Бук лясны: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→‎Хімічны склад: вікіфікацыя
вікіфікацыя
Радок 147:
=== Суквецці і кветкі ===
{{Біяфота|Fagus diagrama.svg|ш=200|left|{{нп4|Дыяграма||ru|Диаграмма}} і разрэз жаночага суквецця|color=lightgreen}}
Бук еўрапейскі — {{нп4|Раздзел палоў у кветкавых раслін|аднадомная|ru|Разделение полов у цветковых растений}} расліна з раздзельнаполымі [[кветка]]мі<ref name="ДПЯ"/>. [[Суквецце|Суквецці]] з'яўляюцца ў [[ліст|пазухах]] ніжніх лістоў. [[Тычынка]]выя кветкі ў [[суквецце|дыхазіяльных]] [[суквецце|галоўчатых]] суквеццях, якія звісаюць на доўгіх ножках; [[Кветка|калякветнік]] дробны, несамастойны, 2,5—5 мм даўжынёй, варонкападобна-званочкавы, з чатырох — пяці (сямі) лінейных ці лінейна-ланцэтных лісточкаў, зрослых унізе 1,5—2,5 мм даўжынёй<ref name="ФСССР" />, яны звычайна перавышаюць 1—2,25 мм даўжынёй<ref name="ФСССР" />, па краі звычайна з белымі валасінкамі; тычынкі ў ліку чатырох (дзесяці<ref name="ЖР" />) — пятнаццаці<ref name="ФлораУк" /> (дваццаці<ref name="ЖР" />), 3—8 (10) мм даўжынёй, 0,25—0,5 мм шырынёй<ref name="ФСССР" />, заканчваюцца на рознай вышыні, перавышаючы даўжыню калякветніка; маецца {{нп4|Рудыментарныя органы|рудыментарны|ru|Рудиментарные органы}} [[песцік]]<ref name="ФлораУк"/>; [[пылок|пылковыя зёрны]] вельмі буйныя, эліптычныя<ref name="Кернер2">{{кніга|аўтар=[[Антон Кернер|Проф. А. Кернер фон-Марилаун]].|загаловак=Жизнь растений|спасылка=http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/kerner1901_zhizn_rastenij_2.djvu|адказны=Пер. (с разрешения издателей оригинала) со 2-го вновь перераб. и доп. нем. изд., с библиогр. указ. и ориг. дополнениями А.&nbsp;Генкеля и В.&nbsp;Траншеля, под ред. засл. проф. И.&nbsp;П. Бородина|месца=СПб.|выдавецтва=Типо-литография Издательского Т-ва «Просвещение»|год=[1899—1903]|том=II. — История растений}}</ref>{{Стар.|92}}, з камернымі по́рамі і трыма вельмі вузкімі падоўжнымі<ref name="Кернер2" />{{Стар.|93}} бароздкамі. {{нп4|Ветраапыляльныя кветкі|Ветраапыляльная расліна|ru|Ветроопыляемые цветки}}. [[Пылок]] цяжкі і распаўсюджваецца на невялікую ў гарызантальным кірунку адлегласць. Бук ставіцца да квазірэгіянальных драўняных раслін, пылок якіх пераносіцца на адлегласць, якая вымяраецца кіламетрамі і дзясяткамі кіламетраў, у адрозненне ад рэгіянальных, пылок якіх пераносіцца на адлегласць, якая вымяраецца дзясяткамі і сотнямі кіламетраў<ref name="УАА"/></ref><ref>{{кніга|автораўтар=Бекмансуров М.Гричук В. и дрП.|загаловак=ВосточноевропейскиеИстория широколиственныефлоры леса:и историярастительности вРусской голоценеравнины ив современностьплейстоцене|часткамесца=КнМ. 1|спасылкавыдавецтва=Наука|год=http:1989}}<//herbaref>{{Стар.msu.ru/shipunov/school/books/vost-evrop_shirokol_lesa2004_1_2.djvu|месца=М91}}.
|выдавецтва=|год=2004}}</ref><ref>{{кніга|аўтар=Гричук В. П.|загаловак=История флоры и растительности Русской равнины в плейстоцене|месца=М.|выдавецтва=Наука|год=1989}}</ref>{{Стар.|91}}.
 
Песцікавыя кветкі ў дзвюхкветкавым (у выніку [[Рэдукцыя, біялогія|рэдукцыі]] сярэдняй кветкі) дыхазіяльным суквецці, з 3-5-лопасцевым (6-лопасцевым<ref name="ЖР" />) калякветнікам, які зрастаецца з ніжняй трохгнёздавай [[завязь|завяззю]], якая мае па дзве {{нп4|семязародак|семяпупышкі|ru|Семязачаток}} ў кожным гняздзе, з трыма падоўжанымі валасістымі [[слупок|слупкамі]] і трохлопасцевымі [[лычык]]амі, сабраны па 2—3 (4) і акружаны чатырохлопасцевай абгорткай ([[плюска]]й), якая сядзіць на ножцы. Плюска мае форму скрыні<ref name="Кернер2" />{{Стар.|405}}, з чатырма ці трыма (у выпадку рэдукцыі двух кветак) створкамі, пакрыта звонку мяккімі шыпамі<ref name="Кернер2" />{{Стар.|405}} і пакрыта шылападобнымі лісточкамі 3—10 мм даўжынёй, да моманту паспявання пладоў разрастаецца і становіцца драўнянай. Ножка плюскі прыціснута-апушаная, 0,8-1,8 см даўжынёй. Квітнее ў красавіку — маі<ref name="ДПЯ"/>, адначасова з распусканнем лісця.