Беларускі рубель: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Выправіў арфаграфічныя памылкі
Тэгі: першае рэдагаванне Візуальны рэдактар
Радок 61:
}}
{{Значэнні|Рубель (значэнні)}}
'''Беларускі рубель''' ( код ISO — ''BYN'', да 1 ліпеня 2016 года — ''BYR'') — афіцыйная [[валюта]] [[Беларусь|Беларусі]]. [[Знакі валют|Знак]] — '''Br'''<ref name="Зацверджаны Праўленнем Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь">[http://www.nbrb.by/Press/Print/?nId=247 Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь | прэс-рэлізы]</ref>. У звароцеабарачэнні маюцца банкноты ўзору 2000 года наміналам 100, 500, 1000, 5000, 10 000, 20 000, 50 000, 100 000 і 200 000 рублёў, банкноты ўзору 2009 года наміналам 5, 10, 20, 50, 100, 200 і 500 рублёў, а таксама манеты наміналам 1, 2, 5, 10, 20 і 50 капеек, 1 і 2 рублі ўзору 2009 года.
 
== Назва ==
Радок 90:
Напачатку 1992 года, падчас распаду агульнасавецкай грашовай сістэмы, у Беларусі была ўведзена купонная сістэма, затым — разліковыя білеты [[Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь|Нацыянальнага банка]]. Афіцыйны [[Валютны курс|абменны курс]] складаў адзін разліковы білет за 10 савецкіх рублёў.
 
З 1 ліпеня 1992 года пачалі праводзіцца аперацыі ў безнаяўных беларускіх рублях. У канцы ліпеня 1993 года пачаўся вывад саз зваротуабарачэння савецкіх рублёў. Беларускі рубель стаў адзіным законным сродкам плацяжоў на тэрыторыі краіны. І нягледзячы на тое, што ў верасні [[Казахстан]], [[Арменія]], [[Расія]], [[Узбекістан]] і [[Таджыкістан]] падпісалі новую дамову аб стварэнні рублёвай зоны новага тыпу, дадзеная ідэя не атрымала развіцця, і беларускі рубель так і застаўся нацыянальнай валютай.
 
=== Дэнамінацыі ===
Першапачаткова ў 1992—1994 гадах беларускі рубель быў уведзены ў суадносінах 1 беларускі рубель (1992 года выпуску) за 10 савецкіх рублёў.
 
20 жніўня 1994 года была праведзена [[Дэнамінацыя, (эканоміка)|дэнамінацыя]] беларускага рубля ў 10 разразоў.
 
1 студзеня 2000 года ў Беларусі была праведзена яшчэ адна дэнамінацыя рубля (у 1000 разразоў), закліканая, у тым ліку, стабілізаваць нацыянальную валюту. Рубель, уведзены ў 2000 годзе, не меў разменных грашовых адзінак.
 
1 ліпеня 2016 года праведзена дэнамінацыя беларускай валюты ў 10 000 разразоў, пры гэтым была ўведзена разменная грашовая адзінка — [[капейка]].
 
=== Эканамічны агляд за 2000—2015 гады ===
{{main|Эканоміка Беларусі}}
 
Прыярытэтам палітыкі Нацбанка стала падтрыманне курсукурса рубля — такія былі патрабаванні расійскага боку. Быў дазволены продаж [[ДалярДолар ЗША|даляраўдолараў]] у абменных пунктах. Быў адкрыты доступ банкаў-нерэзідэнтаў на ўнутраны валютны рынак і зняты абмежаванні па выкарыстанні беларускага рубля ў замежнаэканамічныхзнешнеэканамічных аперацыях. Палітыка Нацыянальнага Банка і спрыяльныя вонкавыязнешнія фактары прывялі да стабілізацыі курсукурса беларускага рубля. На фоне пазітыўных змен у эканоміцы і падатковай сферы (зніжэнне ПДВ з 20 % да 18 %, падатку саз зваротуабароту з 4,5 % да 4,15 % і тг. д.), зад пачатку 2004 года і да канца 2008 года курс беларускага рубля ў адносінах да далярадолара [[ЗША]] і расійскамурасійскага рублюрубля заставаўся фактычна нязменным. На працягу 2005 года назіраўся сталы рост банкаўскіх [[дэпазіт]]аў у нацыянальнай валюце<ref>Навіны tut.by — [http://news.tut.by/elections/62703.html У 2005 годзе ўнёскі насельніцтва ў нацыянальнай валюце выраслі на 56,5 %]</ref>. Тэмпы інфляцыі некаторы час увесь часпастаянна змяншаліся, так у 2002 годзе яна склала 34,8 %, у 2003 — 25,4 %, у 2004 — 14,4 %, у 2005 — 8,0 %, у 2006 — 6,6 %. Афіцыйны курс валюты цалкам зраўняўсязраўнаваўся з ценявым, як следства ценявы [[валютны рынак]] практычна знік.
 
16 сакавіка 2006 французскі банк [[BNP Paribas]] пачаў катыравацькаціраваць беларускі рубель у адносінах да амерыканскага далярадолара на міжбанкавымміжбанкаўскім рынку. Банк выставіў двухбаковую [[КатыроўкаКаціроўка|катыроўкукаціроўку]] — ён прадае і купляе беларускую валюту ў адносінах да далярадолара ЗША. Намеснік старшыні праўлення Нацбанка Васіль Мацюшэўскі назваў дадзены факт досыць знакавай падзеяй:<ref>[http://www.br.minsk.by/index.php?article=27056 Нашы рублі ў ЗША]</ref> <blockquote>Гэта кажа пра тое, што вядучыя сусветныя фінансавыя інстытуты з цікавасцю назіраюць за стабілізацыяй нашай крэдытнай палітыкі ў цэлым, і ў тым ліку беларускага рубля. З'яўляецца цікавасць да беларускага рубля як аб'ектуекта інвеставання</blockquote>
 
ПаПаводле словахслоў старшыні праўлення Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь [[Пётр Пракаповіч|Пятра Пракаповіча]], беларускі рубель павінен быў стаць цалкам канвертоўнымканверсоўным у [[2010|2010 годгодзе]]зе<ref>Навіны tut.by [http://news.tut.by/70532.html Пракаповіч: Беларускі рубель можа стаць цалкам канвертоўнымканверсоўным у 2010 годзе]</ref>.
 
Інфляцыя ў студзенестудзені-красавіку 2010 года 3,1 % (6,5 % за аналагічны перыяд 2009 года)<ref>[http://naviny.by/rubrics/finance/2010/05/11/ic_news_114_330986/ У студзене-красавіку інфляцыя ў Беларусі ў красавіку склала 3,1 %]</ref>.
 
З 2 студзеня 2009 года [[Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь]] перайшоў да механізмумеханізма прывязкі курсукурса беларускага рубля да кошыка замежных валют, адначасова дэвальваваўшы яго на 20,5 % у адносінах да далярадолара ЗША<ref>[http://www.dw-world.de/dw/article/0,,3916150,00.html Deutsche Welle: Беларускі рубель дэвальваваны на 20,5 адсоткаў у адносінах да даляра]</ref>.
 
Аб'ём чыстай куплі замежнай валюты суб'ектамі гаспадарання — рэзідэнтамі ў студзені—сакавіку 2010 склаў 1 млрд 497,1 млн даляраўдолараў ЗША (значна вышэй, чым за аналагічны перыяд 2009 года — 955,4 млн даляраўдолараў ЗША)<ref>[http://naviny.by/rubrics/finance/2010/05/13/ic_news_114_331152/ Попыт на валюту ў Беларусі расце]</ref>.
 
З прычыны [[Фінансавы крызіс у2011 года ў Беларусі|фінансавага крызісу 2011 года]] макраэканамічныя паказчыкі значна пагоршыліся: інфляцыя дасягнула 108,7 %, стаўка рэфінансавання была падвышанапавышана з 10 % да 45 % (гл. ніжэй). ПачынальнаПачынаючы з восені курс рубля пачаў вызначацца папаводле вынікахвынікаў гандлю на Беларускай валютна-фондавай біржы. Курс беларускага рубля зменшыўся ў адносінах да далярадолара ЗША з 3000 рублёў 31 снежня 2010 да 11 900 рублёў 31 снежня 2014 года (з улікам 20%-вайай камісіі на куплю валюты насельніцтвам — больш за 14 тысяч рублёў).
 
<!--+для абнаўлення-->Па выніках 2014 года інфляцыя ў Рэспубліцы Беларусь склала 16,2 %<ref>[http://belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika/otrasli-statistiki/tseny/operativnaya-informatsiya_4/ob-izmenenii-potrebitelskih-tsen-v-dekabre-2014-g/ Пра змену спажывецкіх коштаў у снежні 2014 г.]</ref>.
 
==== Пытанне валютнай інтэграцыі з Расіяй ====
З пачатку свайго кіравання прэзідэнт [[Лукашэнка, Аляксандр Рыгоравіч|А. Лукашэнка]] пачаў актыўна дзейнічаць у кірунку інтэграцыі з РФ. З самага пачатку ішла гаворка і пра ўводзіныўвядзенне адзінай беларуска-расійскай валюты. Артыкул 13 падпісанага ў 1999 годзе «Дагавора аб стварэнні Саюзнай Дзяржавы» прадугледжваў ўводзіныувядзенне адзінай грашовай адзінкі. 30 лістапада 2000 у [[Мінск]]у былабыло падпісана МіждзяржаўнаяМіждзяржаўнае дамовапагадненне паміж Рэспублікай Беларусь і Расіяй аб ўводзінахувядзенні адзінай грашовай адзінкі і фармаванніфарміраванні адзінага эмісійнага цэнтра Саюзнай дзяржавы. ЯнаЯно прадугледжвала, што ролю адзінай грашовай адзінкі з 1 студзеня 2005 года павінен быў выконваць расійскі рубель, а з 1 студзеня 2008 года павінна быць уведзена адзіная грашовая адзінка Саюзнай дзяржавы. Вакол месцаванняразмяшчэння і кантролю за гэтым цэнтрам разгарэлася доўгая дыскусія — ці павінна гэта быць [[Масква]], Мінск ціабо які-небудзь трэці горад.
 
У верасні 2005 гадыгода пасля правядзення паседжанняпасяджэння Саўміна Саюзнай Дзяржавы [[прэм'ер-міністр]] Расіі [[Міхаіл Фрадкоў]] заявіў журналістам, што Расія і Беларусь не гатовыя да ўводзінўвядзення адзінай валюты з 2006 года і не гатовыя назваць новыя тэрміны датуль, пакуль не будуць створаны эканамічныя ўмовы для гэтага рашэння, у прыватнасці, маецца на ўвазе рашэнне пытанняў па эмісійным цэнтры і па выраўноўванні эканамічных умоў у нашых краінах. Фрадкоў адзначыў:<ref>[http://www.ucpb.org/?lang=rus&open=1753 Расія і Беларусь не гатовыя да ўводзін адзінай валюты з 2006 года]</ref> <blockquote>З позвыпарадку дня гэта тэма не здымаецца, пытанне актуальна, больш таго, узнікае разуменне комплекснасці і неабходнасці рашэнняў, якія прадвызначаюць умовы для таго, каб адзіная валюта зарабілазапрацавала ў інтарэсах і Расіі, і Беларусі, і Саюзнай дзяржавы ў цэлым</blockquote>
 
На сённяшні дзень [[расійскі рубель]] так і не ўведзены ў Беларусі ў якасці адзінай валюты. Эксперты разыходзяцца ў адзнаках адносна таго, ці будзе гэта зроблена ў далейшым і калі менавіта.
 
==== Золатавалютныя рэзервы ====
Па метадалогіі МВФ, міжнародныя рэзервовыя актывы Беларусі за 2004 год павялічыліся на 54,4 % і склалі на 1 студзеня 2005 года $ 770,2 млн. У 2004 годзе золатавалютныя рэзервы ў нацыянальным вызначэнні выраслі на 17,1 % да $ 1,047 млрд. Па стане на 1 студзеня 2006 года аб'ём міжнародных рэзервовых актываў Беларусі ў вызначэнні адмысловагаспецыяльнага стандарту распаўсюдураспаўсюджвання дадзеныхданых МВФ складаў $ 1296,5 млн. Валавыя актывы Нацбанка ў замежнай валюце, каштоўных металах і камянях складалі $ 1629,6 млн, павялічыўшыся за год на $ 449,7 млн. Залаты запас краіны складаў 25,02 тоны (у валютным эквіваленце — $ 412,7 млн). Міжнародныя рэзервовыя актывы Беларусі, разлічаныя па методыцы МВФ па стане на снежань 2007, склалі $ 4182,2 млн, павялічыўшыся з пачатку года на 202,4 %. Міжнародныя рэзервовыя актывы Беларусі ў нацыянальным вызначэнні склалі $ 4997,6 млн, павялічыўшыся з пачатку года на 185 %<ref>[http://naviny.by/rubrics/finance/2008/01/09/ic_news_114_283537/ Міжнародныя рэзервовыя актывы Беларусі павялічыліся ў тры разы | Беларускія навіны]</ref>. Па стане на 1 сакавіка 2008 года, міжнародныя рэзервовыя актывы Беларусі, разлічаныя па методыцы МВФ, склалі $ 4 млрд 352,9 млн, павялічыўшыся з пачатку года на 4,1 %. Міжнародныя рэзервовыя актывы ў нацыянальным вызначэнні павялічыліся за гэты ж перыяд на 9,1 %, да $ 5 млрд 446,6 млн<ref>[http://news.tut.by/economics/104901.html Міжнародныя рэзервы Беларусі ў параўнанні з пачаткам года выраслі на 170 млн даляраў і складаюць 4,3 млрд даляраў ЗША]</ref>. На 1 студзеня 2015 года міжнародныя рэзервовыя актывы склалі 5 059 млн USD.
 
Міжнародныя рэзервовыя актывы Рэспублікі Беларусь, разлічаныя па метадалогіі МВФ на 1 студзеня кожнага года (у млн. USD)<ref>[http://nbrb.by/bel/statistics/reserveAssets/assets.asp Міжнародныя рэзервовыя актывы Рэспублікі Беларусь], ''Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь''</ref>:
 
<timeline>
Радок 179:
</timeline>
 
20 кастрычніка 2011 года старшыня праўлення Нацбанка [[Надзея Андрэеўна Ермакова|Надзея Ермакова]] паведаміла, што 74 % золатавалютных рэзерваў Нацбанка (3,5 з 4,7 млрд даляраўдолараў) — гэта абавязакдоўг перад банкамі па ўгодахздзелках СВАПСВОП. Такім чынам, рэальныя золатавалютныя рэзервы складаюць толькі 1,2 млрд даляраўдолараў<ref>[http://afn.by/news/i/158899 Ермакова: 74 % ЗВР Нацбанка — гэта валютны абавязак перад банками]</ref><ref>[http://nn.by/index.php?c=ar&i=62128 Прыступ шчырасці Ермаковай: золатавалютных рэзерваў няма зусім]</ref>.
 
ПаПаводле дадзеныхданых на 1 студзеня 2013 года залаты запас Нацыянальнага банка Беларусі вырас на 1,6 т за 2012 год і склаў 33,3 тоны<ref>[http://news.tut.by/economics/330850.html Залаты запас Нацбанка за 2012 год вырас на 1,6 тоны]</ref>. На 1 студзеня 2016 года залаты запас склаў 38,1 т.
На 1 студзеня 2016 года залаты запас склаў 38,1 т.
 
==== Стаўка рэфінансавання ====
Радок 274 ⟶ 273:
</timeline>
| Подпіс =}}
Па меры зніжэння інфляцыі ў 1990-х і першай палове 2000-х гадоў Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь паступова змяншаў і [[стаўка рэфінансавання|стаўку рэфінансавання]], каб стымуляваць рост эканомікі. Да прыкладу, на пачатак 2004 гадыгода яна складала 28 %, на пачатак 2005 — 17 %, на пачатак 2006 — 11 %, на пачатак 2007 — 10 %<ref name="RefinancingRate" />. У сувязі з ажыятажным [[попыт]]ам на валюту, якія назіралісяназіраўся напачатку 2007 года ва ўмовах рэзкага падвышэнняпавышэння кошту на закупляны Рэспублікай Беларусь [[прыродны газ]], было прынята рашэнне павялічыць стаўку рэфінансавання з 10 % да 11 %, аднак пасля стабілізацыі сітуацыі яна была ў некалькі [[этап]]ащэтапаў зніжана да 10 % (на 1 кастрычніка 2007)<ref>[http://news.tut.by/95329.html Стаўка рэфінансавання Нацбанка Беларусі з 1 кастрычніка зніжана да 10 % гадавых — Эканоміка і бізнэс]</ref>. З 1 ліпеня 2008 года стаўка рэфінансавання была зноў падвышанапавышана да 10,25 %<ref>[http://news.tut.by/economics/112096.html З сённяшняга дня павялічылася стаўка рэфінансавання — Эканоміка і бізнэс]</ref>. У 2011 годзе з прычыны [[Фінансавы крызіс у Беларусі|фінансавага крызісу]] стаўка рэфінансавання была рэзка падвышанапавышана ў некалькі этапаў да 45 %. Затым Нацыянальны банк пачаў змяншаць стаўку рэфінансавання, але 9 студзеня 2015 года з-за чарговага абвастрэння сітуацыі на фінансавым рынку падняў яе да 25 %<ref name=jan9>[http://people.onliner.by/2015/01/08/nb-15/ З 9 студзеня Нацбанк адмяняе валютны падатак у абменніках і павялічвае на 5 % стаўку рэфінансавання]</ref>.
 
==== Дэвальвацыя 2009 года ====
2 студзеня 2009 года Нацыянальным банкам Рэспублікі Беларусь курс беларускага рубля быў адначасова зніжаны (дэвальваваны) на 20 %. Так, курс далярадолара ЗША быў усталяваны на ўзроўні Br2650, еўра — Br3703, расійскага рубля — Br90,16.
 
Курсы змяніліся такім чынам (у дужках для параўнання — на 1 студзеня):
Радок 289 ⟶ 288:
24 мая 2011 года Нацыянальным банкам Рэспублікі Беларусь курс беларускага рубля быў паўторна дэвальваваны да Br4930 за даляр ЗША, гэта значыць прыкладна на 56 %. Таксама курс еўра быў усталяваны на ўзроўні Br6914,82, расійскага рубля — Br173,95<ref>[http://belapan.by/archive/2011/05/23/472499/ Нацбанк Беларусі павялічыў курс даляра да беларускага рубля на 56 % — з 3,155 да 4,930], ''[[БЕЛАПАН]]'' (23.05.2011)</ref>.
 
Курсы змяніліся наступным чынам (у дужках для параўнання — на 23 траўнямая):
* 1 долар ЗША — 4930,00 (3155,00)
* 1 еўра — 6914,82 (4516,00)
Радок 295 ⟶ 294:
* 1 украінская грыўня — 616,67 (394,97)
 
===== Падзенне курсукурса 20 кастрычніка 2011 года =====
У адпаведнасці з планам мерапрыемстваў Урада і Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь па выйсцівыхаду на адзіны раўнаважкіраўнаважны курс беларускага рубля 20 кастрычніка 2011 гадыгода курс нацыянальнай валюты зваліўся на 52 %, што фактычна азначае паўторную дэвальвацыю за перыяд з 24 траўнямая 2011 гадыгода.
 
Курсы Br з 21 кастрычніка 2011 года (у дужках для параўнання — на 20 кастрычніка):
Радок 308 ⟶ 307:
==== Снежань 2014 года ====
{{main|Валютна-фінансавы крызіс 2014 года ў Беларусі}}
На працягу 2012—2014 гадоў беларускі рубель саслабляўсяаслабляўся ў адносінах да далярадолара не больш чым на 10 рублёў уза дзень. У снежні 2014 года ўслед за хуткім падзеннем расійскага рубля ў абменных пунктах стаў расці курс далярадолара і еўра да беларускага рубля, у той час як курс, які ўсталёўваецца Нацыянальным банкам, практычна не рос. Да 19 снежня мінімальны курс продажу далярадолара насельніцтву ў Мінску вырас да 11 500 рублёў, максімальны — да 11 990<ref>[http://naviny.by/rubrics/finance/2014/12/19/ic_news_114_451008/ У Беларусі адменены гандаль на валютнай біржы]</ref> пры афіцыйным курсе ў 10 890 рублёў. У Гомелі курс продажу далярадолара ў абменных пунктах вырас да 13 000 рублёў<ref>[http://naviny.by/rubrics/finance/2014/12/18/ic_news_114_450985/ Фотофакт. У цэнтры Гомелю еўра прадаюць па 15 тысяч]</ref>.
 
Насуперак запэўненням Аляксандра Лукашэнкі<ref>[http://news.tut.by/economics/428458.html Лукашэнка: Дэвальвацыі не будзе(18.12.2014)]</ref> і Пятра Пракаповіча пра немагчымасць новай дэвальвацыі, днём 19 снежня Нацыянальны банк увёў «часавуючасовую» камісію ў 30 % на продаж валюты насельніцтву<ref>[http://people.onliner.by/2014/12/19/val-10 Экстраныя меры Нацбанка]</ref>.
 
29 снежня Нацыянальны банк зменшыў камісію да 20 %<ref>[http://www.nbrb.by/Press/?nId=1110 ПраАб зніжэннезніжэнні памеру камісійнага збору пры куплі насельніцтвам замежнай валюты.]</ref>, адначасова дэвальваваўшы рубель на 7 %.
 
За 2014 год агульная дэвальвацыя склала 24,7 %
 
==== Студзень 2015 года ====
5 студзеня зноў была праведзена дэвальвацыя на 7,1 %. Адначасова камісія зніжана да 10 %.<ref>[http://www.nbrb.by/Press/?nId=11121105&l=be ПраАб зніжэннезніжэнні памеру камісійнага збору пры куплі насельніцтвам замежнай валюты]</ref>
 
Курсы Br з 6 студзеня 2015 года (у дужках для параўнання — на 5 студзеня):
* 1 доардолар ЗША — 12 740,00 (11 900,00)
* 1 еўра — 15 230,00 (14 460,00)
* 1 расійскі рубель — 218,00 (207,00)
 
8 студзеня праведзена чарговая дэвальвацыя на 7,5 %. Камісія за куплю валюты адменена:<ref name="autogenerated1">'''[http://www.nbrb.by/Press/?nId=11141107&l=be ПраАб мерымерах грашова-крэдытнай палітыкі па стабілізацыі сітуацыі ў фінансавай сферы]'''</ref>
 
Курсы Br з 9 студзеня 2015 года (у дужках для параўнання — на 8 студзеня):
Радок 331 ⟶ 330:
* 1 расійскі рубель — 221,00 (209,50)
 
9 студзеня беларускі рубель дэвальваваны на 2,18 %. Нацбанк аднавіў выкарыстанне механізмумеханізма прывязкі курсукурса рубля да кошыка замежных валют. У структуры кошыка дзельдоля расійскага рубля павялічана да 40 адсоткаўпрацэнтаў, а дзелідолі еўра і далярадолара ЗША зніжаны да 30 адсоткаўпрацэнтаў кожная.<ref name=autogenerated1 />
 
12 студзеня беларускі рубель дэвальваваны на 1,78 %.
Радок 340 ⟶ 339:
 
==== Лістапад 2015 года ====
4 лістапада 2015 года было абвешчана пра правядзенне чарговай дэнамінацыі беларускага рубля. З 1 ліпеня 2016 гадыгода пачнецца абмен банкнотбанкнотаў узору 2000 гадыгода на банкноты і манеты ўзору 2009 гадыгода ў суадносінах 10 000:1. Усяго ў зваротабарачэнне будзе выпушчана сем7 выглядаўнаміналаў банкнотбанкнотаў (5, 10, 20, 50, 100, 200 і 500 рублёў), а таксама 8 выглядаўнаміналаў манет (1, 2, 5, 10, 20, 50 капеек і 1 і 2 рублярублі)<ref>[http://www.nbrb.by/Press/?nId=12141203&l=be ПраАб правядзеннеправядзенні з 1 ліпеня 2016 г. дэнамінацыі беларускага рубля]</ref>.
 
==== Графік змены курсукурса ў 1995—2016 гадах ====
Змена курсукурса беларускага рубля ў адносінах да далярадолара ЗША ў 1995—2016 гадах (усе курсы дадзены на 31 снежня кожнага года, а таксама на 30 чэрвеня 2016 года; лічбы да 1999 года ўлучнаўключна дадзены з улікам дэнамінацыі 2000 года; у дужках — з улікам дэнамінацыі 2016 года)<ref>[http://nbrb.by/statistics/rates/ratesDaily.asp Афіцыйны курс беларускага рубля ў адносінах да замежных валют, які ўсталёўваецца Нацыянальным банкам Рэспублікі Беларусь]</ref>.
 
<timeline>
Радок 435 ⟶ 434:
{{main|Памятныя манеты Рэспублікі Беларусь}}
 
Выпуск памятных манет пачаты 27 снежня 1996 года. Памятныя манеты з каштоўных і некаштоўных металаў чаканяцца, у сувязі з адсутнасцю ўласнага манетнага двара, за мяжой (у НямеччынеГерманіі, Літве, Польшчы, Расіі і інш. краінах).
 
Па ўмовах дэнамінацыі 2016 года выпушчаныя раней памятныя манеты не падлягаюць абмену і падлягаюць прыёму ва ўсе віды плацяжоў па намінальным кошце.
 
=== Манеты ўзору 2009 года (выпушчаны ў 2016 годзе) ===
З 1 ліпеня 2016 года, упершыню за ўсю гісторыю беларускага рубля, у сувязі з [[Дэнамінацыя, (эканоміка)|дэнамінацыяй]] у зваротабарачэнне уводзяццаўводзяцца манеты. Раней Беларусь была адной з нешматлікіх краін у свеце, дзе выпускаліся толькі памятныя манеты, якія фактычна не ўжываныявыкарыстоўваліся ў звароцеабарачэнні.
 
Манеты былі адчаканены на Літоўскам манетным двары і [[МанетныКрэмніцкі манетны двор Крэмніцы|Манетным двары Крэмніцы]]<ref name=producer>http://naviny.by/rubrics/finance/2015/11/10/ic_articles_114_190231/ Новыя беларускія грошы зроблены ў Еўрасаюзе</ref>. Усе манеты зроблены са сталі. Манеты да 5 капеек пакрыты меддзю; 10, 20, 50 капеек — меддзю і латунню; 1 рубель — меддзю і нікелем. Манета добрай якасцювартасцю 2 рублі — [[Біметалічная манета|біметал]], цэнтр пакрыты меддзю і нікелем, кольца — меддзю і латунню. На [[аверс]]е ўсіх манет намаляваныразмешчаны відарыс [[герб Рэспублікі Беларусь|герба Рэспублікі Беларусь]], надпіс «БЕЛАРУСЬ» і год чаканкі. На [[Рэверс (нумізматыка)|рэверсе]] намаляваны намінал манеты ўразам суправаджэнніз розныхрознымі арнаментаўарнаментамі.
 
{|class="wikitable" style="font-size: 90%; width: 100%"
!colspan="13"|Манеты Рэспублікі Беларусь (з 2016 гадыгода)
|-
!colspan="3"| Выява
Радок 456 ⟶ 455:
! Аверс
! Рэверс
! Гурт
! Група
! Дыяметр<br />(мм)
! Таўшчыня<br />(мм)
Радок 463 ⟶ 462:
! Аверс
! Рэверс
! Гурт
! Група
 
|- style="text-align:center;"
Радок 473 ⟶ 472:
| rowspan="3"| 1,25
| 1,55
| rowspan="3"| Сталь, пакрытая медзюмеддзю
| rowspan="7"| [[Герб Рэспублікі Беларусь]], пад ім назва краіны, год чаканкі
| rowspan="3"| Намінал, арнамент, сімвалізуючыякі сімвалізуе багацце і дастатак
| rowspan="3"| ГладкіРоўны
| rowspan="8"| 2009
| rowspan="8"| 1 ліпеня<br />2016
Радок 505 ⟶ 504:
| 2,8
| rowspan="3"| Сталь, пакрытая меддзю і латунню
| rowspan="3"| Намінал, арнамент, сімвалізуючыякі сімвалізуе ўрадлівасць і жыццёвую сілу
| rowspan="3"| РубчастыНасечка з сегментамі
 
|- style="text-align:center;"
Радок 535 ⟶ 534:
| 5,6
| Сталь, пакрытая меддзю і [[Нікель|нікелем]]
| rowspan="2"| Намінал, арнамент, сімвалізуючыякі сімвалізуе імкненне да шчасця і волісвабоды
| Насечка
| Рубчасты
 
|- style="text-align:center;"
Радок 550 ⟶ 549:
| Надпіс «БЕЛАРУСЬ», падзелены элементам нацыянальнага арнаменту
|-
|colspan="13" align="left"|<small>Маштаб выяваўмалюнкаў — 4,0 пікселя на міліметр.
|}
 
Радок 557 ⟶ 556:
=== Банкноты ўзору 1992—1999 гадоў ===
{|class="wikitable" style="font-size: 90%; text-align:center"
!colspan="10"| Серыі 1992—1999 гадоў [http://www.nbrb.by/bel/CoinsBanknotes/Banknotes/OutOfCircl]
|-
!rowspan="2"| Год
Радок 565 ⟶ 564:
!rowspan="2"| Асноўныя колеры
!colspan="2"| Апісанне
!rowspan="2"| Дата выйсцявыхаду
!rowspan="2"| Дата выняткузняцця
|-
! АсабовыПярэдні бок
! Адваротны бок
! АсабовыПярэдні бок
! Адваротны бок
|-
Радок 577 ⟶ 576:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1992-Bill-0.5-Reverse.jpg|105px]]
| <big>50 капеек
|rowspan="11"| 105?53105×53
| ружовы<br />чырвоны
| выява [[ЗвычайнаяВавёрка вавёрказвычайная|вавёркі]]
|rowspan="11"| малюнак [[Пагоня (герб)|герба «Пагоня»]]
|rowspan="8"| 25 траўнямая<br />1992
|rowspan="20"| 1 студзеня<br />2001
|-
Радок 587 ⟶ 586:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1992-Bill-1-Reverse.jpg|105px]]
| <big>1 рубель
| сіне-зялёны<br />галубайблакітны
| малюнак беглагавыява [[Заяц-русак|зайца]], які бяжыць
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1992-Bill-3-Obverse.jpg|105px]]
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1992-Bill-3-Reverse.jpg|105px]]
| <big>3 рублі
| зялёны<br />памяранцавыаранжавы
| выява [[Бабёр еўрапейскі|баброў]]
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1992-Bill-5-Obverse.jpg|105px]]
Радок 600 ⟶ 599:
| <big>5 рублёў
| сіні<br />ружовы
| выява [[Воўк|ваўкоў]]
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1992-Bill-10-Obverse.jpg|105px]]
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1992-Bill-10-Reverse.jpg|105px]]
| <big>10 рублёў
| зялёны<br />памяранцавыаранжавы
| выява [[Рысь|рысі]] з рысянём
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1992-Bill-25-Obverse.jpg|105px]]
Радок 629 ⟶ 628:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1992-Bill-200-Reverse.jpg|105px]]
| <big>200 рублёў
| галубайблакітны<br />карычневы
| [[Прывакзальная плошча, (Мінск)|Прывакзальная плошча]] уў Мінску
|rowspan="2"| 8 снежня<br />1992
|-
Радок 637 ⟶ 636:
| <big>500 рублёў
| фіялетавы
| [[Плошча Перамогі, (Мінск)|Плошча Перамогі]] уў Мінску
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1992-Bill-1000-Obverse.jpg|105px]]
Радок 649 ⟶ 648:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1998-Bill-1000-Obverse.jpg|110px]]
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1998-Bill-1000-Reverse.jpg|110px]]
| 110?60110×60
| вялікая выява ліку «1000»
| 16 верасня<br />1998
Радок 657 ⟶ 656:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1992-Bill-5000-Reverse.jpg|105px]]
|rowspan="2"| <big>5000 рублёў
| 105?60105×60
|rowspan="2"| ружовы<br />бэзавы
|rowspan="2"| [[Траецкае прадмесце]] уў Мінску
| выява герба «Пагоня»
| 7 красавіка<br />1994
Радок 666 ⟶ 665:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1998-Bill-5000-Obverse.jpg|110px]]
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1998-Bill-5000-Reverse.jpg|110px]]
| 110?60110×60
| вяліківялікая малюнаквыява ліку «5000»
| 16 верасня<br />1998
|-
Радок 674 ⟶ 673:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1994-Bill-20000-Reverse.jpg|150px]]
| <big>20 000 рублёў
|rowspan="6"| 150?69150×69
| памяранцавыаранжавы<br />зялёны
| [[Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь]]
| выява герба «Пагоня»
Радок 685 ⟶ 684:
| <big>50 000 рублёў
| жоўты<br />карычневы
| [[ХолмскіяХолмская варотыбрама|Холмскія вароты ў Брэсцкай крэпасці]]
| Мемарыял «[[Брэсцкая крэпасць]]»
| 15 верасня<br />1995
Радок 695 ⟶ 694:
| шэры
| [[Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета Рэспублікі Беларусь]]
| сцэна з балета «Выбранніца» («Выбранніца»)[[Яўген ЯўгеніяАляксандравіч ГлебоваГлебаў|Яўгена Глебава]]
| 17 кастрычніка<br />1996
|-
Радок 703 ⟶ 702:
| <big>500 000 рублёў
| чырвоны
| [[Палац культуры прафсаюзаў|Рэспубліканскі палац культуры прафсаюзаў]] у Мінску
| скульптуры, умацаваныя на франтоне будынка
| 1 снежня<br />1998
Радок 711 ⟶ 710:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-1999-Bill-1000000-Reverse.jpg|150px]]
| <big>1 000 000 рублёў
| блакітны
| галубай
| [[Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь]]
| фрагмент карціны [[Іван Фаміч Хруцкі|І. Хруцкага]] «Партрэт жонкі з кветкамі і садавінайфруктамі»
| 30 красавіка<br />1999
|-
Радок 720 ⟶ 719:
| <big>5 000 000 рублёў
| фіялетавы
| [[ПалацМінскі палац спорту (Мінск)|Палац спорту]] уў Мінску
| спартовыспартыўны комплекс «[[Цэнтр алімпійскай падрыхтоўкі Раўбічы|Раўбічы]]»
| 6 верасня<br />1999
|-
|colspan="10" align="left"|<small>выяваМаштаб малюнкаў — 1,0 пікселя на міліметр.
|+
|}
Радок 730 ⟶ 729:
=== Банкноты ўзору 2000 года ===
{|class="wikitable" style="font-size: 90%; text-align:center"
!colspan="9"| Серыя 2000 года [http://www.nbrb.by/bel/CoinsBanknotes/BankNotes]
|-
!colspan="2"| Выява
Радок 737 ⟶ 736:
!rowspan="2"| Асноўныя колеры
!colspan="2"| Апісанне
!rowspan="2"| Дата выйсцявыхаду
!rowspan="2"| Дата выняткузняцця
|-
! АсабовыПярэдні бок
! Адваротны бок
! АсабовыПярэдні бок
! Адваротны бок
|-
Радок 748 ⟶ 747:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-2000-Bill-1-Reverse.jpg|110px]]
| <big>1
|rowspan="3"| 110*60110×60
| зялёны
| [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі]]
Радок 759 ⟶ 758:
| <big>5
| ружовы
| [[Траецкае прадмесце]] уў Мінску
| вялікая выява лічбы «5»
| 1 снежня<br />2004<ref>[http://www.nbrb.by/Press/?nId=199 Спыняецца выпуск у зварот білетаў Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь добрай якасцю 5 рублёў узору 2000 года]</ref>
Радок 767 ⟶ 766:
| <big>10
| фіялетавы
| стары будынак [[Нацыянальная бібліятэка Рэспублікі БеларусьБеларусі|Нацыянальнай бібліятэкі Рэспублікі Беларусь]]
| вялікая выява лічбы «10»
|rowspan="2"| 1 сакавіка<br />2013<ref name="vyv">[http://www.rbc.ru/rbcfreenews/20120901015000.shtml Нацбанк Беларусі спыняе выпуск банкнот наміналам 10 і 20 беларускіх рублёў]</ref>
Радок 774 ⟶ 773:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-2000-Bill-20-Reverse.jpg|150px]]
| <big>20
|rowspan="3"| 150*69150×69
| светла-карычневы
| [[Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь]]
Радок 783 ⟶ 782:
| <big>50
| чырвоны
| [[ХолмскіяХолмская варотыбрама|Холмскія вароты ў Брэсцкай крэпасці]]
| Мемарыял «[[Брэсцкая крэпасць]]»
| 1 ліпеня<br />2015<ref>[http://www.nbrb.by/Press/?nId=1070 НБРБ: ПраАб вывадвывадзе саз зваротуабарачэння банкнотбанкнотаў Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь наміналам 50 рублёў]</ref>
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:100-rubles-Belarus-2000-f.jpg|150px]]
Радок 792 ⟶ 791:
| зялёны
| [[Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета Рэспублікі Беларусь]]
| сцэна з балета «Выбранніца» («Выбранніца»)[[Яўген ЯўгеніяАляксандравіч ГлебоваГлебаў|Яўгена Глебава]]
|rowspan="9"| 1 студзеня<br />2017
|-
Радок 798 ⟶ 797:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-2000-Bill-500-Reverse.jpg|150px]]
| <big>500
|rowspan="8"| 150*74150×74
| карычневы
| [[Палац культуры прафсаюзаў|Рэспубліканскі палац культуры прафсаюзаў]] у Мінску
| скульптуры, умацаваныя на франтоне будынка
|-
Радок 806 ⟶ 805:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:1000-rubles-Belarus-2000-b.jpg|150px]]
| <big>1000
| блакітны
| галубай
| [[Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь]]
| фрагмент карціны [[Іван Фаміч Хруцкі|І. Ф. Хруцкага]] «Партрэт жонкі з кветкамі і садавінайфруктамі» (1838)
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:5000-rubles-Belarus-2000-f.jpg|150px]]
Радок 814 ⟶ 813:
| <big>5000
| фіялетавы
| [[ПалацМінскі палац спорту (Мінск)|Палац спорту]] уў Мінску
| СпорткомплексСпартыўны комплекс «[[Раўбічы]]»
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:10000-rubles-Belarus-2000-f.jpg|150px]]
Радок 830 ⟶ 829:
| аліўкавы
| [[Палац Румянцавых — Паскевічаў]] у [[Гомель|Гомелі]]
| Гомельскі палац у XIX уст. на карціне [[Адам Ідзкоўскі|А. Ідзкоўскага]]
| 21 студзеня<br />2002
|-
Радок 836 ⟶ 835:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:50000-rubles-Belarus-2000-b.jpg|150px]]
| <big>50 000
| блакітны
| галубай
| [[Мірскі замак]] ([[ГарадзенскаяГродзенская вобласць]])
| калаж з дэкаратыўных элементаў замка
| 20 снежня<br />2002
Радок 844 ⟶ 843:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:100000-rubles-Belarus-2000-b.jpg|150px]]
| <big>100 000
| аранжавы
| памяранцавы
| [[Нясвіжскі замак]]
| карціна [[Напалеон Орда|Напалеона АрдыОрды]] «Нясвіжскі замак»
| 15 ліпеня<br />2005
|-
Радок 852 ⟶ 851:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:200000-rubles-Belarus-2000-b.jpg|150px]]
| <big>200 000
| зялёны<br />памяранцавыаранжавы
| [[Магілёўскі абласны мастацкі музей імя МасленнікаваПаўла Масленікава|Магілёўскі абласны мастацкі музей імя Масленікава]]
| калаж з дэкаратыўных элементаў будынка музея
| 12 сакавіка<br />2012
Радок 862 ⟶ 861:
 
=== Банкноты ўзору 2000 года (мадыфікацыя 2010 года) ===
У 2010 годзе, пасля прыняцця новай арфаграфіі, на 50-рублёвай і 50 000-рублёвай банкнотах узору 2000 года слова ''пяцьдз'''е'''сят'' стала ўтрымоўвацьзмяшчаць арфаграфічную памылку, правільна варта пісаць ''пяцьдз'''я'''сят''<ref>[http://www.belaruspartisan.org/bp-forte/?newsPage=0&news=70484&backPage=13&page=100 Беларускі Партызан, У Беларусі ходзяць грошы з памылкамі!]</ref><ref>[http://telegraf.by/2010/10/maladi-front-trebuet-ot-nacbanka-izmenit--nadpisi-na-den-gax.html «Малады Фронт» патрабуе ад Нацбанка змяніць надпісы на грошах]</ref>.
 
Для прывядзення надпісаў на гэтых банкнотах у адпаведнасць з новымі правіламі беларускай арфаграфіі 29 снежня 2010 года былі ўведзены ў зварот банкноты Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь наміналам 50 і 50 000 рублёў узору 2000 года мадыфікацыі 2010 года. Малюнак асабовайпярэдняга і адваротнайадваротнага бакоў, каляровая гама і памер новых мадыфікаваных банкнотбанкнотаў засталіся такімі ж, як і ў банкнотбанкнотаў адпаведнага наміналу ўзору 2000 года.
 
Новыя банкноты маюць наступныя адрозненні: пазначэннеабазначэнне наміналу, размешчанае на асабовайпярэднім і адваротнайадваротным баках банкноты, надрукавана па новых правілах беларускай арфаграфіі — ''пяцьдз'''я'''сят'' замест ''пяцьдз'''е'''сят''. На банкноце наміналам 50 рублёў адсутнічае палімерная празрыстая нітка з тэкстам «НБРБ». На банкноце наміналам 50 000 рублёў палімерная празрыстая нітка з тэкстам «НБРБ» была заменена металізаванай ахоўнай ніткай. Пры разглядзе банкноты на прасвет ахоўная нітка мае выгляд скразной цёмнай паласы.
 
Выпушчаныя раней банкноты ўзору 2000 года па-ранейшаму застаюцца законным аплатнымплацежным сродкам Рэспублікі Беларусь і абавязковыя да прыёму па намінальным кошце.
 
{|class="wikitable" style="font-size: 90%; text-align:center"
Радок 878 ⟶ 877:
!rowspan="2"| Асноўны колер
!colspan="2"| Апісанне
!rowspan="2"| Дата выйсцявыхаду
!rowspan="2"| Дата выняткузняцця
|-
! АсабовыПярэдні бок
! Адваротны бок
! АсабовыПярэдні бок
! Адваротны бок
|-
Радок 889 ⟶ 888:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-2010-Bill-50-Reverse.jpg|150px]]
| <big>50
| 150?69150×69
| чырвоны
| [[ХолмскіяХолмская варотыбрама|Холмскія вароты ў Брэсцкай крэпасці]]
| Мемарыял «[[Брэсцкая крэпасць]]»
|rowspan="2"| 29 снежня<br />2010
Радок 899 ⟶ 898:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:50000-rubles-Belarus-2010-b.jpg|150px]]
| <big>50 000
| 150?74150×74
| блакітны
| галубай
| [[Мірскі замак]] ([[Гродзенская вобласць]])
| калаж з дэкаратыўных элементаў замка
| 1 студзеня<br />2017
|-
|colspan="9" align="left"|<small>Маштаб выяваў малюнкаў — 1,0 пікселя на міліметр.
|+
|}
 
=== Банкноты ўзору 2000 года (мадыфікацыя 2011 года) ===
З мэтай узмацнення ахоўных прыкмет і ўдасканаленніўдасканалення візуальных элементаў абароны на банкнотах Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь наміналам 500, 1000, 10 000 і 20 000 рублёў узору 2000 года 15 сакавіка 2011 года ўводзяцца ў зварот банкноты Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь наміналам 500, 1000, 10 000 і 20 000 рублёў, 25 ліпеня 2011 года — банкнота наміналам 5000 рублёў, 5 верасня 2011 года — банкнота наміналам 100 рублёў узору 2000 мадыфікацыі 2011 года.
 
Малюнак пярэдняйпярэдняга і адваротнайадваротнага бакоў, каляровая гама і памер новых мадыфікаваных банкнотбанкнотаў засталіся такімі ж, як і ў банкнотбанкнотаў адпаведнага наміналамнаміналу узоруўзору 2000 года.
 
Новыя банкноты (акрамя 100 рублёў) маюць наступныя адрозненні: замест палімернай празрыстай ніткі з тэкстам «НБРБ» у паперу ўведзена металізаваная ахоўная нітка. Пры разглядзе банкноты на прасвет ахоўная нітка мае выгляд скразной цёмнай паласы. Менавіта таму банкноты новага ўзору не апазнаюцца кававымі апаратамі. У масе паперы банкноты наміналам 100 рублёў ахоўная нітка была прыбрана.
 
Мадыфікаваныя банкноты, якія ўводзяцца ў зваротабарачэнне, з'яўляюцца законным аплатнымплацежным сродкам Рэспублікі Беларусь і абавязковыя да прыёму па намінальным кошце ва ўсе выглядывіды плацяжоў без усякіх абмежаванняў. Банкноты Нацыянальнага банка ўзору 2000 года наміналам 100, 500, 1000, 5000, 10 000 і 20 000 рублёў нароўні з мадыфікаванымі банкнотамі застаюцца ў звароцеабарачэнні на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь.
 
{|class="wikitable" style="font-size: 90%; text-align:center"
Радок 926 ⟶ 925:
!rowspan="2"| Асноўны колер
!colspan="2"| Апісанне
!rowspan="2"| Дата выйсцявыхаду
!rowspan="2"| Дата выняткузняцця
|-
! АсабовыПярэдні бок
! Адваротны бок
! АсабовыПярэдні бок
! Адваротны бок
|-
Радок 937 ⟶ 936:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:100-rubles-Belarus-2011-b.jpg|150px]]
| <big>100
| 150*69150×69
| зялёны
| [[Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета Рэспублікі Беларусь]]
| сцэна з балета «Выбранніца» («Выбранніца»)[[Яўген ЯўгеніяАляксандравіч ГлебоваГлебаў|Яўгена Глебава]]
| 5 верасня<br />2011
| rowspan="6"| 1 студзеня<br />2017
Радок 947 ⟶ 946:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:Belarus-2011-Bill-500-Reverse.jpg|150px]]
| <big>500
|rowspan="5"| 150*74150×74
| карычневы
| [[Палац культуры прафсаюзаў|Рэспубліканскі палац культуры прафсаюзаў]] у Мінску
| скульптуры, умацаваныя на франтоне будынка
|rowspan="2"| 15 сакавіка<br />2011
Радок 956 ⟶ 955:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:1000-rubles-Belarus-2011-b.jpg|150px]]
| <big>1000
| блакітны
| галубай
| [[Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь]]
| фрагмент карціны [[Іван Фаміч Хруцкі|І. Хруцкага]] «Партрэт жонкі з кветкамі і садавінайфруктамі»
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:5000-rubles-Belarus-2011-f.jpg|150px]]
Радок 964 ⟶ 963:
| <big>5000
| фіялетавы
| [[Палац спорту, (Мінск)|Палац спорту]] уў Мінску
| СпорткомплексСпартыўны комплекс «[[Раўбічы]]»
| 25 ліпеня<br />2011
|-
Радок 981 ⟶ 980:
| аліўкавы
| [[Палац Румянцавых — Паскевічаў]] у [[Гомель|Гомелі]]
| Гомельскі палац у XIX уст. на карціне [[Адам Ідзкоўскі|А. Іздкоўскага]]
|-
|colspan="9" align="left"|<small>Маштаб выяваў малюнкаў — 1,0 пікселя на міліметр.
|+
|}
 
=== Банкноты ўзору 2009 года (выпушчаны ў 2016 годзе) ===
У сувязі з правядзеннем дэнамінацыі з 1 ліпеня 2016 года ўводзяцца банкноты новага ўзору<ref name="autogenerated2">[http://www.nbrb.by/Press/?nId=12141203&l=be ПраАб правядзеннеправядзенні з 1 ліпеня 2016 г. дэнамінацыі беларускага рубля]</ref>.
 
Кожная банкнота прысвечана адной з абласцей Беларусі і гораду Мінску. Адпаведнасць вобласці наміналу банкнотбанкнотаў вызначана ў алфавітным парадку. Выява банкноты наміналам 5 рублёў прысвечана [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]], 10 рублёў — [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]], 20 рублёў — [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]], 50 рублёў — [[Гродзенская вобласць|ГарадзенскайГродзенскай вобласці]], 100 рублёў — [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]], 200 рублёў — [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай вобласці]], 500 рублёў — гораду Мінску. Купюры аддрукаваны фірмай [[De La Rue|«Thomas De La Rue»]]<ref name=producer /> — адным з сусветных лідараў валютнай індустрыі па вытворчасці банкнотбанкнотаў, каштоўных папер, банкаўскага абсталявання ў [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]]. Новыя грошы былі гатовыя яшчэ ў 2008—2009 гадах, але тады ўвесці іх у зваротабарачэнне не дазволіў крызіс. Вырабленыя грашовыя знакі былі перададзеныперададзеныя ў Цэнтральнае сховішча Нацыянальнага банка.
 
З улікам часу выраба,вырабу новыя беларускія рублі маюць вызначаныяпэўныя асаблівасці. У прыватнасці, на выпусканых у зварот банкнотах узору 2009 года, змесцаванаякія выпускаюцца ў абарачэнне, размешчана факсіміле подпісу займалагаП.П. Пракаповіча, які займаў на той момант пасаду Старшыні Праўлення Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь П. П. Пракаповіча<ref name=autogenerated2 />.
 
Акрамя таго, на новай банкноце наміналам 50 рублёў змесцаваныразмешчаны надпіс «пяцьдзесят», якішто не адпавядае дзейсным у наш час правілам беларускай арфаграфіі, якія дзейнічаюць цяпер. У адпаведнасці з Законам Рэспублікі Беларусь ад 23 ліпеня 2008 года № 420-З «ПраАб правілыправілах беларускай арфаграфіі і пунктуацыі» гэта слова павінна пісацца праз літару «я» ў другім складзе — «пяцьдзясят». Пры ажыццяўленні Нацыянальным банкам наступных замоўзаказаў на выраб новых банкнот паказаныябанкнотаў названыя неадпаведнасці будуць ухіленыліквідаваны<ref name=autogenerated2 />.
 
{|class="wikitable" style="font-size: 90%; text-align:center"
Радок 1 004 ⟶ 1 003:
!rowspan="2"| Асноўныя колеры
!colspan="2"| Апісанне
!rowspan="2"| Дата выйсцявыхаду
|-
! АсабовыПярэдні бок
! Адваротны бок
! АсабовыПярэдні бок
! Адваротны бок
|-
Радок 1 014 ⟶ 1 013:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:5 Belarus 2009 back.jpg|135px]]
| <big>5
| 135*72135×72
| памяранцавыаранжавы<br />карычневы
| [[Камянецкая вежа]], [[Камянец]], Брэсцкая вобласць
| калаж на тэму першых славянскіх селішчаўпаселішчаў:<br />фрагмент скуранога пояса, драўлянае кола, малюнак [[дзяцінец|дзяцінцадзядзінца]] «[[БярэсцеАрхеалагічны (музей) «Бярэсце»|Бярэсце]]»
| rowspan="7" |1 ліпеня<br />2016
|-
Радок 1 023 ⟶ 1 022:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:10 Belarus 2009 back.jpg|139px]]
| <big>10
| 139*72139×72
| галубайблакітны<br />сіні
| [[Спаса-Праабражэнская царква, (Полацк)|Спаса-Праабражэнская царква]], [[Полацк]], Віцебская вобласць
| калаж на тэму асветніцтва і кнігадрукавання:<br />кнігі, знак [[Скарына, Францыск Скарына|Ф. Скарыны]], [[крыж Ефрасінні Полацкай|крыж Еўфрасінні Полацкай]], фрагмент арнаменту
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:20 Belarus 2009 front.jpg|143px]]
|bgcolor="#000000"| [[Файл:20 Belarus 2009 back.jpg|143px]]
| <big>20
| 143*72143×72
| жоўты<br />цёмна-шэры
| Палац Румянцавых — Паскевічаў, [[Гомель]], Гомельская вобласць
Радок 1 039 ⟶ 1 038:
|bgcolor="#000000"| [[Файл:50 Belarus 2009 back.jpg|147px]]
| <big>50
| 147*72147×72
| светла-зялёны<br />памяранцавыаранжавы
| Мірскі замак, [[МірГарадскі (Гродзенскаяпасёлак вобласць)Мір|Мір]], Гродзенская вобласць
| калаж на тэму мастацтва:<br />[[Ліра (музычная прылада)|ліра]] і лаўровыя галіны, пяро, папера, [[нотнаянотны постацьстан]]
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:100 Belarus 2009 front.jpg|151px]]
|bgcolor="#000000"| [[Файл:100 Belarus 2009 back.jpg|151px]]
| <big>100
| 151*72151×72
| смарагдавы<br />памяранцавыаранжавы
| Нясвіжскі замак, [[Нясвіж]], Мінская вобласць
| калаж на тэму тэатра і народных свят:<br />скрыпка, бубен, [[жалейка]], [[Слуцкі пояс|слуцкія поясыпаясы]] і знакі народных свят «Калядная зорка», каза, тэатр «[[Батлейка]]»
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:200 Belarus 2009 front.jpg|155px]]
|bgcolor="#000000"| [[Файл:200 Belarus 2009 back.jpg|155px]]
| <big>200
| 155*72155×72
| фіялетавы<br />ружовы
| Магілёўскі абласны мастацкі музей ім. МасленнікаваМасленікава, [[Магілёў]], Магілёўская вобласць
| калаж на тэму рамяства і горадабудаўніцтва:<br />залаты ключ і друкпячатка Магілёва, печкаваяпячная кафля, фрагменты кованой рашоткі
|-
|bgcolor="#000000"| [[Файл:500 Belarus 2009 front.jpg|159px]]
|bgcolor="#000000"| [[Файл:500 Belarus 2009 back.jpg|159px]]
| <big>500
| 159*72159×72
| ружовы<br />бірузовы
| [[Нацыянальная бібліятэка Беларусі|Нацыянальная бібліятэка Рэспублікі Беларусь]], Мінск
| калаж на тэму літаратуры:<br />пяро, чарніліца, вокладкі кніг, ліст папараціпапаратніку
|-
|colspan="8" align="left"|<small>Маштаб малюнкаў — 1,0 пікселя на міліметр.
Радок 1 073 ⟶ 1 072:
 
=== Памятныя банкноты ===
1 студзеня 2001 года тыражом у 5500 асобнікаў была выпушчана памятная банкнота наміналам 20 рублёў узору 2000 года, прысвечаная 10-годдзю Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь. Банкнота згашанапагашана адмысловымспецыяльным штампам з прыпрэсаванайпрыпрасаванай фальгіфольгі ў выглядзе лагатыпа «НБРБ» з віньеткай і лічбамі «1991 — 2001», размешчанымі ў правай частцы асабовагапярэдняга боку банкноты, і змешчана ў буклет.
 
1 кастрычніка 2001 года Нацыянальны банк выпусціў абмежаваным тыражом у 2500 асобнікаў набор банкнотбанкнотаў «Міленіум», прысвечаны [[III тысячагоддзе|трэцяму тысячагоддзю]]. Набор утрымоўваезмяшчае 10 банкнотбанкнотаў узору 2000 года: наміналам 1, 5, 10, 20, 50, 100, 500, 1000, 5000 і 10 000 рублёў. Банкноты добрай якасцівартасцю 20 — 10 000 рублёў згашаныпагашаны на адваротным бокубаку адмысловымспецыяльным надпісам-штампам чырвонага колеру «MILLENIUM». На банкнотах наміналам 1 — 10 рублёў такі штамп адсутнічае. Банкноты аб'яднаны ў камплект з аднолькавымі серыйнымі нумарамі «аа 0000001 — аа 0002500» і спакаваны ў канверт сіняга колеру.
 
22 траўнямая 2003 года НБРБ выпусціў памятную банкноту наміналам 50 тысяч рублёў узору 2000 года, прысвечаную ўключэнню [[Мірскі замак|замкавага комплексу «Мір»]] у спіс [[Сусветная спадчына ЮНЭСКА|Сусветнай спадчыны ЮНЭСКА]]. Банкнота змешчана ў адмысловы буклет, тыраж выпуску — 1000 асобнікаў. Серыйныя нумары банкнотбанкнотаў — «аа 0000001 — аа 0001000». Афармленне не адрозніваецца ад звычайнага.
 
1 снежня 2010 года выпушчана памятная банкнота наміналам 20 тысяч рублёў узору 2000 года, прысвечаная 20-годдзю Нацыянальнага банка. У левай частцы асабовагапярэдняга боку банкноты нанесена галаграма з надпісам «НБ 20 год 1991—2011». Банкнота змешчана ў адмысловы буклет. Тыраж выпуску — 3 тысячы асобнікаў.
 
== Знак беларускага рубля ==
[[Файл:BYR symbol.gif|70px|left]]
Да 2005 года для кароткага пазначэнняабазначэння беларускага рубля выкарыстоўваліся традыцыйныя для слова «рубель» скарачэння — '''р.''' і '''руб.''' У траўнімаі 2005 года праўленне [[Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь|Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь]] зацвердзіла новы [[знакі валют|знак нацыянальнай валюты]].
 
{{пачатак цытаты}}
Радок 1 090 ⟶ 1 089:
'''''Праўленнем Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь зацверджаны графічны знак нацыянальнай грашовай адзінкі — беларускага рубля.'''''
 
''Яго ідэя складаласязводзілася ўда стварэнністварэння ўласнага пазначэнняабазначэння нацыянальнай валюты Беларусі, арыгінальнага, вядомага і запамінальнага знака, які можна было б лёгка выкарыстоўваць як пры кампутарнымкамп'ютарным наборы, так і пры напісанні тэксту ад рукі.''
 
''Графічны знак беларускага рубля ўяўляе сабою ў выглядзе дзвюх літар лацінскага алфавіту '''«Br»''', дзе '''В''' — беларускі, '''r''' — рубель.''
 
''Нацыянальны банк рэкамендаваў банкам, небанкаўскім крэдытна-фінансавым арганізацыям Рэспублікі Беларусь, іншым юрыдычным і фізічным асобам выкарыстоўваць дадзены графічны знак у якасці ўказання на афіцыйную грашовую адзінку — беларускі рубель (як перад, так і пасля наміналу (добрыя якасцівартасці) беларускага рубля) — пры вытворчасці, месцаванніразмяшчэнні і распаўсюдзераспаўсюджванні рэкламы на рынках тавараў, прац і паслуг, інфармацыйных, даведкавыхдаведачных матэрыялаў, а таксама ў іншых мэтах.''
{{канец цытаты|крыніца=Поўны тэкст прэс-рэлізу Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь<ref>[http://www.nbrb.by/Press/Print/?nId=247 Прэс-рэліз] Кіраванні інфармацыі [[Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь|Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь]] ад 11.05.2005 г.</ref>}}
 
Радок 1 100 ⟶ 1 099:
 
== Цікавыя факты ==
* Самая дарагая беларуская банкнота была прададзена за 3000 даляраўдолараў. Гэты кошт заплацілі на аўкцыёне за купюру 5000 рублёў узору 2000 года серыі АГ.
* Бо на банкноце ў 1 рубель узору 1992 года быў намаляваны заяц, то і новая беларуская грашовая адзінка ў цэлым неадкладна атрымала ў народзе назву ''зайчык''. Сам малюнак [[Заяц-русак|зайца-русака]] быў ўзята з кнігі «Звяры і птушкі нашай краіны», выпушчанай у 1957 годзе, пазней будучага «беларускага» зайчыка змясцілі на 20-капейкавую паштовую марку серыі «Фауна СССР», а ў 1975 годзе гэты заяц-русак апынуўся на запалкавай этыкетцы серыі «Белавежская пушча»<ref name="kp-20120223" />.
* Своеасаблівы выпадак двухмоўя ўяўляе сабою банкнота добрай якасцю [[500 рублёў]] узору 1992 года. Службовыя надпісы на банкноце выкананы на беларускай мове. На асабовым боку банкноты намалявана [[Плошча Перамогі (Мінск)|плошча Перамогі]] у Мінску разам з першымі двума словамі [[лозунг]]а на рускай мове «Подзвіг народа несмяротны», выкладзенага на адным з якія атачаюць плошчу паўкруглых будынкаў і што з'яўляецца адной з «візітных картак» Мінска. Газета «Гарадзенскі кірмаш», якая паведаміла пра дадзены факт у адным з ліпеньскіх нумароў 1994 года, адзначыла, што дзякуючы гэтаму двухмоўю банкнота хутка ператвараецца ў каштоўны экспанат [[баністыка|баністычных]] калекцый.
Радок 1 109 ⟶ 1 108:
* На купюры ў 50 рублёў 1992 года намаляваны мядзведзь барыбал, які ў Беларусі ніколі не вадзіўся.
 
== Рэжым валютнага курсукурса ==
 
{{Таксама|Рэжым валютнага курсукурса}}
 
З 2009 года для падтрымання курсукурса нацыянальнай валюты выкарыстоўваецца рэжым, пры якім беларускі рубель прывязаны да валютнага кошыка (далярдолар ЗША, еўра, расійскі рубель) у суадносінах 3891:1. Дапушчальны дыяпазон ваганняў курсукурса складае +/- 5 %.<ref>[http://www.nbrb.by/statistics/Rates/CurrBasket/ Афіцыйны курс беларускага рубля ў адносінах да замежных валют і кошыку замежных валют | Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь<!-- Загаловак дададзены ботам -->]</ref>