Караімы: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
[[Выява:Trakai Kenesa.JPG|thumb|[[Кенаса ў Тракаі|Храм караімаў (кінаса) у Тракаі]]]]
[[Image:Karaite Kenesa Vilnius.jpg|thumb|Кінаса ў Вільні]]
'''Караі́мы''' (саманазва ''карайлар'') — народ, які жыве ва [[Украіна|Украіне]] (пераважны ў [[Аўтаномная рэспубліка Крым|Рэспубліцы Крым]]), [[Літва|Літве]] ([[Тракай]] (Трокі), [[Вільнюс]] (Вільня)), [[Расія|Расіі]], [[Польшча|Польшчы]]. Іх агульная колькасць у гэтых краінах паводле апошніх перапісаў насельніцтва складае каля 2 тыс. чал.
 
Былі пашыраны ў [[Крым]]е, а з [[XIV стагоддзе|XIV ст.]] ў [[ВКЛ]]. Крымскія караімы з'яўляюцца нашчадкамі цюркскіх плямёнаў, што ўваходзілі ў VIII — [[X стагоддзе|X ст.]] у склад [[Хазарскі каганат|Хазарскага каганата]]. Частку крымскіх караімаў захапіў у палон [[Вітаўт Кейстутавіч|Вітаўт]] і рассяліў па абшарох [[ВКЛ|Вялікага Княства Літоўскага]].
Радок 9:
Паводде караімскага падання, у 1392 вялікі князь ВКЛ Вітаўт разбіў крымскіх татараў і захапіў шматлікі палон, у т.л. і караімаў. Палонныя былі паселены ў Троках (сучасны Тракай), Луцку, Галічы, каля Львова; пазней караімы сталі рассяляцца па іншых гарадах Літвы, Валыні, Падолля. Караімская мова падзялілася на 3 дыялекгы: трокскі (паўночны), галіцкі (паўднёвы) і крымскі.
 
Вялікае Княства Літоўскае станавілася важным культурным цэнтрам караімаў. На караімскую мову была пераведзена літургія. Першы караімскі багаслоў у ВКЛ Іцхак бен Аўрахам Трокі (ТрокскіТроцкі) вядомы як аўтар палемічных антыхрысціянскіх трактатаў «Умацаванне веры», перакладзеных у 1681 на латынь. У сярэднявеччы караімы ўспрымаліся ўладамі і мясцовым насельніцгвам як яўрэі; у 1495 пры выгаанні яўрэяў з ВКЛ караімы таксама падлягалі высяленню, у час войнаў і бунтаў, як і яўрэі падвяргаліся пагромам.
 
[[Image:Qaraylar.jpg|thumb|Караімы, малюнак XIX ст.]]