Раксана: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
+
Радок 1:
{{Дзяржаўны дзеяч
[[Файл:Alexander The Greate and Roxane by Rotari 1756.jpg|thumb|300px|Аляксандр Вялікі і Раксана. Картына [[П'етра Ратары]] (1756 г.) з Эрмітажа]]
| беларускае імя =
'''Раксана''' ({{lang-ae|Raoxšna}}, {{lang-fa|}} - «сіяючая», {{lang-gr|Ρωξάνη}}, {{lang-la|Roxana}}), каля [[342 да н.э.|342]] - [[309 да н.э.|309 года да н.э.]]) - [[Бактрыя|бактрыйская]] княжна, жонка [[Аляксандр Македонскі|Аляксандра Македонскага]].
| арыгінальнае імя =
| партрэт =
| шырыня партрэта =
[[Файл:Alexander | Theподпіс Greate and Roxane by Rotari 1756.jpg|thumb|300px| = Аляксандр Вялікі і Раксана. Картына [[П'етра Ратары]] (1756 г.) з Эрмітажа]]
| герб =
| подпіс герба =
 
| тытул =
| парадак =
| парадак-жан =
| пад імем =
| сцяг =
| перыядпачатак =
| перыядканец =
| перыяд праўлення =
| папярэднік =
| пераемнік =
| каранацыя =
| адрачэнне =
| наследнік =
| суправіцель1 =
| суправіцель1перыядпачатак =
| суправіцель1перыядканец =
| рэгент1 =
| рэгент1перыядпачатак =
| рэгент1перыядканец =
 
| прэм'ер =
| віцэ-прэзідэнт =
| прэзідэнт =
| манарх =
| губернатар =
| віцэ-губернатар =
| каментар =
 
| дата нараджэння =
| месца нараджэння =
| дата смерці =
| месца смерці =
| пахаваны =
| дынастыя =
| бацька =
| маці =
| муж =
| жонка =
| у шлюбе =
| дзеці =
 
| гады службы =
| прыналежнасць =
| род войскаў =
| званне =
| камандаваў =
| бітвы =
 
| навуковая сфера =
| месца працы =
| вядомы як =
 
| партыя =
| дзейнасць =
| прафесія =
| адукацыя =
| навуковая ступень =
| манаграма =
| рэлігія =
| узнагароды =
| аўтограф =
| Commons =
| сайт =
}}
'''Раксана''' ({{lang-ae|Raoxšna}}, {{lang-fa|}} - — «сіяючая», {{lang-gr|Ρωξάνη}}, {{lang-la|Roxana}}), каля [[342 да н.э.|342]] - — [[309 да н.э.|309 года да н.э.]]) - — [[Бактрыя|бактрыйская]] княжна, жонка [[Аляксандр Македонскі|Аляксандра Македонскага]].
 
== Біяграфія ==
Радок 8 ⟶ 80:
</blockquote>
 
Абапіраючыся на гэтае пасведчанне, гісторыкі ацэньваюць узрост Раксаны ў 14-16 гадоў. [[Квінт Курцый Руф|Курцый]] піша, што Аляксандр заўважыў Раксану на раскошным банкеце, куды яе прывеў бацька разам з 30 іншымі знатнымі дзяўчынамі дзеля забавы цара. Світа цара выражала затоенае незадавальненне: «... ''Цар Азіі і Еўропы ўзяў сабе ў жонкі дзяўчыну, прыведзеную дзеля забавы на банкеце, з тым, каб ад яе нарадзіўся той, хто будзе кіраваць пераможцамі''»<ref>[[Квінт Курцый Руф|Курцый]], 8.4</ref>
 
Акрамя палкага захаплення шлюб з Раксанай быў палітычным крокам Аляксандра. [[Плутарх]] каментуе:
Радок 15 ⟶ 87:
</blockquote>
 
Раксана суправаджала Аляксандра ў яго паходзе ў [[Індыя|Індыю]] і вяртанні ў [[Вавілон]] ([[326 да н.э.|326]] - — [[324 да н.э.|324  г. да н.э.]]). Згодна з пазнейшым пасведчаннем, падчас індыйскага пахода памер нованароджаны сын Раксаны і Аляксандра<ref>Metz Epitome, 70/ Манускрыпт X стагоддзя, утрымлівае сведчанні, невядомыя з іншых крыніц. Меркуючы па стылю, узыходзіць да крыніц IV-VIV—V стагоддзяў. З гісторыкаў толькі Berve (1926  г.) прымае гісторыю аб смерці нованароджанага сына Аляксандра</ref>. Пасля вяртання з пахода рамантычныя пачуцці Аляксандра да бактрыйскай княжны, магчыма, аслаблі, і ён ажаніўся са [[Стаціра|Стацірай]]й, дачкой персідскага цара [[Дарый III Кадаман|Дарыя]] і яшчэ адной персіянкай, царскага паходжання.
 
У [[323 да н.э.|323 годзе да н.э.]] Аляксандр раптоўна памер, пакінуўшы Раксану цяжарнай, а праз месяц яна нарадзіла сына, назваўшы яго [[Аляксандр IV Македонскі|Аляксандрам]]. Застаўшыся без адзінага абаронцы, юная бактрыйка і немаўля Аляксандр апынуліся ў цэнтры палітычных інтрыг распадаючайся імперыі. Бактрыйская прынцэса не мела каторкі нораў, з адабрэння рэгента [[Пердыка, дыядох|Пердыкі]] яна забіла Стаціру: Паводле слоў Плутарха:«"''Да мяжы раўнівая і моцна ненавідзеўшая Стаціру, яна пры дапамозе падробнага ліста заманіла Стаціру і яе сястру да сябе, абедзьвух забіла, кінула трупы ў калодзеж і засыпала зямлёй.''»"
 
Пасля гібелі Пердыкі Раксана з сынам жылі ў македонскім горадзе Амфіпале пад апекай [[Антыпатр, палкаводзец|Антыпатра]]. Пасля яго смерці, магчыма, пасварыўшыся з Эўрыдыкай, жонкай намінальнага македонскага цара [[Філіп III Арыдэй|Філіпа Арыдэя]], у [[318 да н.э.]] яны перабраліся ў [[Эпір]] пад заступніцтва маці Аляксандра Вялікага [[Алімпіяда, эпірская царэўна|Алімпіяды]] і разам з ёй увайшлі ў [[старажытная Македонія|Македонію]] на чале войска. Македоняне захапляліся Аляксандрам Вялікім і убачыўшы яго маці, сына-спадкаемцу і жонку, яны уручылі ім, а дакладней Алімпіядзе, уладу над Македоніяй, якой тая не здолела распарадзіцца. Праз год сын Антыпатра [[Касандр]] аблажыў Алімпіяду ў Підне, каля яе знаходзіліся і Раксана з сынам.