Вандалы: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Frantishak (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
Зменены склон слова. |
||
Радок 13:
[[Image:Vandal alan kingdom 526.png|thumb|300px]]
Высяленне вандалаў з берагоў Одэра на поўдзень пачалося ў 2-ой пал. 2 ст. Яны прынялі ўдзел у [[маркаманская вайна|маркаманскай вайне]], і ў [[174]] годзе рымскі імператар [[Марк Аўрэлій]] адводзіць ім зямлі ў [[Дакія|Дакіі]]. У Дакіі вандалы заставаліся да [[330-я|330х-х]] гадоў; за ўвесь гэты час мір з рымлянамі быў перапынены толькі адзін раз — у [[271]] годзе. З Дакіі вандалы былі выцесненыя готамі, якія, начале з каралём Геберыха ([[331]]—[[337]]), нанеслі ім моцную
Рымскім урад прымушана быў прызнаць гэтыя заваёвы вандалаў, але ўпотай шукаў сродкі аддзелацца ад няпрошаных гасцёў і ў [[416]] годзе заклікаў на дапамогу супраць вандалаў [[вестготы|вестгоцкага]] караля Валью, які сапраўды перамог аднаго з вандальскіх каралёў і адправіў яго да імператара. У [[418]] загінуў і правадыр аланаў, і ў выніку ўсё плямёны вандалаў і аланаў, якія насялялі Іспанію добраахвотна падпарадкаваліся аднаму каралю, які з гэтага часу атрымаў тытул караля вандалаў і аланаў. У [[427]] Баніфацый, рымскі намеснік у Афрыцы, які паўстаў супраць урада, запрасіў вандалаў у Афрыку, ці не самую лепшую правінцыю Заходняй Рымскай імперыі, абяцаючы саступіць ім яе частку. Вандалы прынялі гэтую прапанову, і ў маі 429 года кароль Гейзерых (Гейзарых) са ўсім сваім народам пераправіўся праз [[Гібралтарскі праліў]]. Баніфацый, тым часам ужо дамовіўся з імператрыцай Плацыдыяй, маці [[Валентыніян III|Валентыніяна III]], хацеў схіліць вандалаў да вяртання ў Іспанію, але было ўжо позна. Амаль не сустракаючы сур'ёзнага супраціву, Гейзерых хутка заняў вялікую частку рымскіх уладанняў Афрыцы. Яго заваёвы былі афіцыйна прызнаныя дагаворам, заключанным у [[434]] годзе. У [[442]] Валентыніян III саступіў Гейзерых і [[Карфаген]], ужо заняты вандаламі трыма гадамі раней, і гэты горад стаў рэзідэнцыяй вандальскіх каралёў. У [[455]] Гейзерых, карыстаючыся смутамі, узніклымі ў Заходняй Рымскай імперыі, заняў і разрабаваў [[Рым]]. У выніку гэтых дзеянняў вандалаў, іх імя стала намінальным для пазначэння дзікіх, нічога не шкадуючых рабаўнікоў. Паміж палоннымі, вывезенымі Гейзерыхам у Афрыку, знаходзілася і імператрыца Еўдакcія, удава Валентыніяна, з дзвюма дачкамі: адну з апошніх, Еўдакію, кароль пасля выдаў замуж за свайго сына Гунарыха. Гейзерых памёр у 477 годзе і яго пераемнікам стаў яго старэйшы сын Гунарых ([[477]]—[[484]]).
| |||