Альфрэд Нобель: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Artificial123 (размовы | уклад)
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{Картка:Асоба
|імя = Альфрэд Бернхард Нобель
|арыгінал імя = {{lang-sv|Alfred Bernhard Nobel}}
|партрэтФота = AlfredNobel_adjusted.jpg
|Шырыня =
|род дзейнасці = [[хімік]], [[інжынер]], вынаходнік [[дынаміт]]а
|Подпіс =
|дата нараджэння = 21 кастрычніка
|годДата нараджэння = 1833
|месцаМесца нараджэння = [[Стакгольм]]
|датаДата смерці = 10 снежня =
|годМесца смерці = 1896=
|Грамадзянства =
|месца смерці = [[Сан-Рэма]], [[Італія]]
|Навуковая сфера =
|Месца працы =
|Навуковая ступень =
|Навуковае званне =
|Альма-матэр =
|Навуковы кіраўнік =
|Знакамітыя вучні =
|Вядомы як =
|Вядомая як =
|Узнагароды і прэміі =
|Роспіс =
|Шырыня роспісу =
|Сайт =
|Вікікрыніцы =
}}
'''Альфред Бернхард Нобель''' ({{lang-sv|{{Audio|sv-Alfred Nobel.ogg|Alfred Bernhard Nobel}}}}) (Псеўданім - — Прадавец смерці; {{ДН|21|10|1833}}, {{МН|Стакгольм||}}, [[Швецыя]] — {{ДС|10|12|1896}}, {{МС|Сан-Рэма|у Сан-Рэма|}}, [[Італія]])  — [[Швецыя|шведскі]] хімік, інжынер, вынаходнік [[дынаміт]]а.
Завяшчаў свою велізарную маёмасць на ўстанову [[Нобелеўская прэмія|Нобелеўскай прэміі]]. У яго гонар названы сінтэзаваны хімічны элемент [[нобелій]]. У гонар Нобеля названы Нобелеўскі фізіка-хімічны інстытут у Стакгольме<ref name="mem">[http://www.physchem.chimfak.rsu.ru/Source/History/Persones/Nobel.html Кафедра фізхіміі РГУ:НОБЕЛЬ (Nobel), Альфрэд Бернхард]</ref>.
 
== Біяграфія ==
Альфрэд Нобель быў трэцім сынам Эммануэля Нобеля (1801—1872). У раннім дзяцінстве пераехаў з сям'ёй у Санкт-Пецярбург, дзе Эммануэль пачаў працу па распрацоўцы [[тарпеда|тарпед]]. У [[1859]]  г. гэтым стаў займацца другі сын Эммануэля Нобеля - — Людвіг Эммануэль Нобель (1831—1888). Альфрэд, вымушаны вярнуцца ў Швецыю з бацькам пасля банкруцтва сямейнай справы, прысвяціў сябе вывучэнню [[выбуховыя рэчывы|выбуховых рэчываў]], асабліва бяспечнай вытворчасці і выкарыстанню [[нітрагліцэрын]]у (адкрытага ў 1846  г. Асканіа Сабрэра).
 
На заводзе, які належыў сям'і Нобеля, адбылося некалькі выбухаў, у адным з якіх у 1864 загінуў малодшы брат Нобеля Эміль і яшчэ некалькі рабочых.
 
У 1888 годзе рэпарцёры памылкова апублікавалі ў газеце паведамленне пра смерць Нобеля. Гэта аказала на Альфрэда сур'ёзны ўплыў. Калі пра яго сталі пісаць «мільянер на крыві», «гандляр выбуховай смерцю», «дынамітны кароль», ён вырашыў зрабіць так, каб не застацца ў памяці чалавецтва «злыднем сусветнага масштабу»<ref name="mem" />
 
У 1889 годзе ён быў на [[Сусветны кангрэс міру|Сусветным кангрэсе міру]].
Радок 29 ⟶ 43:
 
== Вынаходствы ==
 
=== Дынаміт ===
{{main|Дынаміт}}
Радок 34 ⟶ 49:
 
=== Грымучы халадзец ===
Потым ён злучыў нітрагліцэрын з іншым высокавыбухавым рэчывам, [[порах]]ам, і атрымаў празрыстае жэлепадобнае рэчыва, больш высокай выбуховасці, чым дынаміт. '''Грымучы халадзец''', як ён быў названы, быў запатэнтаваны ў 1876  г. Потым рушылі ўслед доследы па складанні падобных камбінацый 0,нітратам калію, драўнянай масай і інш.
 
=== Балістыт і кардзіт ===
Радок 56 ⟶ 71:
 
== Літаратура ==
* Лявонава Е. На карысць чалавецтва: Пра Альфрэда Нобеля і Нобелеўскую прэмію // ЛіМ. №  41 (4739). 18 кастрычніка 2013.
 
== Спасылкі ==
Радок 76 ⟶ 91:
 
{{DEFAULTSORT:Нобель Альфрэд}}
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]
[[Катэгорыя:Постаці Швецыішведскай хіміі]]
[[Катэгорыя:Постаці хіміі]]