Бердыж (археалагічны помнік): Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
{{Значэнні|Бердыж}}
'''Бердыж''', або '''Бердыжская стаянка''' — археалагічны помнік каля [[Вёска Падлужжа, Чачэрскі раён|в. Падлужжа]] [[Чачэрскі раён|Чачэрскага раёна]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]]. За 0,3 км на поўдзень ад вёскі, на схіле высокага правага берага [[Рака Сож|р. Сож]], ва ўрочышчы Калодзежкі, якое складаецца з паўночнага і паўднёвага
Аднак, паколькі раскопкі праводзіліся са значнымі перапынкамі па часе і ў сувязі са стратай у гады вайны даваеннай палявой дакументацыі, у далейшым адны і тыя ж плошчы неаднаразова ўскрываліся паўторна. З улікам распаўсюджання познапалеалітычных артэфактаў тэрыторыі, якую займала старажытнае паселішча, па дадзеных А. Г. Калечыц, мела плошчу каля 500 кв. м.
У раскопе [[1926]] г. было знойлзена больш за 700 фауністычных рэшткаў, якія (па вызначэнні В. І. Громава) належалі маманту, каню і мядзведзю, а таксама некалькі дзесяткаў крэменяў, кавалкі касцянога вугалю. Сярод крэменяў былі і штучна апрацаваныя, у т.л. пласціны, адшчэпы. Пасля раскопак С. М. Замятніна з'явілася першае меркаванне аб узросце помніка. Вучоны датаваў стаянку верхнепалеалітычным часам і правёў аналогіі з помнікамі [[Касцёнкі-1]], [[Боршава-1]], [[Гагарына, археалагічны помнік|Гагарына]] і з познаарыяньякскімі помнікамі Маравіі і Ніжняй Аўстрыі ([[Пшэдмасць]], [[Ніжні Вістэрніц]], [[Пекарна]], [[Вілендорф]] і інш.). Велізарную ролю ў высвятленні стратыграфіі культурнага пласта Бердыжа ў перадваенныя гады адыгралі работы Г. Ф. Мірчынка. Зробленыя ім высновы ў наступным былі дэталізаваны і ўдакладнены, але прынцыпова не змяніліся.
Працы вучоных, якія вывучалі стаянку ў пасляваеныя гады, былі скіраваны на ўдакладненне стратыграфіі і геалагічных умоў залягання культурнага пласта помніка. Л. М. Вазнячук з гэтай мэтай у 1959 г. заклаў на стаянцы звыш 30 шурфаў. На пачатку 1970-х гг., па меркаванні [[Уладзімір Дзмітрыевіч Будзько|У. Д. Будзько]] і Л. М. Вазнечука, на помніку 2 культурныя пласты — паселішча ранняга верхняга палеаліту, якое адносілася да кола помнікаў касцёнкаўска-аўдзееўскай культуры больш ранняга, чым Бердыж, і менавіта стаянка — помніка позняга верхняга палеаліту, якую можна датаваць у межах 34 — 22-га тыс. да н.э. Такія высновы лёгеп тлумачыліся рэзкім падзеннем культурных рэшткаў уніз на схіле яра. Пры наяўнасці ўскрытых плошчаў на вяршыні схіла і шурфа на яго днішчы ўсвядоміць адзінства пласта, які меў розніцу ў адзнаках да 4 м, было амаль немагчыма. Для вырашэння гэташа спрэчнага пытання ў 1970 г. у геахраналагічнай лабараторыі Ленінградскага аддзялення Археалагічнага інстытута на падставе аналізу, праведзенага па зубе маманта, была атрыманапершая абсалютная дата помніка. Вынікам прац А. Г. Калечыц, якая зрабіла на стаянке некалькі апорных прадольных і папярочных профіляў, стала выснова аб аднаслойнасці помніка, культурныя рэшткі якога былі пераадкладзены ў выніку магутнага ўздзеяння соліфлюкцыйных працэсаў. Таму аднавіць колькасць і форму касцявых жытлаў, якія, відавочна, тут былі пабудаваны, не ўяўляецца магчымым.
| |||