Абклад іконы: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
[[Файл:Рыза абраза "Маці Божая Адзігітрыя".JPG|250px|міні|
'''
Найчасцей абклад рабілі з [[пазалота|пазалочанай]] [[медзь|медзі]] або [[серабро|серабра]], арнаментавалі [[чаканка]]й, [[філігрань|філігранню]], [[чарненне]]м, [[эмаль|эмалямі]], упрыгожвалі [[Каштоўныя камяні|каштоўнымі камянямі]]. Існавалі абклады таксама з [[драўніна|дрэва]], мастацкіх [[тканіна|тканін]], якія закрывалі [[адзенне]], [[галаўны ўбор|галаўныя ўборы]] (такія абклады называюцца «[[шата]]»), радзей — [[фон]] на абразах<ref name="БЭ"/>.
Абклад аздабляўся [[чаканка]]й, [[фавіроўка]]й, [[чарненне]]м, [[эмаль|эмалямі]], [[філігрань|філігранню]], каштоўнымі і паўкаштоўнымі камянямі, [[жэмчуг]]ам. На Беларусі яго ўжывалі для [[Евангелле|Евангелляў]] [[Аршанскае Евангелле|Аршанскага]] (13 ст., касцяны, захоўваецца на Украіне), [[Лаўрышскае Евангелле|Лаўрышскага]] (14 ст., сярэбраны, у Кракаве). Выяўлены металічны абклад Евангелля з [[Ляхавічы|Ляхавіч]] (18 ст.), пазалочаны, металічны Евангелля з [[Жабінкаўскі раён|Жабінкаўскага раёна]] (1838), скураны [[Статут ВКЛ|Статута ВКЛ]] (17 ст., усе зберагаюцца ў Музеі старажытнабеларускай культуры ІМЭФ [[НАН Беларусі]]). Вядомыя калекцыя драўляных абкладаў 18 ст. з [[Ляхавіцкі раён|Ляхавіцкага]], [[Маларыцкі раён|Маларыцкага]] і [[Камянецкі раён|Камянецкага]] раёнаў, металічны абклад, аздоблены гравіраванай і чаканенай выявай [[Мікалай Мірлікійскі|святога Міколы]] ([[Бярозаўскі раён]]) і інш.▼
Узнікненне кніжных абкладаў са [[Слановая косць|слановай косці]] адносяць да [[VII]]—[[VIII]] стст., металічных — да [[IX]]—[[X]] стст<ref name="БЭ"/>.
== Беларусь ==
На [[Беларусь|Беларусі]] вядомы сярэбраны абклад [[Лаўрышаўскае Евангелле|Лаўрышаўскага Евангелля]] ([[14 ст.]]). Найбольшае пашырэнне тут атрымаў у 17—19 стст. У [[17 ст.]] найчасцей абкладам аздаблялі шанаваныя ці цудатворныя абразы (Брэст, Гродна, Мінск, Жыровічы, Лагішын і інш.).
Значнымі мастацкімі цэнтрамі, дзе ствараліся абклады, былі [[Вільня]], [[Магілёў]], [[Мінск]], [[Пінск]], [[Слуцк]] і інш. Іх рабілі беларускія майстры [[Максім Сямёнаў]] (Куцень), [[Фёдар Мікулаеў]] і інш., якія працавалі ў [[Залатая палата|Залатой]] і [[Сярэбраная палата|Сярэбранай палатах]] [[Маскоўскі Крэмль|Маскоўскага Крамля]]<ref name="БЭ"/>.
Найбольш вядомыя сярэбраныя пазалочаныя абклады да [[абраз]]оў: «Маці Божая Бялыніцкая» ([[Сноў]], [[Нясвіжскі раён]], [[18 ст.]]), «Маці Божая з езуіцкімі святымі» ([[Крывошын]], [[Ляхавіцкі раён]], 18 ст.), «Маці Божая Адзігітрыя Смаленская» ([[Дзісна]], [[Мёрскі раён]], 1774), медныя пасярэбраныя да абразоў «[[Пакланенне вешчуноў, Дрысвяты|Пакланенне вешчуноў]]» ([[Вёска Дрысвяты|Дрысвяты]], [[Браслаўскі раён]], [[18 ст.]]), «Маці Божая Апека» ([[Пінскі раён]], [[18 ст.]]), «Маці Божая Замілаванне» ([[Пінскі раён]], [[1803]]), разны драўляны да абраза «Маці Божая Адзігітрыя» ([[Драгічынскі раён]], 2-я пал. 17 ст.) і інш<ref name="БЭ">{{крыніцы/БЭ|1|Абклад}}</ref>.
<gallery mode=packed perrow ="4" heights="150px">
Шата абараза «Маці Божая Бялыніцкая». Сноў.jpg|Абклад абараза «Маці Божая Бялыніцкая». [[Сноў]], [[Нясвіжскі раён]]. [[18 ст.]]
Пётр Сліжык. Рыза абраза Маці Божая Адзігітрыя Смаленская. 1774. Дзісна.jpg|Абклад абараза «Маці Божая Адзігітрыя Смаленская». [[Дзісна]], [[Мёрскі раён]]. [[1774]]
Шата абараза «Пакланенне вешчуноў». Дрысвяты.jpg|Абклад абараза «[[Пакланенне вешчуноў, Дрысвяты|Пакланенне вешчуноў]]». [[Вёска Дрысвяты|Дрысвяты]], [[Браслаўскі раён]], [[18 ст.]]
</gallery>
▲
{{зноскі}} ·
== Літаратура ==
* {{крыніцы/БЭ|1|Абклад}}
* ''Лазука Б. А.'' Слоўнік тэрмінаў: Архітэктура, выяўл. і дэкаратыўн.-прыклад. мастацтва: Дапам. для вучняў. — Мн.: Беларусь, 2001. — 158 с.
* {{крыніцы/МКЭ-ГанцКМ|Абклад}}
* Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва Беларусі XII—XVIII стагоддзяў / Скл. Н. Ф. Высоцкая. Мн., 1984.
[[Катэгорыя:Кніжнае афармленне]]
| |||