Маўрытанскі стыль: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{фарматаванне}}
Маўрытанскі стыль, Маўрытанская архітэктура — [[архітэктурны стыль]], які сфармаваўся пад уплывам берберскага і іспанскага стыляў у Паўночнай Афрыцы і Аль-Андалусе.
 
На пачатку VIII стагоддзя арабы ўтварылі ў Іспаніі [[халіфат]], які ў XIII ст. скараціўся да малюсенькага Гранадского эмірата і быў ліквідаваны ў 1492 г. Непасрэднае суседства з хрысціянскім Захадам, няспыннае чаргаванне мірных адносінаў і непрыязных сутыкненняў з ім, фізічныя асаблівасці [[Пірэнейскі паўвостраў|Пірэнэйскага паўвострава]], урадлівасць глебы, мяккасць клімату і наогул умовы, якія дазволілі іспанскім маўрам жыць жыццём, асобным ад іх супляменнікаў у іншых краінах, карэнным чынам змянілі іх характар з суровага і ваяўнічага ў мяккі, культурны, рыцарскі, і паспрыялі высокаму развіццю іх мастацтва .
Радок 6:
У маўрытанскай архітэктуры варта адрозніваць тры перыяды: прадстаўніцай першага можа служыць Вялікая [[мячэць]] у [[Кордава|
Кордаве]] (цяпер каталіцкі сабор); узорамі другога або пераходнага перыяду з'яўляюцца вежа Хіральда і [[Алькасар]] у [[Севілья|
Севільі]],. а праПра трэці перыяд — перыяд найвышэйшай дасканаласці маўрытанского стылю — даюць выдатнае паняцце гранадскія палацы [[Альгамбра]] і Хенераліфе. Маўрытанскі стыль ярка выявіўся пазней ў архітэктуры [[сінагога|
сінагог]] [[Еўропа|Еўропы]] і некаторых іншых яўрэйскіх грамадскіх будынкаў, і быў адным з праяўленнем [[эклектыка|
эклектыкі]].
 
На [[Беларусь|Беларусі]] будынкі ў такім стылі вядомыя з пачатку ХІХ ст. Магчыма, іх распаўсюджанне звязанае з імкненнем яўрэйскіх грамадаў прадэклараваць сваё блізкаўсходняе паходжанне, якое пазней праявілася ў зацверджанні стандарту вымаўлення ў іўрыцемове [[іўрыт]] на аснове сефардскіх гаворак, г.зн. гаворак [[яўрэі|яўрэяў]], якія жылі ў мусульманскіх краінах, каб такім чынам супрацьстаяць пагрозе асіміляцыі ў Еўропе. Адным з першых будынкаў маўрытанскага стылю на Беларусі з'яўляецца будынак гарадской яўрэйскай бальніцы ў [[Мінск|
Мінску]], пабудаваны ў 1828 г. Сёння гэты будынак, значна перабудаваны, знаходзіцца ў ліку карпусоў 3-й гарадской клінічнай бальніцы імя [[Яўген Уладзіміравіч Клумаў|Я. У. Клумава]], і цалкам страціў прыкметы маўрытанскага стылю. Іншым значным будынкам гэтага стылю ў беларускай сталіцы была вялікая харальная сінагога, цяпер - [[Нацыянальны_ акадэмічны_драматычны_тэатр_імя_Максіма_Горкага|Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Максіма Горкага]]. Найбольш значным будынкам у Беларусі, які ў асноўным захаваў рысы гэтага стылю, можна лічыць [[Вялікая_харальная_сінагога,_Гродна|Вялікую харальную сінагогу]] ў [[Гродна]], пабудаваную ў 1902-1905 гг.