Андрэй Іванавіч Александровіч: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др звярніце, к.л., увага, беларускае "і" і лацінскае "і" -- розныя літары
Радок 29:
Cкончыў [[МБПТ]] ([[1925]]), [[БДУ]] ([[1930]]<ref name="БС">т. 5. Биографический справочник. Мн: Издательство «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. 29 с.</ref>). Кіраваў распрацоўкай [[руска-беларускі слоўнік Александровіча|нарматыўнага руска-беларускага слоўніка]] (1931—1937). Член-карэспандэнт [[АН БССР]]<ref>[https://cloud.mail.ru/public/LHyp/STzAkWtcA Пасведчанне пра абранне членам-карэспандэнтам АН БССР]</ref><ref name="БС"/>, намеснік старшыні праўлення [[СП БССР]] (1934—1937), дырэктар [[Інстытут мовазнаўства НАНБ|Інстытута мовы БелАН]].
 
Падчас [[рэпрэсіі ў БССР, 1929-1931|рэпрэсій 1929—1931 гг.]] выступіў супраць «[[нацдэм]]аў» (паэма «Цені на сонцы»<ref>[https://cloud.mail.ru/public/8MCo/itab6naQF «Цені на сонцы»]</ref>, выступленне на III пленуме праўлення [[СП СССР]]<ref>[https://cloud.mail.ru/public/51iG/zAP8pi1fY Тэкст выступленне на III-м пленуме праўлення СП СССР]</ref>). Падчас [[рэпрэсіі ў БССР, 1937-1938|рэпрэсій 1937—1938 гг.]] арыштаваны (2.7.1938), асуджаны на 15 гадоў лагераў; у 1938—1947 на Крайняй Поўначы, працаваў на будоўлі Нарыльскага металургічнага камбіната. Тэрмін зняволення быў скарочаны да 8 гадоў, і ў 1947 годзе ён выйшаў на волю. У 1948 яму забаранілі працаваць у друку. Быў зноў арыштаваны 26.2.1949 і сасланы ў Краснаярскі край. Рэабілітаваны ў 1955. Потым жыў і працаваў у Мінску. Памёр у санаторыі ў Падмаскоўі. Пахаваны ў Мінску на Маскоўскіх могiлках.<ref>[https://cloud.mail.ru/public/AyzT/VC4jNzCUA Фота магілы на Маскоўскіх могілках]</ref>.
 
== У літаратуры ==
Адзін з арганізатараў літаратурнага аб'яднання «[[Літаратурнае аб'яднанне Маладняк|Маладняк]]»<ref name="БС"/>. Рэдактар часопіса «Малады араты» (1925), працаваў у рэдакцыях розных рэгіянальных і мінскіх выданняў («Наш працаўнік», «Чырвоная Полаччына», «Бальшавік Беларусі», «Заклік»). Першыя паэтычныя зборнікі «Па беларускім бруку», «Прозалаць». Паэма «Цені на сонцы» ([[1930]]), прысвечаная выкрыванню «нацдэмаў». У 1947-19481947—1948 гг.гадах, да забароны займацца літаратурнай дзейнасцю, літсупрацоўнік шматтыражкі Мінскага трактарнага завода.
 
Апяваў рэвалюцыйнае пераўтварэнне жыцця, будаўніцтва сацыялізму, сяброўства савецкіх народаў, паказваў працоўныя будні працоўнага чалавека, напружанасць класавай барацьбы, нацыянальна-вызваленчую барацьбу працоўных Заходняй Беларусі. Шмат увагі надаў праблеме выхавання новага чалавека<ref name="БС"/>. Пісаў кнігі для дзяцей<ref name="БС"/>.
Радок 54:
* Зборнік вершаў «[https://cloud.mail.ru/public/5Uw3/DAD3mJwJn Гудкі]» (1930)
* Зборнік вершаў і паэм «[https://cloud.mail.ru/public/32yZ/oFvGBmiGm Вершы і паэмы]» (1931)
* Зборнік вершаў і паэма «Рождение человека» («[https://cloud.mail.ru/public/75ZN/M4UKQW6QP Нараджэнне чалавека]», 1931)
* [https://cloud.mail.ru/public/ENXv/rGR1eZFYi Творы. Кніга 2. Напор. Нараджэнне чалавека] (1932)
* [https://cloud.mail.ru/public/7iDA/UdaA2x539 Творы. Кніга 1. Вершы і поэмы] (1933)
Радок 61:
* Зборнік вершаў «[https://cloud.mail.ru/public/4RiK/3HQfDVpQs Солнце и песни]» (1936)
* [https://cloud.mail.ru/public/4HNL/V8FyrPJTW Вялікаму Сталіну ад беларускага народа] (сааўтары Я. Купала, Я. Колас, П. Броўка, П. Глебка, І. Харык) (1937)
* [https://cloud.mail.ru/public/Jhhb/Xrr2W1rtZ Ад шчырага сэрца. Пісьмы беларускага народа таварышу Сталіну]. ( Я. Купала, Я. Колас, П. Броўка, П. Глебка. Тэкст з 1936 года, сярод сааўтараў няма А. Александровіча і І. Харыка) (1952)
* Зборнік вершаў «[https://cloud.mail.ru/public/HtL6/6yUKCBC3S Вершы]» (1970)
* Зборнік вершаў «[https://cloud.mail.ru/public/LxWq/AwiBZWUvq Галубінае крыло]» (1976)
* Выбранае «[https://cloud.mail.ru/public/JTnc/NYFUGdRZg Выбраныя творы]» (1934)
* Выбранае «[https://cloud.mail.ru/public/Hv14/c1vcPMnen Выбранае]» (1958)
* Збор твораў у 2 тамах. (1963) Том 1. [https://cloud.mail.ru/public/8sKE/rstmRZKK5 Вершы]
* Збор твораў у 2 тамах. Том 2. [https://cloud.mail.ru/public/4fPH/czQn8fkCF Паэмы, публіцыстыка]
 
Радок 92:
 
== Літаратура ==
* Альманах белорусской литературы. Приложение к журналу "«Резец"». 1929. [https://cloud.mail.ru/public/BZWP/HRaKWnABN]
* Да дзесяцігоддзя творчай працы Андрэя Александровіча: Спіс літаратуры // Кніга масам № 1, 1932;
* Бэндэ Л. Андрэй АлександровiчАлександровіч. 1932.[https://cloud.mail.ru/public/L5So/BN5Nv84WZ]
* ПрывiтаннеПрывітанне Андрэю Александровічу /у дзень дзесяцігодзьдзя яго творчасьці/. Прывітанне старшыні СНК БССР тав. Галадзеда аўтару "«Цені на сонцы" -» — пісьменьніку-менапаўцу. [https://cloud.mail.ru/public/FKP2/D9oNfNz9z]
* ПрывiтаннеПрывітанне старшыні ЦВК БССР тав. Чарвякова песьняру пралетарскай барацьбы. [https://cloud.mail.ru/public/HQej/pmEyqa7Y2]
* Кучар А. Пра п'есу Андрэя АлександровiчаАлександровіча. У кн.: ВялiкаяВялікая перабудова. КнiгаКніга лiтаратурнаелітаратурнае крытыкi.[https://cloud.mail.ru/public/8Jq2/ia6vs3WsN]
* {{крыніцы/БП (1992-95)||Александровіч Андрэй Іванавіч}}. — Т. 1.
* У апошнiапошні шлях. ЛiтаратураЛітаратура iі мастацтва. 1963.[https://cloud.mail.ru/public/DaQQ/Kneok6fWE]
* ''Бур'ян Б.'' Паэтычны летапiслетапіс. Беларусь, 1964.[https://cloud.mail.ru/public/4Uz2/EFjBAihNP]
* ''Бурносаў В.'' Час iі вершы. Полымя, 1964.[https://cloud.mail.ru/public/FQWy/TUPVXVZGs]
* ''Грахоўскі С.'' Творы розных год. ЛiтаратураЛітаратура iі мастацтва. 1958.[https://cloud.mail.ru/public/Hofe/njFQHzXLt]
* ПiсьменнiкiПісьменнікі Савецкай БеларусiБеларусі. КароткiКароткі бiяграфiчныбіяграфічны даведнiкдаведнік. 1959.[https://cloud.mail.ru/public/J9AR/pNWGPkPLU]
* ''Салавей Л.'' У свеце дзiцячыхдзіцячых уяўленняў. Беларусь, 1960.[https://cloud.mail.ru/public/MPdy/Cn24bVFcw]
* ''Грахоўскі С.'' Не забуду николiніколі. ЛiтаратураЛітаратура i мастацтва. 1963.[https://cloud.mail.ru/public/DaQQ/Kneok6fWE]
* ''Лапаў Б.'' Пясняр маладой рэспублiкiрэспублікі. Літаратура і мастацтва, 1964.[https://cloud.mail.ru/public/6y2c/E2LraNf9W]
* ''ШушкевiчШушкевіч С''. НЯСТОМНЫ ПРАЦАЎНІК. Да 60-годдзя з дня нараджэння Андрэя АЛЕКСАНДРОВІЧА. Звязда, 1966.[https://cloud.mail.ru/public/8G1Q/CCRyQ1FgH]
* ''Никифорович В''. Песни новой жизни. Советская Белоруссия, 1967.[https://cloud.mail.ru/public/syUX/YPFWu4izX]
* ''Зарынка С.'' З дэвизамдэвізам свайго пакалення. Беларусь, 1976.[https://cloud.mail.ru/public/J9AR/pNWGPkPLU]
* ''Ржэцкая Л.'' Жывуць у маёй памяцiпамяці сустрэчы. ЛiтаратураЛітаратура iі Мастацтва, 1977.[https://cloud.mail.ru/public/Bs7r/pttpSJpAF]
* ''Хромчанка К.'' Сэрцы i песнiі -песні — з народам iі партыейпартыяй. Беларусь, 1984.[https://cloud.mail.ru/public/J9AR/pNWGPkPLU]
* ''Грахоўскі С.'' З кагорты першых // «Так і было» (зборнік). — Мн.: «Мастацкая літаратура», 1986.
* ''Пруднiкаў П.'' Песняр роднай зямлi. Настаўнiцкая газета, 1986. [https://cloud.mail.ru/public/73mo/ed27DotWH]
* {{Крыніцы/Маракоў|РЛ|2|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}
* ''Семеняков В.'' [https://cloud.mail.ru/public/BDyK/dLJ6uBZYK Взлет и падение] // Вячэрні Мінск, 6 мая 1994. — С. 5.
* ''Кіпель Я.'' [https://cloud.mail.ru/public/DLcK/WRfzCe8DA Гуртаваньне беларускае моладзiмоладзі.] 1998. ЭпiзодыЭпізоды. Выдавецтва газэты Беларус. С. 33-42.
* ''Махнач А.'' АЛЕКСАНДРОВІЧ, ДУДАР, МІКУЛІЧ IІ «НАСТУПЛЕНИЕ». ПА СТАРОНКАХ «КРАЯ СМОЛЕНСКОГО». Літаратура і мастацтва, 1996.[https://cloud.mail.ru/public/HsVu/5WkWAa7Tp]
* ''Селяменеў В., Скалабан В.'' Справа Міхася Клімковіча. Звязда, 2002.[https://cloud.mail.ru/public/7RpA/QxpurAWZd]
* ''Скалабан В., Рублевская Л.'' Буря и пена. Советская Белоруссия. 2006. [https://cloud.mail.ru/public/DEhm/yFyr7puiQ]
* ''Рублевская Л., Скалабан В.'' Буря и пена. Взлет и падение поэта Андрея Александровича. Время и бремя архивов и имен. Минск, Лiтаратура i Мастацтва, 2009. [https://cloud.mail.ru/public/6Afs/cbKf47cVQ]
* З неапублiкаванайнеапублікаванай кнiжкiкніжкі ўспамiнаўўспамінаў. Кастусь Губарэвіч. АДНАЛЮБ. Мікола Хведаровіч. З ПЕСНЯЙ ЗАЎСЁДЫ Ў СТРАІ. Алесь Звонак. АНДРЭЙ АЛЕКСАНДРОВІЧ. Міхась Машара. З УСПАМІНАЎ.[https://cloud.mail.ru/public/D69a/n4oLdemJu]
 
{{Янка Купала}}