Амстэрдам: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →Гісторыя |
др clean up, replaced: Ратэрдам → Ротэрдам using AWB |
||
Радок 68:
[[Файл:AmsterdamDamsquar.jpg|міні|225пкс|злева|Плошча Дам напрыканцы XVII стагоддзя]]
[[Файл:AmstelAmsterdamNederland.jpg|міні|225пкс|злева|На адным з каналаў Амстэрдама каля [[1900]] года]]
Самыя раннія звесткі аб паселішчы пад назовам «Амстэрдам» датуюцца [[27 кастрычніка]]м [[1275]] года, калі чалавек, які пабудаваў мост з [[плаціна]]й праз раку [[Амстэл]], быў вызвалены ад выплаты падаткаў на мост графам [[Флорыс V|Флорысам V]]<ref>Berns, Jan; Daan, Jo (1993). «''Hij zeit wat: de Amsterdamse volkstaal''». The Hague: BZZTôH. ст. 91. ISBN 90-6291-756-9. {{ref-nl}}</ref>. Сертыфікат апісваў жыхароў, як людзей, што жывуць каля «дамбы на рацэ Амстэл» ({{lang-nl|Amestelledamme|скарочана}})<ref>[http://stadsarchief.amsterdam.nl/english/amsterdam_treasures/trade/toll_privilege/index.en.html «The toll privilege of 1275 in the Amsterdam City Archives»] Stadsarchief.amsterdam.nl. {{ref-en}}</ref>. Да [[1327]] года горад прыняў канчатковую назву Амстэрдам. Заснаваны Амстэрдам адносна нядаўна ў параўнанні са значна старэйшымі нідэрландскімі гарадамі, як то [[Неймеген]], [[
Амстэрдам атрымаў гарадскія правы, гэтак званае [[магдебурскае права]], у [[1300]] альбо [[1306]] гадах<ref>[http://amsterdam.nl/stad_in_beeld/geschiedenis/de_geschiedenis_van#Stadsrechten «De geschiedenis van Amsterdam»]. Municipality of Amsterdam. {{ref-nl}}</ref>. З [[XIV стагоддзе|XIV стагоддзя]], Амстэрдам квітнеў, у асноўным дзякуючы гандлю з [[Ганза|Ганзейскім саюзам]]. З [[1345]] года горад з'яўляўся цэнтрам пілігрымства да прыняцця Нідэрландамі [[пратэстанцтва]]<ref>[http://www.trouw.nl/laatstenieuws/laatstenieuws/article936256.ece/Katholieken_verzameld_voor_Mirakel_van_Amsterdam «Mirakel van Amsterdam»]. Trouw.nl {{ref-nl}}</ref>. У [[XVI стагоддзе|XVI стагоддзі]] галандцы паўсталі супраць караля [[Іспанія|Іспаніі]] [[Філіп II, кароль Іспаніі|Філіпа II]] і яго намеснікаў. Асноўнымі прычынамі паўстання было ўвядзенне новых падаткаў і рэлігійнага пераследу пратэстантаў іспанскай [[інквізіцыя]]й. Паўстанне ператварылася ў [[Васмідзесяцігадовая вайна|Васмідзесяцігадовую вайну]], якая ў канчатковым выніку прывяла краіну да незалежнасці<ref>[http://web.archive.org/web/20080512110316/http://dutchrevolt.leidenuniv.nl/nederlands/default.htm «Eighty Years' War»]. Leiden University {{ref-nl}}</ref>. Моцна паўплываў на поспех галандскага паўстання [[Вільгельм Аранскі]], а ўтвораная галандская рэспубліка стала вядомай сваёй адноснай рэлігійнай талерантвасцю. [[Яўрэі]] з [[Пірэнейскі паўвостраў|Пірэнейскага паўвострава]], [[гугеноты]] з [[Францыя|Францыі]], буйныя купцы і друкары з [[Фландрыя|Фландрыі]], а таксама эканамічныя і рэлігійныя ўцекачы з тэрыторыяў, якія кантраліраваліся Іспаніяй знайшлі прытулак у Амстэрдаме.
Радок 90:
=== Клімат ===
Амстэрдам мае [[марскі клімат]], дзякуючы блізкасці да Паўночнага мора на захадзе, з перавагай заходніх вятроў. Зіма досыць мяккая, марозы ў асноўным адбываюцца падчас усходніх альбо паўночна-ўсходніх вятроў збоку еўрапейскага кантынэнта. З-за таго, што Амстэрдам акружаны з трох бакоў буйнымі вадаёмамі, а таксама з-за [[гарадскі цеплавы эфэкт|гарадскога цеплавога эфекту]], тэмпература начамі рэдка апускаецца ніжэй за —5
{{Клімат мясцовасці
| |||