Казімір Леў Сапега: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Літаратура: афармленне, дапаўненне
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1:
[[Image:Kazimierz Lew Sapieha.JPG|thumb|Казімір Леў Сапега (невядомы аўтар, да 1656)]]
'''Казімір Леў САПЕГА''' ({{ДН|15|7|1609}}, [[Вільня]] — {{ДС|19|1|1656}}, [[Бярэсце]]) — [[ВКЛ|вялікалітоўскі]] дзяржаўны і грамадскі дзеяч, прадстаўнік роду [[Сапегі|Сапегаў]]. Каралеўскі сакратар і пісар вялікі літоўскі ([[1631]]—[[1637]]1631—1637), маршалак дворны літоўскі ([[1637]]—[[1645]]1637—1645), падканцлер літоўскі (з [[1645]]), адміністратар Брэсцкай эканоміі, [[Рагачоўскае староства|староста рагачоўскі]]. Выбіраўся паслом на соймысеймы, дэпутатам [[Трыбунал ВКЛ|Трыбунала ВКЛ]]. Сын канцлера літоўскага [[Л. І. Сапега|Л. І. Сапегі]], брат [[Ян Станіслаў Сапега|Яна Станіслава]] і [[Крыштаф Міхал Сапега|Крыштафа Міхала Сапегаў]].
 
Сын канцлера літоўскага [[Л. І. Сапега|Л. І. Сапегі]], брат [[Ян Станіслаў Сапега|Яна Станіслава]] і [[Крыштаф Міхал Сапега|Крыштафа Міхала Сапегаў]]. Пачатковую адукацыю атрымаў дома і ў [[Віленская акадэмія|Віленскай акадэміі]], з 1621 года разам з братам Крыштафам Міхалам вучыўся ў езуіцкім калегіуме ў Мюнхене і Інгальштацкім універсітэце,. уУ 1624 годзе Крыштаф Міхал захварэў на сухоты, што вымусіла абодвух Сапегаў вярнуцца ў ВКЛ. Праз некаторы час браты зноў вучыліся ў Еўропе, гэтым разам у Лёвенскім універсітэце, які скончылі ў 1627 годзе. Далей вучыліся ў Бруселі, адкуль браты пераехалі ў Італію дзе вучыліся ва ўніверсітэтах Балоньі (1628) і Падуі (1629). Хвароба Крыштафа Міхала вымусіла ў 1629 братоў зноў вярнуцца ў ВКЛ.
 
У ліпені 1631 года атрымаў пасадыурад каралеўскага сакратара, (ліпень)22.9.1631 і пісара вялікага літоўскага (22.9.1631), займаўсяЗаймаўся ўпарадкаваннем архіву Кароны. ПрымаўБраў удзел у канвакацыйным соймесейме (1632). Удзельнічаў у заключэнні выгаднага для Рэчы Паспалітай [[Палянаўскі мірны дагавор|Палянаўскага мірнага дагавора]] (1634), быў умеў вялікімвялікі даверыдавер караля [[Уладзіслаў Ваза|Уладзіслава Вазы]]. У маі 1637 года атрымаў пасадуурад маршалка дворнага літоўскага. Быў паслом на сойм у 1637 годзе. 6.3.1645 атрымаў пасадуурад падканцлера літоўскага. Быў паслом на сойм у 1647 годзе. Пасля смерці караля Уладзіслава Вазы (1648) быў адным з чатырох яго душапрыказчыкаў. Падчас элекцыі быў прыхільнікам [[Ян II Казімір Ваза|Яна Казіміра Вазы]], хоць перад гэтым падтрымліваў [[Карл Фердынанд Ваза|Карла Фердынанда Вазу]], які лічыў К. Л. Сапегу сваёй апорай ў ВКЛ у час безкаралеўя.
 
ПрымаўБраў удзел у [[Казацкая вайна, 1648-1651|вайне з казакамі на [[Украіна|Украіне]] ([[1648]]—[[1653]]1648—1653), заключэнні Збораўскага пагаднення, бітве пад Берастэчкаму. Канфліктаваў з Янушам Радзівілам, бо сам хацеў заняць пасадуурад вялікага гетмана. Удзельнічаў у большасці соймаўсеймаў 1652—1654 гадоў. У вайну[[Вайна Расіі з [[РэчРэччу ПаспалітаяПаспалітай, 1654—1667|вайну Расіі з Рэччу Паспалітай]] ([[1654]]—[[1667]]1654—1667) выставіў уласны полк. Выступіў супраць пагаднення Януша Радзівіла з Карлам X Густавам. Восенню 1655 года пад Бярэсцем каардынаваў ваенныебаявыя дзеянні супраць маскоўскіх і шведскіх войскаў, аднак стан яго здароўя ў той час пагоршыўся. У лістападзе 1655 года, пасля паразы пад Вярховічамі, фармальна прызнаў шведскі пратэктарат над ВКЛ. На пачатку 1656 года атрымаў ад Яна Казіміра Вазы даручэнне весці перамовы пра мір з царом Аляксеем Міхайлавічам, але даручэння таго не выканаў, бо памёр.
 
Валодаў латыфундыяй з цэнтрам у [[Ружаны|Ружанах]], дамогся ад караля прывілеяў на [[магдэбургскае права]] і кірмашы для сваіх мястэчкаўмястэчак [[Бялынічы]], [[Талачын]], [[Бешанковічы]], Ружаны.
 
== Літаратура ==