Кхаджураха: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
|BelName = Група храмаў у Кхаджураха
|Name = Khajuraho Group of Monuments
Радок 69:
== Скульптура ==
[[Файл:Khajuraho JagdambiTempel 4813.jpg|thumb|Вялікі рэльеф Храма Лакшмана]]
Скульптура Кхаджураха бярэ свае вытокі з сярэднявечнай школы [[Арыса|Арысы]], і пераўзыходзіць яе ў вытанчанасці выяў
Усю скульптуру Кхаджураха можна падзяліць на пяць асноўных катэгорый.
* Першая катэгорыя ўключае рэлігійныя выявы. яны зроблены толькі ўздоўж фасадаў, у строгім узгадненні з кананічнай формулай і прадпісаннямі.▼
▲* Першая катэгорыя ўключае рэлігійныя выявы.
* Другая катэгорыя складаецца з багоў, іх слуг і атачэння. Сустракаецца ў нішах на сценах, а таксама ў вялікіх і сярэдніх рэльефах на фасадах храмаў, ва ўнутранным аздабленні. Скульптуры ў нішах выкананы строга і кананічна. Позы астатніх багоў і багінь больш свабодныя. Вызначыць багоў можна толькі па асобым прыкметам: галаўному ўбору, свяшчэннай рэчы ў руках, упрыгожванням па ўсяму целу, ездавой жывёле і брыльянтам на грудзі.
* Да трэцяй катэгорыі адносяць апсар і сура-сундарыс. Гэта самая * Чацьвёртая катэгорыя — свецкая скульптрура: валадары і іх сем'і, настаўнікі і вучні, дамашнія сцэны, танцоры і музыкі, эратычныя пары і групы.
Радок 82 ⟶ 84:
== Эратычная скульптура Кхаджураха ==
[[Файл:Khajuraho-Vishvanath Temple erotic detal4.jpg|thumb|Дэталь фасада Кандаръя-Махадэва]]
Ва ўсім свеце эратычная скульптура з'яўляецца сімвалам Кхаджураха. Пры ўсёй сваёй разнастайнасці фом і вытанчанасці выканання яна, натуральна, прыцягвае ўвагу. Сустракаецца на фрызах платформ, а таксама ў вялікіх, сярэдніх і малых рэльефах на фасадах храмаў. Часта любоўныя пары памешчаны ў месцах архітэктурных злучэнняў паміж асобнымі часткамі храмаў на фасадзе будынка (напрыклад, злучэнне свяцілішча з цэнтральным залам), чаму вельмі часта надаюць сімвалічнае значэнне касмічнага адзінства. Дакладна невядомы адносіны да эратычнай скульптуры ў часу правіцеляў [[Чандэла]].
* Згодна з першай версіяй, секс быў даступнай тэмай у дадзеным грамадстве ў той перыяд часу.
* Другая версія сцвяржае, што статуі ілюструюць старажытныя тэксты [[Кама Сутра|Кама Сутры]]. Сцэны паказваюць эратычную практыку ў цэнтральнай сярэднявечнай Індыі ў сектах, якія ўключалі ў сексуальны акт рытуальны сімвалізм. У спалучэнні ёгі (духоўных ведаў) і бхогі (фізічнага задавальнення) бачылі альтэрнатыўны шлях да дасягнення вызвалення. Кантроль задавальнення — як шлях да спасення.
* Трэцяя версія мяркуе, што размяшчэнне эратычнай скульптуры мела мэтай навучэнне. Скульптары падавалі прыклад новаму пакаленню ў натуральных адносінах да секса, як да неад'емнай частцы жыцця.
* Паводле чацьвёртай версіі, размяшчэнне эратычнай скульптуры на ніжніх узроўнях храмаў мела мэтай паказаць рэальнае месца палавых зносін у іерархіі сапраўдных каштоўнасцяў чалавека.
У старажытных трактатах па архітэктуры пішуць аб любоўных парах птушак, жывёл, людзей, як аб сімвале шчасця і дабрабыту.
Таксама ў мастацтве Індыі сустракаюцца больш раннія выявы закаханых пар, напрыклад скульптуры з тэракоты перыяда Шунга і таксама мастацтве скульптуры больш позняга перыяда ў гарадах Амараваці і Матхура.
== Храналагічная шкала ==
[[Файл:Khajuraho_Devi_Jagadambi_Temple_2010.jpg|thumb|Храм Джагадамбі]]
[[Файл:Khajuraho_Dulhadeo_2010.jpg|thumb|Храм Дуладэа]]
Параўнальны аналіз скульптуры, архітэктуры і дэкаратыўных уласцівасцяў храмаў Кхаджураха паказаў, что згодна з часавым крытэрыем усе храмы можна падзяліць на дзьве групы. Больш ранняя група з меньш раскошнымі храмамі: Чаустах-ёгіні, Брахмы, Лалгуані-Махадэві і Вараха. Яны пабудаваны з граніта і пясчаніка.
Другая група, уключае храмы толькі з пясчаніка. Будуюцца храмы Лакшмана, Чатурбхуджа і Дуладэа. Пасля храма Лакшмана з'яўляюцца храмы Пашванатха, Вісвнатха, Джагадамбі і Чітрагупта. Увасабленнем піка архітэктуры і росквіта скульптуры з'яўляецца храм {{нп3|Кандар'я—Махадэва||ru|Кандарья—Махадева}}. Самы позні перыяд будаўніцтва увасабляюць храмы Вамана, Адзінатха і Джавары, больш скормныя па памерам, але не меньш вытанчаныя.
== Заходняя група храмаў ==
Храмы размешчаны ўздоўж галоўнай дарогі на захадзе ад турыстычнай вёскі Кхаджураха. Храмы заходняй групы найчасцей наведваюць турысты. Першым ад увахода знаходзіцца храм Лакшмана. Побач з нім знаходзяцца два храмы меньшыя па памеру: Вараха і Лакшмі. Адразу за німі на адной платформе ўзвышаюцца храмы Кандарыя-Махадэві і Джагадамбі. Направа ад ніх адзіны ў Кхаджураха храм [[Сур'я|бога Сонца]] — Чытрагупта. За нім бліжэй да выхада знаходзіцца храм Вісванатха са свяцілішчам Нандзі. Злева — храм Лакшмана.
== Усходняя група храмаў ==
Усходняя група храмаў знаходзіцца побач з вёскай Кхаджураха. Уключае ў сабе тры брахманскіх храма: Брахмы, Ваманы і Джавары, тры джайністкіх храма: Гханай, Адінатха і Паршванатха. Брахманскія храмы размешчаны біжэй да возера.
== Паўднёвая група храмаў ==
Паўднёвая група храмаў уключае два храма:Дкладэа і Чатурбхуджа. Вялікая статуя Ханумана (бога малпаў) знаходзіца на сярэдзіне шляха паміж заходняй групай храмаў і вёскай Кхаджураха.
== Галерэя ==
<gallery>
File:Khajuraho-Lakshmana temple.JPG|Храм Лакшмана
File:Khajuraho8.jpg|Эртаычная сцэна - {{нп3|майтхуна|пара закаханых|ru|майтхуна}} на сцяне храма
File:Khajuraho10.jpg|Прыгажуня (найікі), спужаўшысь малпачкі, кідаецца па абарону да хлопца
</gallery>
{{зноскі}}
Радок 87 ⟶ 126:
== Літаратура ==
* World Heritage Series:KHAJURAHO. Based on the text Krishna Deva, Published by ASI, New Delhi, 2002. — 98 c.
* {{кніга|аўтар=Жуковский, В. И., Копцева, Н. П.|загаловак=Искусство Востока. Индия: Учеб. пособие.|месца=Красноярск|выдавецтва=[[Краснаярскі дзяржаўны ўніверсітэт|Краснояр. гос. ун-т]]|год=2005|старонак=402|isbn=5-7638-2575-5|ref=Жуковский, Кравцова}}
{{Сусветная спадчына ў Індыі}}
| |||