога у арміі Саюза і заканчваючызакончыў маёрам. Пасля вайны ён пасяліўся ў [[Кантон, штат Агаё|Кантоне, штат Агаё]], дзе займаўся юрыдычнай практыкай і ажаніўся з [[Іда Мак-Кінлі|Ідай Сакстан]]. У [[1876]] годзе ён быў абраны ў [[Кангрэс Злучаных Штатаў Амерыкі|Кангрэс]], дзе ён стаў экспертам [[Рэспубліканская партыя ЗША|Рэспубліканскай партыі]] па пратэкцыянісцкіх тарыфах, якія, як ён абяцаў, прынеслі бы росквіт. Уведзены ў [[1890]] годзе [[тарыф Мак-Кінлі]] быў вельмі спрэчным; гэтыя абставіны разам са змяненнем акруг у выніку [[джэрымэндэрынг]]у [[Дэмакратычная партыя ЗША|дэмакратамі]], накіраванага на зняцце яго з пасады, прывяло да паразы Мак-Кінлі ўна выбарах 1890 года. Ён быў абраны губернатарам Агаё ў [[1891]] і [[1893]] гадах, праводзіў ўмераны курс паміж балансаваннем інтарэсаў працоўных і капітала. З дапамогай свайго блізкага дарадцы [[Марк Ханна|Марка Ханны]], на фоне глыбокай эканамічнай дэпрэсіі атрымаў ад рэспубліканскай партыі вылучэнне на пасаду прэзідэнта ў [[1896]] годзе. Ён перамог свайго суперніка ад Дэмакратычнай партыі [[Уільям Джэнінгс Браян|Уільяма Джэнінгса Браяна]] ў [[кампанія пярэдняга ганка|кампаніі пярэдняга ганка]], у якой ён абараняў «''гук грошаў''» (залаты стандарт, пакуль яго не зменіць міжнародная дамова) і паабяцаў, што высокія тарыфы будуць спрыяць аднаўленню росту эканомікі.
Падчас прэзідэнтства Мак-Кінлі адзначаўся хуткі эканамічны рост. Быў выдадзены [[тарыф Дынглі 1897 г.]] для абароны вытворцаў і працаўнікоў ад замежнай канкурэнцыі, а ў [[1900]] годзе ён прыняты закон аб [[золаты стандарт|золатым стандарце]]. Мак-Кінлі спадзяваўся пераканаць [[Іспанія|Іспанію]] даць незалежнасць мяцежнай [[Куба|Кубе]] без канфлікту; але калі перамовы праваліліся, ён прывёў нацыю да рашучай і хуткай перамогі ў [[Іспана-амерыканская вайна|іспана-амерыканскай вайны]] 1898 года. У рамках мірнага ўрэгулявання, Іспанія перадавала Злучаным Штатам сваі асноўныя замежныя калоніі [[Пуэрта-Рыка]], [[Гуам]] і [[Філіпіны]]; Кубе была абяцана незалежнасць, але ў той час яна знаходзілася пад кантролем арміі ЗША. Злучаныя Штаты анексавалі незалежную [[Рэспубліка Гаваі|Рэспубліку Гаваі]] ў 1898 годзе, якая стала тэрыторыяй ЗША.
Традыцыйна лічыцца, перамога Мак-Кінлі на выбарах 1896 г. дазволіла выйсці з палітычнага тупіка эпохі заканчэння грамадзянскай вайны і дамінавання рэспубліканцамі падчас чацвёртай партыйнай сістэмы. Мак-Кінлі зноў перамог Браяна на прэзідэнцкіх выбарах 1900 года, яго кампанія была сканцэнтравана на [[імпэрыялізмімперыялізм]]е, [[пратэкцыянізм]]е і свабодным срэбры. Тым не менш, Мак-Кінлі нядоўга знаходзіўся на пасадзе: быў забіты 6 верасня 1901 года [[Леан Чолгаш|Леанам Чолгашам]], [[Польшча|польскім]] эмігрантам у другім пакаленні з анархісцкімі поглядамі; Мак-Кінлі памёр праз восем дзён, і яго змяніў віцэ-прэзідэнт [[Тэадор Рузвельт]]. Як наватар амерыканскага інтервенцыянізму і падтрымкі бізнесу, прэзідэнцтва Мак-Кінлі, як правіла, лічыцца вышэй за сярэдняе, хоць яго эканамічныя поспехі пераўзышоў Рузвельт.
|
