Генадзь Аляксандравіч Каханоўскі: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →Уклад у развіццё Мінскага абласнога краязнаўчага музея: афармленне |
|||
Радок 8:
[[File:Kachanouski01.JPG|thumb|Генадзь Каханоўскі другі злева. [[Мінскі абласны краязнаўчы музей]], [[Маладзечна]].]]
Працуючы з 1964 па 1982 навуковым супрацоўнікам, затым намеснікам дырэктара па навуковай рабоце і дырэктарам [[Мінскі абласны краязнаўчы музей|Мінскага абласнога краязнаўчага музея]] Г. А. Каханоўскі сабраў і перадаў у фонд музея 279 прадметаў музейнага значэння. Не забываў Генадзь Аляксандравіч свой музей працуючы навуковым работнікам Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору НАН Беларусі, ён перадаў музею яшчэ 9 знакавых прадметаў.
У музейнай калекцыі шмат каштоўных і рэдкіх кніг [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]], надрукаваных у [[Горад Вільнюс|Вільні]], і набытых музеем, дзякуючы Генадзю Аляксандравічу, з якіх у Беларусі маюцца толькі адзінкавыя экзэмпляры. Сярод кніг, здадзеных ім, у музейным
(1976), Эдуарда Ярашэвіча «Практыка ў Вербічах» (1975), кніга, прысвечаная касмічнаму палёту [[Уладзімір Васільевіч Кавалёнак|У. Кавалёнка]]
Генадзь Аляксандравіч ўвёў ва ўжытак адкрытыя і выяўленыя ў беларускіх архівах, бібліятэках, музеях невядомыя раней гістарычныя дакументы, працы, адкрыцця (Грамату [[Зарыян Якаўлевіч Даленга-Хадакоўскі|Даленгу-Хадакоўскаму]], рукапісы [[Тэадор Нарбут|Тэадора Нарбута]], [[Адам Ганоры Кіркор|Адама Кіркора]], Уладзіміра Завітневіча і інш.). Вярнуў сучаснікам і будучым пакаленням невядомыя і забытыя імёны знакамітых беларусаў-пісьменнікаў Івана Філіпава (сапр. Нялепка Язэп Піліпавіч), Язэпа Шпэта, Юзю Шчупака (сапр. Сайкоўскі Язэп Язэпавіч) і інш.
Вельмі рэдкай рэччу, рарытэтам, упрыгожаннем музейнага фонду з'яўляецца, знойдзеная і перададзеная Генадзем Аляксандравічам, Грамата [[Віленскі ўніверсітэт|Віленскага універсітэта]] [[Зарыян Якаўлевіч Даленга-Хадакоўскі|Зарыану Даленгу-Хадакоўскаму]] (сапр. Адам Чарноцкі, вядомы беларускі археолаг, фалькларыст, этнограф, славяназнавец) са зваротам да дзяржаўных устаноў і прыватных асоб [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] і іншых краін аб аказанні яму дапамогі ў зборы помнікаў старажытнасці славянскіх народаў. Напісаная ў 1818 годзе на лацінскай, рускай і польскай мове, Грамата з'яўляецца першым вядомым у Беларусі адкрытым лістом, які даў дазвол на археалагічныя раскопкі.
Дзякуючы намаганням Генадзя Аляксандравіча, у 1968 годзе фонд [[Мінскі абласны краязнаўчы музей|Мінскага абласнога краязнаўчага музея]] папоўніўся сапраўдным шаўковым залататканым [[Слуцкі пояс|слуцкім поясам]], які паступіў з Масквы (акт № 658 ад 1968/11/27 г.), з Дзяржаўнага гістарычнага музея. У Дзяржаўны гістарычны музей паступіў у 1905 з збораў музея П. І. Шчукіна. Пояс мае памеры
Як вядома ў 1385 годзе пасля заключэння [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княствам Літоўскім]] [[Крэўская унія|Крэўскай уніі]] з Польшчай ўладальнікі іншых зямель падпісвалі лісты вялікага князя літоўскага [[Ягайла|Ягайлы]], які адначасова стаў і Польскім каралём, на «веранае паслушэнства». Такі прысяжны ліст, датаваны 16 снежнем [[1388 год|1388 года]], падпісаў у [[Маладзечна|Маладзечне]] і накіраваў у Вільню Ягайлу князь [[Дзмітрый Альгердавіч]], у якім упершыню ў гістарычных крыніцах узнадваецца [[Маладзечна]]. Сёння краязнаўчы музей стараннямі Генадзя Аляксандравіча мае копію спісу (19 ст.) названага ліста. Дзякуючы менавіта гэтаму дакументу, стаў вядомы час заснавання [[Маладзечна]].▼
▲Як вядома ў 1385 годзе пасля заключэння [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княствам Літоўскім]] [[Крэўская унія|Крэўскай уніі]] з Польшчай ўладальнікі іншых зямель падпісвалі лісты вялікага князя літоўскага [[Ягайла|Ягайлы]], які адначасова стаў і Польскім каралём, на «веранае паслушэнства». Такі прысяжны ліст, датаваны 16 снежнем
Цікавымі знаходкамі Генадзя Аляксандравіча з'яўляюцца:
Значную цікавасць уяўляе пісьмо Б. Тарашкевіча сваім родным, напісанае ў 1931 годзе з Гродзенскай турмы лацінскімі літарамі на беларускай мове і прызначэнне Б. Тарашкевіча з 01.09.1922 года дырэктарам Віленскай беларускай гімназіі, зробленае (на польскай мове) у Варашаве Міністрам народнай адукацыі Польшчы.
Аб гаротным жыцці беларускага сялянствам сведчыць купчая на зямлю ад 4 сакавіка 1909 года заключаная паміж дваранкай і селянінам засц. Масцішча Вілейскага павета Кісялём Г. М.
Прыцягваюць да сябе вялікую ўвагу царкоўныя дакументы:
Безумоўна каштоўнымі экспанатамі з'яўляюцца:
Так сама дзякуючы Генадзю Каханоўская, у музеі з'явілася і скрыпка з сядзібы Агінскіх (пакуль дакладна невядома, ці прыналежыла яна менавіта Міхалу Клеафасу);
Так сама Г. А. Каханоўскі знайшоў для маладзечанскага музея унікальную фатаграфію першай пастаноўкі Купалаўскай «Паўлінкі», архіў Паўліны
Разам з тым, Генадзь Аляксандравіч з'яўляецца адным з аўтараў помнікаў: подзвігу экіпажа капітана Селязнёва Ф. А. каля вёскі Дамашы, на брацкай магіле лётчыкаў экіпажа Андрыякіна М. С. у вёсцы Краснае, каля гасцініцы Маладзечна і на месцы разгрому ў 1812 годзе французскага корпуса маршала Віктара пад Маладзечнам, М. Багдановічу ў Ракуцёўшчыне, С. Рак-Міхайлоўскаму ў Максімаўцы, паўстанцам 1863—1864 гадах, у Плябані, мемарыяльнай дошкі Б. Тарашкевіча ў Радашковічах.
|