Заходні бераг ракі Іардан: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др Bot: Migrating 82 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q36678 (translate me) |
Павел Петро (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 2:
[[Выява:We-map.png|thumb|Заходні берег ракі Іардан]]
'''Заходні бераг ракі Іардан''' ({{lang-ar|الضفة الغربية}}, {{lang-he|יהודה ושומרון}}, ''Іехуда вэ-Шамрон'', «[[Іўдзея]] і [[Самарыя]]» скар. {{lang-he2|יו״ש}}, ці {{lang-he2|הגדה המערבית}} — «Заходні бераг») — рэгіён на [[Блізкі Усход|Блізкім Усходзе]]. Тэрыторыя [[Дзяржавы, якія не маюць выхаду да мора|не мае выхаду да мора]], знаходзіцца недалёка ад [[Міжземнае мора|міжземнаморскага]] ўзбярэжжа [[Заходняя Азія|Заходняй Азіі]], утвараючы вялікую частку [[палестынскія тэрыторыі|палестынскіх тэрыторый]] і часткова прызнанай [[Дзяржава Палестына|Палестынскай дзяржавы]]. Заходні бераг мае мяжу (размежаваную [[Іарданска-ізраільскае перамір'е 1949 года|Іарданскім-ізраільскім перамір'ем 1949 года]]) на захад, поўнач і поўдзень з дзяржавай [[Ізраіль]], і на ўсход, праз [[Рака Іардан|раку Іардан]], з [[Іарданія]]й. Заходні бераг ракі Іардан таксама змяшчае значную частку заходняга берага [[Мёртвае мора|Мёртвага мора]].
Заходні бераг ракі Іардан, уключаючы [[Усходні Іерусалім]], мае плошчу 5640 км<sup>2</sup> плюс 220 км<sup>2</sup> акваторыю паўночна-заходняй чвэрці Мёртвага мора. Па стане на ліпень 2015 года тэрыторыя мае насельніцтва 2 785 000 палестынцаў, каля 371 000 ізраільскіх пасяленцаў, і яшчэ прыкладна 212 000 яўрэяў ва Усходнім Іерусаліме. У цяперашні час тэрыторыя Заходняга берага падзелена на тры зоны: зона А (17,2% тэрыторыі) знаходзіцца пад поўным кантролем [[Палестынская нацыянальная адміністрацыя|Палестынскай нацыянальнай адміністрацыі]] (ПНА), зона В (23,8% тэрыторыі) - пад грамадзянскай кантролем ПНА (грамадзянская ўлада ПНА і адказнасць ПНА за грамадскі парадак), але пад ваенным (ахоўным) кантролем Ізраіля, зона С (59% тэрыторыі) - пад поўным кантролем Ізраіля. У зоне А знаходзяцца гарады [[Горад Віфлеем|Віфлеем]], [[Дженін]], [[Горад Іерыхон|Іерыхон]], Калькілія, [[Наблус]], [[Горад Рамала|Рамала]], [[Сальфіт]], [[Тубас]], [[Тулькарм]], 80% тэрыторыі [[Горад Хеўрон|Хэўрона]] і іншыя.
[[План ААН па падзелу Палесціны|Планам ААН па падзелу Палесціны]] большая частка тэрыторыі Заходняга берага прызначалася для арабскай палесцінскай дзяржавы<ref>[http://daccess-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/040/42/IMG/NR004042.pdf?OpenElement План ААН па падзелу Палесціны. 1947 год.]</ref>. У ходзе [[Араба-ізраільская вайна, 1947—1949|Араба-ізраільскай вайны 1947-1949 гадоў]] [[Іудзея]] і [[Самарыя]] былі занятыя і ў аднабаковым парадку анэксаваныя [[Трансіарданія]]й ([[Іарданія]]й пасля іх анэксіі) у [[1950]] годзе, якая дала ім назву «Заходні бераг», каб адрозніць яго ад усходняга берага, які быў асноўнай тэрыторыяй да вайны. Арабскім жыхарам Заходняга берага Іарданія падала сваё грамадзянства, а яўрэйскія жыхары з захопленай Трансіарданіі тэрыторыі збеглі або былі выгнаныя ў Ізраіль. У ходзе [[Шасцідзённая вайна|Шасцідзённай вайны 1967 года]] тэрыторыя Заходняга берага была занята Ізраілем. З [[1995]] года, пасля падпісання другога пагаднення ў Осла паміж Ізраілем і Арганізацыяй вызвалення Палесціны (АВП), часткі Заходняга берага кантралююцца Палестынскай нацыянальнай адміністрацыяй (ПНА), створанай у выніку гэтых пагадненняў.
=== Рэлігійны склад ===▼
Міжнародная супольнасць лічыць ізраільскія паселішчы на Заходнім беразе, уключаючы Усходні Іерусалім, незаконнымі паводле міжнароднага права, Ізраіль аспрэчвае гэта. [[Міжнародны суд ААН]] у кансультатыўным рашэнні (2004) прыйшоў да высновы, што падзеі, якія прайшлі пасля акупацыі Заходняга берага Ізраілем 1967 года, у тым ліку Закон аб Іерусаліме, мірны дагавор Ізраіля з Іарданіяй і [[пагадненне ў Осла]], не змянілі статус Заходняга берага (уключаючы Усходні Іерусалім) у якасці акупаванай тэрыторыі.
75 % — [[мусульмане]]
Радок 18 ⟶ 22:
{{Краіны Азіі}}
[[Катэгорыя:Палесціна]]
| |||