Мал: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Butko (размовы | уклад)
fix
др стылявыя змены, афармленне
Радок 34:
|вікісховішча =
}}
'''Мал''' (?- — каля [[946]])  — князь племя [[драўляне|драўлянаўдраўлян]] з(сталіца цэнтрамкняжання уў горадзе [[Іскарасцень|Іскарасцені]]).
 
== Паходжанне ==
Паходзіў з драўлянскага княжацкага роду, названага пасля гісторыкамі як [[Любячаніны]]. [[Якімаўскі летапіс]] паведамляе, што Мал — - "«князь драўлянскі, сын Ніскінін"». Імя Мал ці Ніскіня магло значыць "«маленькі, невысокі"». Імя было нададзенададзена ў дзяцінстве, таму неабавязкова, што, вырасшы, ён быў невысокага росту. Існуе думка, што імя Мал роднаснае [[валійская мова|валійскаму]] ''mael'' ("«князь, правадыр"»), [[брэтонская мова|брэтонскаму]] ''Magli'' (уласнае імя) ці ''Ma(e)l-'', ''-mael'' (частка ўласнага імя), [[старажытнаірландская мова|старажытнаірландскаму]] ''mбl'' ("«прынц, князь, пер, шляхціч"»). У такім выпадку "«Мал Ніскіня"» значыць "«князь Ніскіня"».
 
== Кіраванне ==
Мал кіраваў племем драўлянаўдраўлян, якое ад [[914]] было ў залежнасці ад [[Кіеў|Кіева]]. Магчыма, што сярод мясцоваемясцовых старэйшыныстарэйшын існавала ідэя здабыцця незалежнасці. У [[945]] кіеўскі князь [[Ігар Рурыкавіч|Ігар]], ужо сабраўшы даніну з драўлянаўдраўлян, вырашыў спагнаць яе шчэ раз, але неразважліва пакінуў асноўную частку свайго войска ў Кіеве. Гэта паслужыла непасрэднай прычынай да паўстання, якое і ўзначаліў Мал. Войска Ігара было разбіта, а самога яго прывязалі да дзвюх бярозаўбяроз, якія выпраміўшыся разарвалі яго на дзве часткі. Ігара, паводле звычаю, пахавалі з усімі пашанамі, а над яго магілай насыпалі курган. Суседняе ж сяло назвалі ў гонар гэтага Магільна (цяпер [[Палескае]]).
 
Паводле "«[[Аповесць мінулых гадоў|Аповесці мінулых гадоў]]"» драўляне паспрабавалі ажаніць Мала з удавой Ігара [[Вольга|Вольгай]]й, але ўсе паслы былі забіты, а сама Вольга жорстка расправілася з забойцамі мужа. Іскарасцень быў спалены, а драўлянскія старэйшыны былі забраныя ў палон. Магчыма, сярод іх быў і Мал. Магчыма ў гонар яго быў названы горад [[Малін]] у сучаснай [[Жытомірская вобласць|Жытомірскай вобласці]] [[Украіна|Украіны]].
 
Паводле "[[Аповесць мінулых гадоў|Аповесці мінулых гадоў]]" драўляне паспрабавалі ажаніць Мала з удавой Ігара [[Вольга|Вольгай]], але ўсе паслы былі забіты, а сама Вольга жорстка расправілася з забойцамі мужа. Іскарасцень быў спалены, а драўлянскія старэйшыны былі забраныя ў палон. Магчыма, сярод іх быў і Мал. Магчыма ў гонар яго быў названы горад [[Малін]] у сучаснай [[Жытомірская вобласць|Жытомірскай вобласці]] [[Украіна|Украіны]].
== Дзеці ==
Гісторыкі лічаць, што дзецьмі Мала маглі быць [[Малуша]], ключніца княгіні Вольгі і маці князя [[Уладзімір Святаславіч|Уладзіміра]], і [[Дабрыня]]. Яны займалі становішча прыдворнай чэлядзі пры Вользе і [[Святаслаў Ігаравіч|Святаславе]], але затым змаглі дасягнуць значных вышынь у дзяржаўным кіраванні. Дабрыня стаў намеснікам у [[Ноўгарад]]зе, куды неўзабаве быў адпраўлены і Уладзімір з Малушай. Летапіс называе бацькам Малушы Малка Любчаніна. У былінах Дабрыня носіць імя па бацьку Мікіціч і славіцца «вяскоўцам».
 
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
* Мал // {{Крыніцы/БелЭн|9к}} С. 548.
 
== Спасылкі ==
# [http://history.franko.lviv.ua/dovidnyk.htm Довідник з історії України. За ред. І.Підкови та Р.Шуста.- К.: Генеза, 1993.]
# [http://www.shipping.lv/library/koi/HIST/CHLENOW_A/dobrynya.txt Анатолий Маркович Членов. По следам Добрыни]
# [http://www.petipol.com/korosten/iskorostuc.htm Іскоростень]