Закон Кулона: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) др →Літаратура |
JerzyKundrat (размовы | уклад) |
||
Радок 49:
== Гісторыя адкрыцця ==
[[File:Bcoulomb.png|thumb|Круцільныя вагі Кулона]]
[[Шарль Кулон]] у сваіх доследах выкарыстоўваў сканструяваны ім спецыяльны прыбор
Разражаючы другі шар дотыкам рукі, а потым дакранаючыся ім да ўжо зараджанага першага шара, Ш. Кулон змог атрымаць на ім зарады, модуль якіх у 2, 4, 8 і г.д. разоў меншы за першапачатковы. Ён высветліў, што пры нязменнай адлегласці модуль сіл узаемадзеяння двух нерухомых невялікіх зараджаных цел прама прапарцыянальны здабытку модуляў электрычных зарадаў кожнага з іх.
Абагульніўшы эксперыментальныя даныя, Кулон сфармуляваў закон, які атрымаў яго імя.
== Межы прымяняльнасці ==
Шляхам доследаў вызначана, што сілы ўзаемадзеяння двух пунктавых зарадаў не змяняюцца пры з'яўленні трэцяга пунктавага зараду або любой колькасці пунктавых зарадаў. У гэтым выпадку сілы ўздзеяння
кожнага з зарадаў q<sub>2</sub>, q<sub>3</sub>, …, q<sub>n</sub> на зарад q<sub>1</sub> вызначаюць
па законе Кулона. Выніковая сіла з'яўляецца вектарнай сумай сіл, з якімі кожны з гэтых зарадаў паасобна ўздейнічае на зарад q<sub>1</sub> (прынцып суперпазіцыі). Выкарыстаўшы прынцып суперпазіцыі і закон Кулона, можна апісаць электрастатычнае ўзаемадзеянне любой сістэмы зарадаў.
Закон Кулона, які апісвае электрастатычнае ўзаемадзеянне, фармальна падобны на [[закон сусветнага прыцягнення]] Ньютана, што вызначае сілы гравітацыйнага ўзаемадзеяння двух цел У абодвух выпадках модуль сіл узаемадзеяння: адваротна прапарцыянальны квадрату адлегласці паміж матэрыяльнымі пунктамі, прама прапарцыянальны велічыням, якія характарызуюць тыя ўласцівасці цел (матэрыяльных пунктаў), якія вызначаюць узаемадзеянні, — масам у адным выпадку і электрычным зарадам — у другім. Для вымярэння сіл электрычнага і гравітацыйнага ўзаемадзеянняў выкарысталі падобныя па канструкцыі эксперыментальныя ўстаноўкі. Аднак паміж сіламі гравітацыйнага і электрастатычнага ўзаемадзеянняў існуе істотнае адрозненне. Ньютанаўскія сілы прыцягнення — гэта заўсёды сілы прыцяжэння. Кулонаўскія ж сілы ўзаемадзеяння зарадаў могуць быць як сіламі прыцяжэння (паміж рознаіменнымі зарадамі), так і сіламі адштурхвання (паміж аднайменнымі зарадамі).
Закон Кулона праўдзівы не толькі для пунктавых зарадаў, але і для зараджаных цел сферычнай формы, зарады якіх размеркаваны раўнамерна па ўсім аб'ёме або па паверхні гэтых цел (пры гэтым ''r'' — адлегласць паміж цэнтрамі сферычных цел). Як паказваюць доследы, узаемадзеянне электрычна зараджаных цел у вакууме практычна не адрозніваецца ад іх узаемадзеяння ў паветры. Таму першапачатковую формулу выкарыстоўваюць, апісваючы ўзаемадзеянне зараджаных цел як у вакууме, так і ў паветры. Калі зараджанае цела знаходзіцца ў вадзе, газе, алеі або якім-небудзь іншым неправодным асяроддзі, то модуль сіл узаемадзеяння будзе меншы, чым у вакууме.
Эксперыментальныя факты сведчаць, што ўздзеянне нерухомага ў дадзенай інерцыыяльнай сістэме адліку пунктавага зараду на пунктавы зарад, які рухаецца, можа апісваць законам Кулона з прымальнай дакладнасцю.
{{зноскі}}
| |||