Смаленская вайна: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
+ |
|||
Радок 1:
{{
|канфлікт =
'''Смаленская вайна 1632-1634 гадоў'''<ref name="Грыцкевіч">[[Анатоль Грыцкевіч]]. Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай 1632—1634 // Вялікае княства Літоўскае : Энцыклапедыя. У 2 т. Т.1 : Абаленскі—Кадэнцыя / Рэдкал. : Г.П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. З.Э. Герасімовіч. — 2-е выд. — Мінск : БелЭн, 2007. — 668 с. : іл. ISBN 978-985-11-0393-1 - Старонкі 372-373.</ref>, '''Вайна Рэчы Паспалітай і Маскоўскай дзяржавы 1632—1634 гадоў''', '''Руска-польская вайна 1632—1634 гадоў''' вялася [[Расія]]й супраць Рэчы Паспалітай за [[Смаленск]]ую, [[Чарнігаў]]скую і Северскую землі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]]<ref name="Грыцкевіч"/>. Адбывалася ў час [[Трыццацігадовая вайна|Трыццацігадовай вайны]] ў [[Заходняя Еўропа|заходняй Еўропе]]. Ваенныя дзеянні былі адкрыты маскоўскім бокам [[10 верасня]] [[1632]] года і былі скончаныя [[4 чэрвеня]] [[1634]] года [[Палянаўскі мір|Палянаўскім мірам]].▼
|частка =
|выява =
|памер =
|загаловак =
|дата =
|месца =
|прычына =
|casus belli =
|вынік =
|змены =
|праціўнік1 =
|праціўнік2 =
|праціўнік3 =
|праціўнік4 =
|камандзір1 =
|камандзір2 =
|камандзір3 =
|камандзір4 =
|сілы1 =
|сілы2 =
|сілы3 =
|сілы4 =
|страты1 =
|страты2 =
|страты3 =
|страты4 =
|агульныя страты =
|заўвага =
|Commons =
}}
▲'''Смаленская вайна
У выніку вайны да Расіі адышоў горад [[Сярпейск]] і крэпасці Трубчэўск, Ахтурка і Лебядзін, а [[Уладзіслаў IV]] атрымаў 20 тыс. рублёў за адмову ад дамаганняў на маскоўскі прастол<ref name="Грыцкевіч"/> (ад тытулу
== Перад вайной ==
Вайна была пачата Расіяй як працяг барацьбы за прымежныя тэрыторыі (Смаленшчыну і Чарнігаўшчыну і інш.). Падрыхтоўка да яе вялася з разлікам на тое, што [[каталіцтва|каталіцкія]] дзяржавы Еўропы, звязаныя Трыццацігадоваю вайною, не змогуць дапамагчы свайму натуральнаму (каталіцкаму) саюзніку на ўсходзе
З іншага боку, Масква разлічвала на дапамогу [[Швецыя|Швецыі]] і [[Асманская імперыя|Турцыі]]
== Ваенныя дзеянні ==
[[Выява:Smolensk-1632-1634.jpg|thumb|[[Аблога Смаленска 1632-1634]]]]
=== Пачатак вайны ===
Маскоўскі цар [[Міхаіл Фёдаравіч, цар і вялікі князь усяе Русі|Міхаіл Раманаў]] скарыстаў бескаралеўе, што пачалося ў Рэчы Паспалітай пасля смерці [[30 красавіка]] 1632 года [[Жыгімонт Ваза|Жыгімонта IV]] і накіраваў пад Смаленск 24-тысячнае<ref>''«Перечневая роспись ратных людей под Смоленском 141-го года»'' Меньшиков Д. Н.
За кастрычнік—снежань 1632 маскоўскія войскі занялі гарады: Сярпейск, [[Дарагабуж]], Белы, Рослаў, Трубецк, [[Горад Старадуб|Старадуб]], Почап, [[Ноўгарад-Северскі]], Батурын, [[Горад Невель|Невель]], [[Горад Себеж|Себеж]], Красны і інш.
У снежні 1632 армія Шэіна дасягнула колькасці 32 тыс.ч. пры 151 гармаце<ref name="fn2">Таксама мелася 7 [[верхавая гармата|верхавых гармат]], аднак цяжкая артылерыя трапіла на фронт толькі ў сакавіку 1633</ref>. У студзені 1633 года маскоўскае войска пачало [[Аблога|аблогу]] Смаленска<ref name="Грыцкевіч"/>. Гарнізонам горада з 2 тыс. чалавек, якім ні ставала пораху, загадваў смаленскі падваявода князь [[Самуэль Друцкі-Саколінскі]]<ref>[[Вячаслаў Насевіч]]. Друцкія-Саколінскія // Вялікае княства Літоўскае : Энцыклапедыя. У 2 т. Т.1 : Абаленскі—Кадэнцыя
Ваенныя дзеянні адбываліся і на іншых кірунках, пераважна ў форме набегаў. Так, на паўднёвым кірунку войска Рэчы Паспалітай зрабіла паходы ў [[Себежскі павет]] і пад [[Пуціўль]] у канцы снежня 1632
=== Пералом ===
Пералом у ваенных дзеяннях адбыўся за летам—восеню 1633, калі быў здзейснены рад нападаў войскаў Рэчы Паспалітай, [[Запарожская Сеч|Запарожжа]] і крымскіх татараў на пскоўскім і паўднёвым кірунку, што, відавочна, мела на мэце адцягнуць увагу маскоўскіх военачальнікаў ад Смаленска.
Радок 29 ⟶ 61:
На іншых кірунках у пач. 1634 войскі Рэчы Паспалітай і Маскоўскага царства працягвалі дзейнічаць набегамі (паходы войска Рэчы Паспалітай пад Себеж, студзень 1634; пад [[Горад Вялікія Лукі|Вялікія Лукі]], вясна 1634; паход маскоўскага войска пад Азярышча, май 1634), адбыліся паспяховыя для маскоўкага боку баі пад Вялікім Лукамі (29.3.1634), пад Азярышчам (май 1634).
У Маскве пачалося (1634) фарміраванне новай раці (на чале з князямі Д.
== Канец вайны ==
Няўдачы пад Белым паспрыялі зробленым яшчэ ў лютым 1634 маскоўскім прапановам аб міры, і ў выніку перагавораў уклалі (4 чэрвеня 1634) [[
{{кароткі артыкул}}
{{зноскі}}
==
* [[В. А. Волкаў|В.
[[Катэгорыя:Войны Вялікага Княства Літоўскага]]
|