Чырвоны тэрор: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Новая старонка: ''''Чырвоны тэрор''' — комплекс карных мер, якія праводзіліся бальшавікамі падчас Грамад...'
 
афармленне, арфаграфія
Радок 1:
'''Чырвоны тэрор''' — комплекс карных мер, якія праводзіліся [[бальшавік]]амі падчас [[Грамадзянская вайна ў Расіі|Грамадзянскай вайны ў Расіі]] (1917—1923) супраць сацыяльных груп, якія былі абвешчаны класавымі ворагамі, а таксама супраць асоб, якія абвінавачваліся ў контррэвалюцыйнай дзейнасці. З'яўляўся часткай рэпрэсіўнай дзяржаўнай палітыкі бальшавіцкага ўрада, прымяняўся на практыцы як шляхам рэалізацыі заканадаўчых актаў, так і па-за рамкамі якога-небудзь заканадаўства. Служыў сродкам застрашвання як антыбальшавіцкіх сілаў, так і насельніцтва, якое не прымала удзелу ў Грамадзянскай вайне. Пры гэтым бальшавікі і раней шырока выкарыстоўвалі тэрор і гвалт супраць «класавых ворагаў», яшчэ да афіцыйнага абвяшчэння дэкрэта ад 5 верасьня 1918 года «Аб чырвоным тэроры». [[Фелікс Дзяржынскі]], ініцыятар і кіраўнік тэрору, вызначаў чырвоны тэрор, як «застрашванне, арышты і знішчэнне ворагаў рэвалюцыі па прынцыпе іх класавай прыналежнасці».
 
5 ліпеня 1918 года на V Усерасійскім з'ездзе саветаў са справаздачай аб дзейнасці [[Усерасійскі цэнтральны выканаўчы камітэт|УЦВК]] выступшўвыступіў [[Якаў Міхайлавіч Свярдлоў|Якаў Свярдлоў]]. Ва ўмовах, крызісу бальшавіцкай улады, які паглыбляўся, Свярдлоў у сваім дакладзе заклікаў да «масавага тэрору», які неабходна праводзіць супраць «контррэвалюцыі» і «ворагаў савецкай улады» і выказаў упэўненасць, што «ўся працоўная Расія паставіцца з поўным адабрэннем да такой меры, як расстрэл контррэвалюцыйных генералаў і іншых ворагаў працоўных». З'езд афіцыйна ўхваліў гэтую дактрыну.
 
Чырвоны тэрор быў абвешчаны 2 верасня 1918 года Якавам Свярдловым ў звароце УЦВК і пацверджаны пастановай Саўнаркама ад 5 верасня 1918 года як адказ на замах на Леніна[[Ленін]]а 30 жніўня, а таксама на забойства ў гэты ж дзень Леанідам Канегісерам старшыні Петраградскай ЧКНК [[Майсей Саламонавіч Урыцкі|Урыцкага]].
 
Згодна з пастановай СНК РСФСР ад 2 верасня 1918 года, «забеспячэнне тылу шляхам тэрору з'яўляецца прамой неабходнасцю», рэспубліка вызваляецца ад «класавых ворагаў шляхам ізалявання іх у канцэнтрацыйных лагерах», «падлягаюць расстрэлу ўсе асобы, датычныя да белагвардзейскіх арганізацый, змоваў і мецяжоў».