|
'''Азо́ўскае мо́ра''' ({{lang-uk|Азовське море}}, {{lang-grc|Μαιῶτις λίμνη}}, {{lang-la|Palus Maeotis}}, {{lang-crh|Azaq deñizi}}, {{lang-ady|Хы МыутІэ}}) — унутры[[мацярык|мацерыкмацерыковае]]овае [[мора]] [[Міжземнаморскі басейн|Міжземнаморскага басейну]]. Амывае [[бераг]]і [[Украіна|Украіны]] і [[Расія|Расіі]].
[[Image:Azow Sea Sunset.JPG|thumb]]
Асноўныя портыпарты і ВМБ: Марыупаль, Бярдзянск (усе — [[Украіна]]), [[Горад Таганрог|Таганрог]], [[Горад Ейск|Ейск]] (усе — [[Расія]]).
Размешчана на паўднёвай ускраіне Рускай раўніны знаходзіцца ў межах нашай краіны паміж паралелямі 47°17<sup>||</sup>'' і 45°16<sup>||</sup>'' пн. ш. і мерыдыянамі 33°36<sup>||</sup>'' і 39°21<sup>||</sup>'' у. д. і амаль з усіх бакоў акружана сушай. На поўдні вузкі і мелкі [[Керчанскі праліў]] злучае яго з [[Чорнае мора|Чорным морам]]. Мяжа паміж гэтымі морамі праходзіць у Керчанскім праліве па лініі м. Такіль — м. Панагія. Глыбока ўрэзанае ў сушу Азоўскае мора адносіцца да тыпу ўнутраных мораў, але гэта не замкнёны, а злучаны з Сусветным акіянам марскі басейн.
Яно мае параўнальна простыя абрысы, адносна аднастайныя берагі і даволі нескладаны рэльеф дна. Мора пераважна атачаюць абразійныя, змененыя морам берагі, але распаўсюджаны і акумуляцыйныя берагавыя формы. Адмелае ўзбярэжжа пераходзіць у роўнае і плоскае дно. Глыбіні павольна і плыўна павялічваюцца па меры выдалення аддалення ад берагоў. Падводныя працягі кос утвараюць пясчаныя мялізнымелізны. Самыя вялікія глыбіні знаходзяцца ў цэнтральнай частцы мора.
[[File:Azov coast.jpg|thumb| Тыповая ўзбярэжжа Азоўскага мора ]] ▼
▲[[File:Azov coast.jpg|thumb| Тыповая ўзбярэжжа Азоўскага мора .]]
Азоўскае мора — самае мелкае мора на Зямлі. Яго мТыповая ўзбярэжжа Азоўскага мораелкаводнасць — істотная геаграфічная рыса, якая ўплывае на гідралагічныя ўмовы мора, прадвызначаючы малую тэрмічную і дынамічную інерцыю вод гэтага мора. На дне Азоўскага мора часам выяўляецца дзеянне гразевых вулканаў. ▼
▲Азоўскае мора — самае мелкае мора на Зямлі. Яго мТыповая ўзбярэжжа Азоўскага мораелкаводнасць мелкаводнасць — істотнаязначная геаграфічная рыса, якая ўплывае на гідралагічныя ўмовы мора, прадвызначаючы малую тэрмічную і дынамічную інерцыю вод гэтага мора. На дне Азоўскага мора часам выяўляецца дзеянне гразевых вулканаў.
Азоўскае мора — самае маленькае на нашай планеце, пра што сведчаць яго асноўныя морфаметрычныя характарыстыкі. Плошча 39,1 тыс. км², аб'ём 290 км<sup>3</sup>, сярэдняя глыбіня 7 [[Метр|м]], максімальная 13 [[Метр|м]]. [[Тэмпература]] [[Вада|вады]] [[лета]]м 25—30 °C, [[Зіма|зімой]] — каля 0 °C. Замярзае з лістапада—снежня да сакавіка—красавіка. Салёнасць 2—11‰. Пераважаюць усходнія і паўночна-ўсходнія вятры, цячэнні няўстойлівыя, залежаць ад вятроў. Ападкі 300—520 [[Метр|мм]] за [[год]], пераважна [[лета]]м. Утварае шэраг плыткіх [[Заліў|заліваў]]: Таганрогскі, Тэмрукскі, [[Сіваш]] і інш. [[Бераг]]і пераважна нізкія, на поўдні — абрывістыя. ▼
▲Азоўскае мора — самае маленькае на нашай планеце, пра што сведчаць яго асноўныя морфаметрычныя характарыстыкі. Плошча 39,1 тыс. км², аб'ём 290 км <sup>3</sup>³, сярэдняя глыбіня 7 [[Метр|м]], максімальная 13 [[Метр|м]]. [[Тэмпература]] [[Вада|вады]] [[лета]]м 25—30 °C, [[Зіма|зімой]] — каля 0 °C. Замярзае з лістапада—снежня да сакавіка—красавіка. Салёнасць 2—11‰2—11 ‰. Пераважаюць усходнія і паўночна-ўсходнія вятры, цячэнні няўстойлівыя, залежаць ад вятроў. Ападкі 300—520 [[Метр|мм]] за [[год]], пераважна [[лета]]м. Утварае шэраг плыткіх [[Заліў|заліваў]]: Таганрогскі, ТэмрукскіТэмруцкі, [[Сіваш]] і інш. [[Бераг]]і пераважна нізкія, на поўдні — абрывістыя.
== Літаратура ==
| 