Спарта: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др робат Выдаляем: zh-classical:???
стыль
Радок 1:
'''{{вызнч|1=Спарта'''}} ({{lang-el| Σπάρτη}}) — [[горад]] у [[Грэцыя|Грэцыі]] у вобласці [[Лаконія]] на поўдні паўвострава [[Пелапанес]], у даліне [[Эўротас |ракі Эўротас]]. У [[Старажытная Грэцыя|Старажытнай Грэцыі]] Спарта была [[горад-дзяржава|горадам-дзяржавай]].
{{ЗместСправа}}
 
== Гісторыя ==
 
=== Старажытная Спарта ===
[[Выява:Sparta territory.jpg|thumb|left|Тэрыторыя Старажытнай Спарты]]
Горад Спарта стаяў на рацэ [[Еўрот]]. Тэрыторыя дзяржавы каля [[1000 год да н. э.|1000 г. да н. э.]] была заваяваная [[дарыйцы|дарыйцамі]], якія частку старых жыхароў-[[ахейцы|ахейцаў]] ператварылі ў [[перыэкперыек]]аў (палітычна бяспраўных, але па-грамадзянску вольных), частку ў [[Ілоты|ілотаў]] (дзяржаўных рабоў); самі дарыйцы склалі панавальнае саслоўе [[спартыат]]аў.
 
У [[IX стагоддзе да н. э.|IX стагоддзі да н. э.]] заканадаўства [[Лікург Спартанскі|Лікург]]а зрабіла з Спарты моцную ваенную дзяржаву, у двух войнах яны заваявалі [[Месенія|Месенію]] і набылі гегемонію над [[Пелапанес]]ам і нават перавагу ва ўсёй Старажытнай Грэцыі аж да перыяду [[Грэка-персідскія войны|Грэка-персідскіх войн]].
 
У суперніцтве з афінянамі спартанцы перамаглі іх у [[Пелапанеская вайна|Пелапанескай вайне]] ([[431 год да н. э.|431]]—[[404 год да н. э.|404 гадах да н. э.]]), але страцілі сваю перавагу ў [[371 год да н. э.|371 годзе да н. э.]] у вайне з [[Фівы|Фівамі]]. Пасля няўдачы рэформаў [[Агіс|Агіса]] і [[Клеамен|Клеамена]] у [[III стагоддзе да н. э.|III стагоддзі да н. э.]], Спарта ў [[Бітва пры Селазіі|паразе пры Селазіі]] у [[221 год да н. э.|221 годзе да н. э.]] канчаткова страціла сваё значэнне і ў [[146 год да н. э.|146 годзе да н. э.]] патрапіла пад уладу [[Рым]]а.
 
 
 
 
=== Незалежная Грэцыя ===
Радок 20 ⟶ 17:
== Культура ==
Асноўнымі славутасцямі сучаснай Спарты з'яўляюцца размешчаныя ў яе наваколлях руіны Старажытнай Спарты. Захаваліся фрагменты антычных будынкаў [[VII стагоддзе да н. э.|VII стагоддзя да н. э.]] — [[II стагоддзе|II стагоддзя н. э.]]: [[Акропаль]] з храмам [[Афіна|Афіны]] (VI у. да н. э.), храмы (7-5 стст. да н. э.), [[тэатр]] (1-2 стст. н. э.).
 
 
=== Камп'ютарныя гульні ===
У [[Rome: Total War]] Спарта выступае сталіцай грэцкайгрэчаскай дзяржавы 200-ых гадоў да н. э.
 
 
 
== Літаратура ==
* Научные работы.
** ''Андреев Ю. В.'' Мужские союзы в дорийских городах-государствах (Спарта и Крит). СПб.: Алетейя, 2004. — ISBN 5-89329-669-9.
** ''Печатнова Л. Г.'' История Спарты. Период архаики и классики. — Гуманитарная Академия, 2002. — ISBN 5-93762-008-9.
* Популярные издания.
** ''Дубровский И.'' [http://www.vokrugsveta.ru/publishing/vs/archives/?item_id=1985 Спартанский эксперимент] // [[Вокруг света]]. — 2006. — № 1 (2784).
** ''Секунда Н.'' Армия Спарты. М.: АСТ, Астрель, 2004.- ISBN 5-17-023262-4, ISBN 5-271-08554-6, ISBN 1-85532-689-0.
 
 
 
 
{{літ|1=|''Андреев Ю. В.'' Мужские союзы в дорийских городах-государствах (Спарта и Крит). СПб.: Алетейя, 2004. — ISBN 5-89329-669-9.|''Печатнова Л. Г.'' История Спарты. Период архаики и классики. — Гуманитарная Академия, 2002. — ISBN 5-93762-008-9.|''Дубровский И.'' [http://www.vokrugsveta.ru/publishing/vs/archives/?item_id=1985 Спартанский эксперимент] // [[Вокруг света]]. — 2006. — № 1 (2784).|''Секунда Н.'' Армия Спарты. М.: АСТ, Астрель, 2004.- ISBN 5-17-023262-4, ISBN 5-271-08554-6, ISBN 1-85532-689-0.|Від=Б}}
 
[[Катэгорыя:Спарта|*]]